تبیین رابطه توسعه فرهنگی و ارزش ها (مطالعه موردی شهروندان ساکن شهر شیراز)
الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللیبیژن جانی 1 , مجید رضا کریمی 2 , کرامت اله راسخ 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
2 - هیئت علمی دانشکده علوم انسانی، گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
3 - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد واحد جهرم
الکلمات المفتاحية: توسعه, توسعه فرهنگی, تقدیرگرایی, قوم گرایی,
ملخص المقالة :
عدم توانایی نظریه‌های کلاسیک توسعه از جمله «نظریه وابستگی» و «نظریه نوسازی»، توسعه فرهنگی و تأثیر آن بر توسعه از اهمیتی خاص برخوردار شد.توسعه فرهنگی با موانعی روبرو است. تقدیرگرایی و قوم مداری از جمله موانع عمده هستند که در برابر توسعه فرهنگی قرار دارند، مقولاتی که موضوع واکاوی این پژوهش هستند. تقدیرگرایی و قوم گرایی به‌عنوان متغیرهای مستقل و توسعه فرهنگی به عنوان متغیر وابسته مورد سنجش قرار گرفتند. هدف بررسی تأثیر این موانع بر توسعه فرهنگی با تأکید بر تغییر ساختار ارزش‌ها در خانواده‌های شهر شیراز انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی اجرا شده است. نمونه 384 نفر از شهروندان ساکن شهر شیراز بودند که تعداد آنان با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده و از نمونه‌گیری خوشه ایی در بین خانواده های جامعه آماری پرسشنامه توزیع گردید. یافته‌ها نشان داد که دو متغیر قوم گرایی و تقدیرگرایی بر تعیین ارزش‌های اجتماعی تأثیر قطعی دارند و رابطه معناداری در سطح 99 درصد به بالا وجود دارد و فرضیه‌ها مورد تأیید است. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که گرایش به قوم گرایی و تقدیرگرایی بر دموکراسی ،جهانی شدن و علم گرایی تأثیرگذار و مانعی در راه توسعه فرهنگی می‌باشند.
1. آزاد ارمکی، تقی (1376)، بررسی نظریه نوسازی: مطالعه موردی دربارة تقدیرگرایی فرهنگی در ایران، نشریه فرهنگ، شماره 22 و 23: 208-191
2. احمد زاده کرمانی، روح الله (1390)، باز اندیشی در فرهنگ و رسانه، تهران، نشر چاپا
3. پهلوان، چنگیز (1378)، فرهنگ شناسی،گفتارهایی در زمینه فرهنگ و تمدن، تهران، انتشارات پیام امروز.
4. جلایی پور، حمیدرضا، (1392)، نظریه پردازان متأخر جامعه‌شناسی، انتشارات دانشگاه تهران.
5. ریویر، کلود، (1386)، درآمدی بر انسان شناسی، ترجمه ناصر فکوهی، چاپ هفتم، تهران، نشر
6. لهسایی زاده، عبدالعلی (1381)، جامعه شناسی توسعه، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور
7. هیوود، اندرو، (1389)، سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران، نشرنی.
8. یوسفی، علی، احمد رضا اصغرپور ماسوله، (1388)، «قوم مداری و اثر آن بر روابط بین قومی در ایران»، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 1.
9. عبدالهی، محمد ،(1380)، «تنوع قومی درایران، چالش ها و فرصت ها، بخش دوم»، فصلنامه مطالعات ملی، سال سوم، شماره9.
10. گیدنز، آنتونی، (1385)، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، نشرنی، تهران.
11. ساروخانی، باقر.(1380). مقدمه ایی بر دایرة المعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان. چاپ سوم.
12. شجاعی، جواد. (1384). عوامل روانی- اجتماعی بر تقدیرگرایی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
13. راستی، هادی، اسماعیل رحمانی، (1395)، «بررسی عوامل موثر بر میزان تقدیر گرایی در نواحی روستایی»، فصلنامه راهبردی اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره نوزدهم.
14. عرفان منش، ایمان، (1400)، «تناظر اصل قوم مداری روش شناختی ماکس وبر با جامعه شناسی بومی-تمدنی: پردازش مفهومی برای «تمدن-جامعه شناسی»، نشریه: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان.
15. یوسفی، علی، احمد رضا اصغرپور ماسوله، (1388)، «قوم مداری و اثر آن بر روابط بین قومی در ایران»، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 1.
1. Deaux, Kay, (2001), "Social Identity", City University of New York, Academic Press
2. Webester,A ,(1991), Introduction to the Sociology of Development, London, Macmilan.
3. Magdaienda Paskowska-Schnass and Agnieszka Widuto, (2022),EPRS/European Pariamentary Research Service.
4.Armbrecht,J and Andersson T.D.(2013), Culture and Value Creation. A Scandinavian Perspective , Routledge.
