آسیب شناسی پدیده افشاگری در شبکه‌های اجتماعی مجازی
الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی
رضا قادری
1
,
جمال بیگی
2
,
فاطمه احدی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه آموزشی حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
2 - دانشیار، گروه آموزشی حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
3 - دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
الکلمات المفتاحية: افشاگری, شبکه های اجتماعی, فضای مجازی, گزارش دهی عمومی,
ملخص المقالة :
افزایش جرایم و مفاسد در سازمان ها به علت پیامدهای نگران کننده به یکی از دغدغه های جهانی تبدیل شده است. استفاده از ظرفیت همگانی و گزارش دهی عمومی برای کشف، شناسایی و مقابله با جرایم و مفاسد در قالب افشاگری یکی از راهکارهای موثر است. هدف این پژوهش آسیب شناسی افشاگری در شبکه های اجتماعی مجازی است.پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای با مطالعه پژوهش های انجام یافته در این زمینه صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، افشاگری که در سابق به صورت نظام مند و توسط صنف افشاگران صورت می پذیرفت با ظهور شبکه های اجتماعی به جهت ویژگی هایی چون سهولت دسترسی، کثرت مخاطبان، گمنامی کاربران، عدم سواد رسانه ای آحاد کاربران و عدم اعتبارسنجی داده ها از سوی کاربران باعث ظهور افشاگری نسل دوم شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد آسیب های پدیده افشاگری در لایه های افشاگر، کاربران و بستر شبکه های اجتماعی تقسیم بندی می گردد. عدم توانایی کاربران بر مدیریت داده ها، عدم فهم قلمرو حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی، بازنشر اخبار جعلی و اثرگذاری بر امینت از این آسیب های می باشد. بنابراین نظام مند کردن نواندیشیده از پدیده افشاگری در شبکه های اجتماعی با مد نظر قرار دادن ارتقا ضریب تحقق اصل شفافیت، تقویت گردش آزاد اطلاعات و گسترش فرهنگ افشاگری می تواند محقق گردد.
منابع
1. ابراهیمی، شهرام. (1395). «اعلام و افشای جرایم اقتصادی»، همایش ملی سیاست جنایی ایران در قبال جرایم اقتصادی، چالش ها و راهکارها، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق. ص 10.
2. احدی، فاطمه، تیموری، مهرداد. (1401). «واکاوری ساختار پلیس فتا در رویکرد نظریه جرم شناسی رئالیسم چپ گرا»، فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی، 1(1)، 44-58.
3. بوزان، باری. (1378). مردم، دولت ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات مطالعات راهبردی.
4. پورقهرمانی، بابک، قادری، رضا. (1401). «مطالعه تطبیقی ارزیابی ادله الکترونیکی در نظام عدالت کیفری ایران و چین»، فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی، 1(1)، 59-74.
5. سجادی، حمید. (1400). «بازخوانی انتقادی متون امنیت اجتماعی با رویکرد اسلامی»، فصلنامه سیاست متعالیه، 9(33)، صص 127-146.
6. سعدی پور، اسماعیل. (1397). «هراس اخلاقی در دنیای مدرن: بررسی رابطه تعهد مذهبی و پایگاه اجتماعی اقتصادی با هراس اخلاقی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 7(9)، صص 107-126.
7. صباغیان، علی، کوشکی، محمدصادق، صفوی، حمزه، خاکسار، علی محمد. (1400). «پیامدهای اسلام هراسی برای زنان مسلمان بریتانیا بر اساس نظریه هراس اخلاقی»، نشریه علمی زن و فرهنگ، 12(48)، صص 69-82.
8. صبوری، ضیاالدین، سیمبر، رضا. (1396). «شبکه های اجتماعی و تاثیرگذار بر نقش دولت ها در روابط بین الملل(مطالعه موردی دولت های خاورمیانه)»، فصلنامه انجمن ایرانی فرهنگی و ارتباطات، 13(48)، پاییز، صص 195- 212.
9. عاملی، سعیدرضا. (1396). اینترنت و دوفضایی شدن علوم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
10. عباسی، عاطفه. (1399). «گستره حریم خصوصی بیمار در فضای مجازی»، فصلنامه حقوق پژشکی، 14(54)، 115- 130.
11. فتحی، حجت الله. (1401). «عدم توازن مجازات جرایم سایبری با برخی از مجازات های جرایم سنتی همجنس»، فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی، 1(1)، 1- 15.
12. کوثری لنگری، روح الله، سردار، سهیلا، موسوی، سیدعبدالله امین، رادفر، رضا. (1398). «مدلی برای انتشار داده های شبکه های اجتماعی بر خط با حفظ حریم خصوصی»، فصلنامه مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند، 8(29)، 87-112.
13. گنجعلیخانی، سید محمد امیر، کمالی، یحیی، شیخ زاده جوشانی، صدیقه. (1401). «مقایسه نقش و چالش های سازمان های مردم نهاد در افشای موارد فساد در ایران و سوئد»، فصلنامه نظارت و بازرسی، 16(61)، صص 139- 166.
14. محسنی، فرید. (1400). «پیشگیری از جرم در سازمان با حمایت از افشاگران»، مجله حقوقی دادگستری، 85(116)، 257- 282.
15. محمودی، محسن، صادقی، سالار. (1401). «متاورس و تاثیر آن بر سبک زندگی»، فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی، 1(2)، 62-44.
