جرائم نظامی و مجازات‌های آن در شاهنامۀ فردوسی
الموضوعات :
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
الکلمات المفتاحية: جرائم, مجازات, جرائم نظامی, نظامیان, شاهنامة فردوسی,
ملخص المقالة :
جرائم نظامی در شاهنامه به‌جهت ارتباط تنگاتنگی که با مقولة امنیت اجتماعی و ملی، برقراری نظم و حفظ اقتدار سیاسی کشور دارند با سخت‌ترین و سنگین‌ترین برخوردها و مجازات‌ها همراه‌اند و در نوع خود، نشان‌دهندة وجود قواعدی کلی، میان دولت‌های پیشین در برخورد با چنین جرائمی نیز هستند. بر این اساس، یکی از مهم‌ترین موضوعات در ساختار قوانین و روی‌کردهای شاهان شاهنامه در حوزة جرائم نظامی تعریف می‌شود که بر مسؤولیت ایشان در قبال حفظ نظم سیاسی، توان امنیتی کشور و تضمین حقوق مردم تأکید دارد. پژوهش پیش‌رو با بررسی انواع جرائم نظامی در شاهنامه و مجازات‌های صادره برای این نوع جرائم، نشان خواهد داد که جدای از سرپیچی‌ها و خودسری‌های نظامیان در جنگ‌ها یا در برابر فرمان‌های نظامی، بخش مهمی از جرائمی که سرداران و سپاهیان درجات پایین‌تر مرتکب می‌شدند، در برابر مردم عادی و در قالب جرائم مالی (مصادره، غارت یا تخریب اموال) صورت می‌گرفت. از این‌روی، تلاش درجهت کاهش بسترهای اجتماعی- اقتصادیِ ارتکاب این نوع جرائم از طریق توجه به حقوق، مزایا و نیازهای سپاهیان، و نیز بهره‌گیری از انواع روی‌کردها و سیاست‌های بازدارنده (هشدارها، نظارت‌های پنهانی، مجازات‌های شدید و آنی و صدور انواع جریمه‌های مالی و غیرمالی و تأدیبی) یکی از پرتکرارترین مضامین را در اندرزها و فرمان‌های شاهان شاهنامه به خود اختصاص داده که بیش‌ترین آن‌ها نیز از سوی انوشیروان دیده می¬شوند.
المصادر:
- ابن¬اثیر، عزالدین. (1383). تاریخ کامل، ترجمه سیدمحمدحسن روحانی، جلد اول، تهران: انتشارات اساطیر.
- ارداویراف¬نامه. (1382). به¬تصحیح فیلیپ ژینیو، ترجمه و تحقیق: ژاله آموزگار، تهران: انتشارات معین- انجمن ایران¬شناسی فرانسه در ایران.
- احمدی، اشرف، (1345)، قانون و دادگستری در شاهنشاهی ایران باستان، تهران: کتاب¬فروشی اشراقی.
- امیری کله¬جویی، هاجر. (۱۳۹۲). بررسی مسائل اقتصادی در شاهنامة فردوسی، (کارشناسی ارشد)، استاد راه¬نما: عیسی نجفی، استاد مشاور: الیاس نورایی، دانش¬کده ادبیات و علوم انسانی، دانش¬گاه رازی.
- امین، احمد و افراسیابی، مهدی. (۱۳۸۹)، «پادافره در شاهنامه»، مجله دانش¬کده ادبیات و علوم انسانی دانش¬گاه شهرکرد، سال پنجم، شماره ۱۸ و ۱۹، پاییز و زمستان، صص ۳۵- ۶۵.
- آگاثیاس. (۱۴۰۰). تواریخ، ترجمه محمود فاضلی بیرجندی، تهران: نشر لاهیتا.
- بادامچی، حسین. (1392). «دادرسی در ایلام باستان؛ به همراه ویرایش، ترجمه فارسی و انگلیسی دو سند ایلامی»، پژوهش¬های علوم تاریخی، پاییز و زمستان، دوره 5، شماره 2، صص ۲۱- ۳۷.
- بادامچی، حسین. (1396). قانون حمورابی، تهران: نشر نگاه معاصر.
- بکاریا، سزار. (1397). رساله جرایم و مجازات¬ها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، تهران: نشر میزان.
- بلعمی، ابوعلی محمد. (1353). تاریخ بلعمی، به تصحیح ملک الشهرای بهار، جلد اول و جلد دوم، تهران: نشر زوار.
- بُنداری اصفهانی. (1380). تحریر عربی شاهنامة فردوسی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- بهارمست، احمد. (1313). فرماندهی خداوند جنگ: سپهبد فردوسی، تهران: بی¬جا.
- پروکوپیوس. (۱۳۹۱). جنگ¬های پارسیان ایران و روم، ترجمه محمد سعیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- پورشریعتی، پروانه. (1399). افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی، مترجم: آوا واحدی نوایی، تهران: نشر نی.
