طراحی الگوی چارچوب تحلیلی در فراهم‌سازی شهر آینده‌نگر با رویکرد تبیینی؛ مبتنی‌بر محیط‌فرهنگی جامعه‌محور (گسترۀ واکاوی: کلان‌شهر تهران بزرگ)

الموضوعات :

محمد دبدبه ¹ , آرش ثقفی اصل ² , بیتا باقری صیقلانی ³ , محمد زینالی ⁴

1 - دانش آموخته دکتری ، گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
3 - استادیار گروه معماری، واحد میانه، دانشگاه آزاداسلامی، میانه، ایران.
4 - دانش آموخته دکتری، گروه عمران، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

تاريخ الإرسال : 19 الثلاثاء , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: محیط‌فرهنگی جامعه‌محور, عوامل‌ ساختاری, شهر آینده‌نگر, آینده‌پژوهی شهری, کلان‌شهر تهران بزرگ.,

ملخص المقالة :

به‌جهت آشنایی با رفتارهای شهری مبتنی‌بر محیط‌فرهنگی جامعه‌محور، فراهم‌سازی بن‌مایه‌های آموزشی-یادگیری، امری است ضروری، محیط‌های آموزشی می‌توانند منشأ اصلی یادگیری عنوان شوند، اما شناخت موجود از عوامل ساختاری به‌سبب تبیین شهرهای آینده‌نگر کافی نیست. درراستای گردآوری اهداف بادرنظرداشتن پارامترها، زیرپارمترها و مشخصه‌های موردواکاوی شهر آینده‌نگر باتمرکزبر محیط‌فرهنگی جامعه‌محور در فضاهای عام‌منظر بهینۀ کلان‌شهر تهران بزرگ صورت می‌پذیرد. پژوهش حاضر ترکیبی از رویکرد تحلیلی، با‌استفاده‌از روش‌تحقیق بنیادی و انوع‌ تحلیل محتوای و توصیفی-پیمایشی. بهره می‌برد، شیوۀ تدوین اطلاعات به‌صورت مطالعات از اسناد مکتوب کتابخانه‌ای و میدانی در کلان‌شهر تهران بزرگ انجام شد، جهت برداشت اطلاعات موردحسب. 388نفر از شهروندان به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند و پرسش‌نامه‌ها به‌آن‌ها توزیع شد تا اطلاعات برداشت گردد. پارامترهای 5گانه مشتمل‌بر: تبیین هنر و فرهنگ‌های شهری: (آموزش-یادگری؛ افزایش انگیزۀ اجتماعی جامعه‌محور)، پتانسیل‌های رسانه‌های شهری: (آموزش-یادگری؛ اولویت‌بندی اهداف عمومی)، توسعۀ محوطه‌های تفریحی: (آموزش-یادگری؛ هم‌بستگی)، طراحی محیط راهنما: (آموزش-یادگری؛ قوانین و مقررات)، و ترویج هویت‌فرهنگی: (آموزش-یادگری؛ هماهنگی حقوق)، انتخاب گردید. یافته‌ها حاکی‌ازآن است‌که طراحی الگوی چارچوب تحلیلی در فراهم‌سازی شهرآینده‌نگر دربردارندۀ پارامترهای پژوهش براساس وزن‌دهی به‌ترتیب؛ (279/0)-ترویج هویت‌فرهنگی: (آموزش-یادگری؛ هماهنگی حقوق)-با زیرپارامتر مراکز فرهنگی: 4مشخصۀ تبیین هویت-دسترسی به منابع-آزادی بیان-برابری حقوق در چارچوب 15کُنش. (278/0)-تبیین هنر و فرهنگ‌های شهری: (آموزش-یادگری؛ افزایش انگیزۀ اجتماعی جامعه‌محور)-با زیرپارامتر عناصر هنری: 3مشخصۀ نوآوری- تعهد- نظم در چارچوب 13کُنش. (220/0)-توسعۀ محوطه‌های تفریحی: (آموزش-یادگری؛ هم‌بستگی)-با زیرپارامتر عناصر رویدادی: 4مشخصۀ کُنش‌های همکاری-شرکت‌پذیری-مشارکت-جاذبه‌های فراگیر درچارچوب 19کُنش. (134/0)-پتانسیل‌های رسانه‌های شهری: (آموزش-یادگری؛ اولویت‌بندی اهداف عمومی)-با زیرپارامترهای وضوح‌-خوانایی: 2مشخصۀ احترام-تعامل در چارچوب 7کُنش. و (088/0)-طراحی محیط راهنما: (آموزش-یادگری؛ قوانین و مقررات)-با زیرپارامتر اطلاع‌رسانی: 4مشخصۀ آرمان‌گرایی مثبت به قوانین- احترام به قوانین-رعایت قوانین-آگاهی از قوانین درچارچوب 18کُنش، می‌باشند. به‌طورخاص، پارامترهای مطرح‌شده از عوامل ساختاری در فراهم‌سازی آینده‌پژوهی شهری با رویکرد تبیینی؛ مبتنی‌بر محیط‌فرهنگی جامعه‌محور بوده و می‌توانند تأثیر سازگارتری بر کلان‌شهر تهران بزرگ به‌وجود می‌آورند.