16. ملکوتی، رسول. (1401). «بررسی ارکان تحقق مسئولیت مدنی در فضای سایبر»، فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی، 1(3)، 69- 79.
17. میمنت آبادی، قباد، تاجیک اسماعیلی، سمیه. (1400). «رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با تحول هویت زبانی و فرهنگی در استان کردستان»، فصلنامه مطالعات فرهنگ – ارتباطات، 22(54)، 183—212.
18. نرگسیان، عباس، جمالی، قاسمعلی. (1396). «وضعیت شفافیت در سازمان های حاکمیتی ایران»، فصلنامه دولت پژوهی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال پنجم، شماره 18، تابستان، صص 209-243.
19. نواده توپچی، حسین، میرزازاده، ایمان. (1401). «تاثیر حقوق بشر در مبارزه با فساد»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، 52(2)، صص 835-856.
20. هویدا، ابراهیم. (1399). «مطالعه حریم خصوصی در ارتباطات الکترونیک ثبت احوال»، فصلنامه پژوهشنامه اورمزد،(53)، 126-151.
21. Agrikola, T., Couteau, G., & Maier, S. (2023). Anonymous whistleblowing over authenticated channels. In Theory of Cryptography: 20th International Conference, TCC 2022, Chicago, IL, USA, November 7–10, 2022, Proceedings, Part II (pp. 685-714). Cham: Springer Nature Switzerland.
22. Appel, G., Grewal, L., Hadi, R., & Stephen, A. T. (2020). The future of social media in marketing. Journal of the Academy of Marketing science, 48(1), 79-95.
23. Baltaci, A. & Balci, A. (2017). Reasons for Whistleblowing: A Qualitative Study. Eğitim
Beckett, C. (2012) WikiLeaks. News in the Networked Era. Cambridge: Polity.
24. Bernier P. (2012). Whistleblowing. In L. Côté, J.-F. Savard (Eds.). Encyclopedic Dictionary of Public Administration.
25. Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research, 7(1), 37-51.
26. Dasgupta, S., & Kesharwani, A. (2010). Whistleblowing: A survey of literature. The IUP Journal of Corporate Governance, 9(4), 57-70.
27. DI SALVO (2014). Networked and Technological Paradigms of Digital Whistleblowing. A Matter of Design. Making Society Through Science and Technology, 583-594.
28. Farrell, D., & Petersen, J. C. (1982). Patterns of political behavior in organization. Academy of Management Review, 7(3), 403-412.
29. Ismail, M., & Aamar, O. (2019). Unauthorized access crime in Jordanian law (comparative study). Digital Investigation, 28, 104-111.
30. Janis, I. L., & Mann, L. (1977). Decision Making. Free Press, New York.
31. Lai, L. S., & Turban, E. (2008). Group's formation and operations in the Web 2.0 environment and social networks. Group Decision and negotiation, 17, 387-402.
32. Moretti, A. (2014). Whistleblower or traitor: Edward Snowden, Daniel Ellsberg and the power of media celebrity. Global Media Journal, 1-16.
33. Mueller, M. L. (2020). Against sovereignty in cyberspace. International Studies Review, 22(4), 779-801.
34. Near, J. P., & Miceli, M. P. (1985). Organizational dissidence: The case of whistle-blowing. Journal of business ethics, 4, 1-16.
35. Olanrewaju, A. S. T., Hossain, M. A., Whiteside, N., & Mercieca, P. (2020). Social media and entrepreneurship research: A literature review. International Journal of Information Management, 50(2), 90-110.
36. Olesen, T. (2019). The politics of whistleblowing in digitalized societies. Politics & Society, 47(2), 277-297.
37. Park, H., & Blenkinsopp, J. (2009). Whistleblowing as planned behavior–A survey of South Korean police officers. Journal of business ethics, 85, 545-556.
38. Popielec, D. (2019). From Edward Snowden to Christopher Wylie–the face of the second generation whistleblowing. Zeszyty Prasoznawcze, (3 (329)), 39-51.
39. Robinson, S. N., Robertson, J. C., & Curtis, M. B. (2012). The effects of contextual and wrongdoing attributes on organizational employees’ whistleblowing intentions following fraud. Journal of business ethics, 106, 213-227.
40. Shu, K., Sliva, A., Wang, S., Tang, J., & Liu, H. (2017). Fake news detection on social media: A data mining perspective. ACM SIGKDD explorations newsletter, 19(1), 22-36.
41. Tang, J., Chang, Y., & Liu, H. (2014). Mining social media with social theories: a survey. ACM Sigkdd Explorations Newsletter, 15(2), 20-29.
42. Touchton, M. R., Klofstad, C. A., West, J. P., & Uscinski, J. E. (2020). Whistleblowing or leaking? Public opinion toward Assange, Manning, and Snowden. Research & politics, 7(1), 1-9.
43. Vandekerckhove W. (2012). Whistleblowing and Organizational Social Responsibility: A Global Assessment. Chippenham.
44. Weinstein, D. (1979). Bureaucratic Opposition (Pergamon Press, New York).
45. Wozir, F. M., & Yurtkoru, E. S. (2017). Organizational culture and intentions towards types of whistleblowing: the case of Turkey and Ethiopia. Research Journal of Business and Management, 4(4), 527-539.