- پیگولوسکایا، نینا. (۱۳۹۴). ایران و بیزانس در سده¬های ششم و هفتم میلادی، ترجمه کامبیز میربها، تهران: انتشارات ققنوس.
- ت.¬راس، مارتا و دیگران. (1380). «قوانین اشنونا: یادگار حقوقدانان باستانی»، ترجمه حسین بادامچی، مجله حقوق دادگستری، شماره 37، صص ۸۲- ۱۰۰.
- توکودیدس، (۱۳۹۷)، تاریخ جنگ پلوپونزی، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
- ثعالبی نیشابوری، عبدالملک بن¬محمدبن¬اسماعیل. (1368). تاریخ ثعالبی، با دیباچه مجتبی مینوی و مقدمه و ترجمه محمد فضائلی، تهران: نشر نقره.
- جهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس. (1343). الوزراء و الکُتّاب، تصحیح مصطفی السّقا و ابراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی، ترجمه ابوالفضل طباطبائی، تهران: چاپ تابان.
- جهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس. (1430ه.ق). الوزراء و الکُتّاب، بیروت: دارالفکر الحدیث.
- خالقی مطلق، جلال. (1391). یادداشت¬های شاهنامه، جلد 10 و ۱۱، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژو¬هش¬های ایرانی اسلامی).
- خورنی، موسی. (1397). تاریخ ارمنیان، ترجمه ادیک باغداساریان (ا. گرمانیک)، تهران: نشر تاریخ ایران.
- دفینا، پائولو. (۱۳۹۶). ایران ساسانی از دیدگاه منابع چینی، ترجمه نازنین خلیلی-پور، تهران: نشر آوای خاور.
- دینوری، عبدالله¬بن¬مسلم (ابن قتیبه). (1406هجری). عیون¬الاخبار، جلد اول، قاهره: دارالکتب المصریه.
- دینوری، ابوحنیفه¬احمد¬بن داود. (1364). اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
- رضایی دشت¬ارژنه، محمود. (۱۳۹۸). «بررسی بازتاب ملکوت اعمال در شاهنامة فردوسی»، مجله مطالعات ایرانی، سال هجدهم، شماره سی و پنجم، بهار و تابستان، صص ۱۲۸- ۱۴۸.
- روایت پهلوی. (1367). مترجم: مهشید میرفخرایی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- سرامی، قدمعلی. (۱۳۹۲). از رنگ گل تا رنج خار، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- تئوفیلاکت. (۱۳۹۷). تاریخ ایران باستان و روم، ترجمه محمود فاضلی بیرجندی، تهران: کتاب سده.
- سین لیان، جان. (۱۳۸۵). متون باستانی پیرامون روابط چین و ایران؛ از روزگار اشکانی تا شاهرخ تیموری، ترجمه از زبان چینی: جان هون نین، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
- طبری، محمدبن جریر. (1362). تاریخ طبری، جلد دوم، تهران: انتشارات اساطیر.
- توسی، حسن¬بن¬علی (خواجه نظام الملک). (1398). سیرالملوک (سیاست¬نامه)، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری انتشارات سخن.
- عامری نیشابوری، محمدبن یوسف. (1336). السعاده و الإسعاد فی سیره الإنسانیه، به کتابت و مباشرت مجتبی مینوی، آلمان: ویسبادن.
- فردوسی، حکیم ابوالقاسم. (۱۳۹۸). شاهنامه، پیرایش: جلال خالقی مطلق، بخش یکم تا دوم (چهارجلدی)، تهران: نشر سخن.
- فرخ، کاوه، (۱۳۸۷)، سواره نظام زبده ارتش ساسانی، مترجم: بهنام محمدپناه، تهران: نشر سبزان.
- فرخ، کاوه، (۱۳۸۸)، اسواران ساسانی، برگردان یوسف امیری، مشهد: نشر گل آفتاب.
- کتاب پنجم دینکرد. (1388). ژاله آموزگار- احمد تفضلی، تهران: انتشارات معین.
- کتاب سوم دینکرد. (1384). دفتر دوم، آوانویسی، یادداشت¬ها و ترجمه: فریدون فضیلت، تهران: انتشارات مهرآیین.
- کتاب هشتم دینکرد. (1397). آوانویسی، ترجمه و یادداشت از محسن نظری فارسانی، تهران: انتشارات فروهر.
- کریستین سن، آرتور. (1314). وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان، ترجمه و تحریر از مجتبی مینوی، تهران: چاپ مجلس.
- کریستین سن، آرتور. (1385). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: نشر صدای معاصر.
- گزنفون. (1383). کورش¬نامه، ترجمه رضا مشایخی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- مارسلن، آمیئن. (۱۳۱۰). جنگ شاپور ذوالاکتاف با یولیانوس امپراطور روم، ترجمه محمدصادق اتابکی، تهران: انتشارات اداره شورای نظام.
- مبارکشاه، محمدبن¬منصور (معروف به فخر مدبر). (۱۳۴۶). آداب الحرب و الشجاعه، به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: انتشارات اقبال.
