تعیین اولویت های صادرات محصولات پتروشیمی ایران به کشورهای عضو موافقت‌نامه‌های تجاری اکوتا و اوراسیا

الموضوعات : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

فرزاد کریمی ¹ , مریم رشیدی نیا ² , حسن قربانی دینانی ³

1 - گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد مبارکه اصفهان، مبارکه، اصفهان، ایران
2 - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی ، گروه مدیریت ، واحد مبارکه ،دانشگاه ازاد اسلامی ، مبارکه ، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت ، واحد مبارکه ،دانشگاه ازاد اسلامی ، مبارکه ، ایران

تاريخ الإرسال : 18 الخميس , ربيع الثاني, 1445 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , جمادى الأولى, 1445 تاريخ الإصدار : 29 الخميس , جمادى الثانية, 1445

الکلمات المفتاحية: صنعت پتروشیمی, پیچیدگی اقتصادی, فرصت صادراتی, موافقت‌نامه‌های تجاری اکو و اوراسیا, مدل پشتیبان تصمیم,

ملخص المقالة :

مهم‌ترین مزیت نسبی ایران از دیرباز صادرات نفت خام و گاز طبیعی بوده است. با توجه به ماهیت خام این محصولات، تخصص در تولید و صادرات این محصولات ره‌آورد قابل‌توجهی برای رشد پایدار ایران نخواهد داشت. یکی از راهکارها، نفوذ به صنایع پایین‌دستی این محصولات است بدین لحاظ از آنجا که گسترش بازارهای صادراتی به‌منزله‌ی یکی از استراتژی‌های مهم حوزه بازاریابی مطرح است، هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی فرصت‌های صادراتی محصولات صنعت پتروشیمی ایران با استفاده از تدوین یک مدل تلفیقی پشتیبان تصمیم- پیچیدگی اقتصادی، در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای ‌عضو ‌موافقت‌نامه‌های تجاری اکوتا می‌باشد.تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی ، از لحاظ گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی و از نوع تحقیقات ترکیبی (کیفی - کمی) می‌باشد. در ابتدا با استفاده از پرسشنامه و مدل دلفی فازی بر اساس بهره‌گیری از نظرات خبرگان شاغل در بخش خصوصی و شرکت‌های پتروشیمی، خبرگان شاغل در مشاغل تخصصی دولتی وزارت صمت و خبرگان دانشگاهی، شاخص‌های مؤثر بر توسعه فرصت‌های صادراتی صنعت پتروشیمی شناسایی گردید. سپس بر اساس مدل تدوین شده تلفیقی پشتیبان تصمیم و پیچیدگی اقتصادی فرصت‌های صادراتی ایران در صنعت پتروشیمی در این کشورها شناسایی و اولویت‌بندی شدند.نتایج نشان می‌دهد روسیه و قزاقستان مهم‌ترین بازارها برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران در اتحادیه اوراسیا محسوب می‌شوند. در کشورهای عضو اکوتا، 169 مورد به‌عنوان فرصت‌های صادراتی واقع بینانه می‌باشند .بر همین اساس 67 مورد در گروه فرصت‌های صادراتی قوی طبقه‌بندی می‌شوند. بیشترین میزان صادرات در گروه فرصت‌های قوی در ترکیه و سپس پاکستان اتفاق افتاده است.