واکاوی نحوه امکان‌پذیری تنظیم‌گری و شکل‌گرایی فقهی و حقوقی تعزیر پزشک

الموضوعات :

سیدعیسی موسوی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)
حسن حیدری ² ( استادیار، گروه حقوق، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
هرمز اسدی کوه باد ³ (دانشیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رامهرمز،رامهرمز، ایران)

تاريخ الإرسال : 17 الأربعاء , صفر, 1446 تاريخ التأكيد : 14 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رجب, 1445

الکلمات المفتاحية: تعزیر, پزشک, تنظیم‌گری و شکل‌گرایی حقوقی, ارتقاء سلامت جامعه,

ملخص المقالة :

بکارگیری تعزیر در نظام حقوقی ایران و عدم ضابطه مشخص در تعیین فرآیند آن حاکی است که عدم تدبیر صحیح در بهره‌برداری، محدودیت‌ها و واکنش‌هایی منفی نسبت به پزشکان جهت ارتقاء جامعه سلامت و روحیه آنان دارد. لذا خوانش عدم حمایت‌آمیزی قوانین از جامعه پزشکی با مداقه و ملاحظه چگونگی طرح ناصواب واقعیت اعمال پزشک و تعیین سطح تعارض آن با قانون باعث تعیین واکنش ناسازگار تعزیر در پاسخگویی به فعالیت پزشکان و عملکرد ناشایست نظام حقوقی می‌شود. بنابراین، ارائه الگویی نوگرا با محوریت عرضه تفسیری با تدبیر از تعزیر و بازبینی تعزیر پزشک در موارد خاص سبب‌ساز  پشتیبانی و حمایت‌گرایی از پزشکان و عدم احراز انتسابی برخی بزه‌ها می‌شود. افزون براین، امکان‌پذیری تنظیم‌گری و شکل‌گرایی حقوقی تعزیر پزشک با سنجش اثرات خطر احتمالی و ایجاد سیاست کیفری افتراقی در ازاء تعزیر پزشکان و تغییر نگرش قانون‌گذار در تصرفات بدون اذن و مصادیق حمایتگری، تنظیم‌گری وشکل‌گرایی حقوقی تعزیر پزشک در کلونینک، اتانازی و... موجب ارتقاء سیاق سلامت جامعه و مضافاً بی‌تفاوتی پزشکان به درمان و معضل بی‌علاقگی و بی‌اعتنایی پزشکان به معالجه با عدم کاربست تعزیر را تقلیل می‌هد.

المصادر:

1. ابن فهد حلی، احمد بن محمد. (1407ق). المذهب البارع. قم: دفتر انتشارات اسلامى حوزه علميه قم.
2. ابن‌اثیر جزری، مبارک بن محمد. (1367ش). النهایة فی‌غریب الحدیث‌والأثر، قم: موسسه اسماعیلیان.
3. ابن‎منظور، جمال‎الدین‎محمد بن مکرم. (1426ق). لسان العرب، بیروت: دارالأعلمی.
4. امامیان، سیدمحمدصادق؛ ذوالفقاري، امیراحمد؛ زمانیان، مرتضی؛ و محمدزاده، احسان. (1400ش)، درآمدي بر دولت تنظیم‌گری، تهران: راهبرد.
5. بروجردی، حسین. (1386ش). منابع فقه شیعه، تهران: فرهنگ سبز.
6. توحیدی، محمدعلی. (۱۴۱۸ق). تقریرات مصباح الفقاهه. تهران: مکتبة الداوری.
7. حر عاملی، محمد بن حسن. (1416ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
8. حسینی زبیدی، محمد مرتضى. (1414ق). ‏تاج العروس من جواهر القاموس، ‏ بیروت: دارالفکر.
9. حسینی عاملی، محمدجواد. (۱۴۱۷ق). مفتاح الکرامه. قم: مؤسسه آل‌البیت.
10. حکمت‌نیا، محمود. (۱۳۸۶ش). مسئولیت مدنی در فقه امامیه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
11. خمینی، سيد روح‌الله. (۱۳۸۱ش). فقه فتوایی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
12. دهخدا، على‌اكبر. (۱۳۷6ش). لغت‌نامه، تهران: انتشارات سمت.
13. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن، شام: درالعلم.
14. شریف کاشانی، ملاحبیب. (۱۴۰۴ق). تسهیل المسالک، قم: مکتبة الملیه.
15. شهیدی، مهدی. (۱۳۹۱ش). اصول قراردادها و تعهدات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16. شیخ بهایی، محمدبن‌حسین. (1415ق). مفتاح الفلاح في‌عمل الیوم واللیلة، قم: مؤسسة النشر الإسلامي.
17. شيرازى، سيد محمد حسينى. (۱۴۱۸ق). إيصال الطالب الى المكاسب. قم: مدرسین حوزه علمیه قم.
18. صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر. (بی‌تا). جواهر الکلام، بیروت: دار إحياء التراث العربي.
19. صفایی، علی. (1389ش). مقالات حقوقی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20. طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی. (1404ق). ریاض المسائل، قم: آل البیت (ع) لإحیاء التراث.
21. طوسی، محمد بن حسن. (1363ش). الاستبصار فيما اختلف من الأخبار، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
22. عاملى، زين‌الدين بن على. (۱۴۱۳ق). مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام. قم: المعارف الإسلاميه.
23. علامه حلى، حسن بن يوسف اسدى. (۱۳۸۸ش). تذکرة الفقها. قم: مؤسسه آل‌البيت.
24. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1405ق). کتاب العین، قم: مؤسسه دارالهجره.