- مسکویه رازی، ابوعلی. (1389). تجارب¬الأمم، ترجمه و تحشیه: ابوالقاسم امامی، جلد اول و دوم، تهران: انتشارات سروش.
- مینوی خرد. (1398). ترجمه احمد تفضلی، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: انتشارات توس.
- نارمن شارپ، رَلف. (بی¬تا). فرمان¬های شاهنشاهان هخامنشی، تهران: شورای مرکزی جشن¬های شاهنشاهی ایران.
- نامه تنسر به گشنسپ. (1354). به تصحیح مجتبی مینوی، تهران: انتشارات خوارزمی.
- نویری، شهاب¬الدین احمد. (1367). نهایه الارب فی فنون الأدب، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، جلد دهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- هرودوت. (۱۳۸۹). تاریخ هرودوت، ترجمه مرتضی ثاقب¬فر، ج دوم، تهران: انتشارات اساطیر.
- واحدی نوایی، آوا، (۱۳۸۰). نظام جزایی ایران در عصر ساسانیان، تهران: نشر میزان.
- وندیداد. (1384)، نوشته جیمس دارمستتر، ترجمه موسی جوان، تهران: نشر دنیای کتاب.
- وینتر، اگلبرت و دیگناس، بئاته. (1386). روم و ایران؛ دو قدرت جهانی در کشاکش و همزیستی، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: نشر فرزان¬روز.
- اساسنامه دیوان کیفری بین¬المللی
- کنوانسیون چهارم ژنو
- قانون مجازات اسلامی
- Perikhanian. Anahit. (1980). the Book of Thousand Judgements :A sasanain Law- Book, TransLated from Russian by Nina Garsoïan , Costa Mesa, Mazda Publications.
References
- Ibn Atheer .Izz al-Din .(2005). Comele History, translated by Seyed Mohammad Hassan Rouhani, Volume One, Third Edition, Tehran: Asatir Publications. ]in Persian[
- Ardavirafnameh. (2003). Edited by Philippe Gineau, translated and researched by Jale Amouzgar, Tehran: Moin Publications - French Iranian Studies Association in Iran. ]in Persian[
- Ahmadi, Ashraf, (1966), Law and Justice in the Ancient Iranian Empire, Tehran: Ishraghi Bookstore. ]in Persian[
- Amiri Kale juii. Hajar. (2013). Investigation of Economic Issues in Ferdowsi Shahnameh, (Master), Supervisor: Issa Najafi, Consultant: Elias Nouraei, Faculty of Literature and Humanities, Razi University.]in Persian[
- Amin, Ahmed and Afrasiabi, Mehdi. (2008), "Padafera in Shahnameh", Shahrekord University Faculty of Literature and Humanities Magazine, 5th year, numbers 18 and 19, autumn and winter, pp. 35-65.]in Persian[
- Agathias. (2021). Histories, translated by Mahmoud Fazli Birjandi, Tehran: Lahita Publications. ]in Persian[
- Badamchi, Hossein. (2012). "Proceedings in ancient Elam; Along with editing, Farsi and English translation of two Elamite documents", Researches of Historical Sciences, Autumn and Winter, Volume 5, Number 2, pp. 21-37. ]in Persian[
- Badamchi, Hossein. (2016). Hammurabi's Law, Tehran: Negah moaser Publications. ]in Persian[
- Beccaria, Caesar. (2017). Treatise on Crimes and Punishments, translated by Mohammad Ali Ardabili, Tehran: Mizan Publications. ]in Persian[
- Balami .Abu Ali Muhammad. (1975). Tarikh Balami, edited by Malek al-Sho'arai Bahar, Volume One, Volume Two, Tehran: Zavar Publications. ]in Persian[
- Bondari Isfahani. (2001).The Arabic version of Ferdowsi's Shahnameh, translated by Abdul Hamid Aiti, Tehran: Association of Cultural Arts and Culture. ]in Persian[
- Baharmast, Ahmed. (1934). Commander of God of War: Lt. Gen. Ferdowsi, Tehran: s.I. ]in Persian[
- Procopius. (2012).Wars of the Persians of Iran and Rome, translated by Mohammad Saeedi, Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]in Persian[
- Pour Shariati, Parvaneh. (2019). The Decline and Fall of the Sassanid Empire, translator: Ava Vahedi Navaei, Tehran: Ney Publications. ]in Persian[
- Pyguluskaya .Nina. (2016). Iran and Byzantium in the sixth and seventh centuries AD, translated by Kambiz Mirbaha, Tehran: Phoenix Publications. ]in Persian[
- T. Ross, Martha and others. (2001). "Eshnuna Laws: A Memoir of Ancient Lawyers", translated by Hossein Badamchi, Judicial Law Journal, No. 37, pp. 100-82. ]in Persian[
- Thukodides, (2018), History of the Peloponnesian War, translated by Mohammad Hasan Lotfi, Tehran: Khwarazmi Publications. ]in Persian[
- Tha'alabi Nishapuri. Abd al-Malik bin Muhammad bin Ismail. (1990). History of Tha'alabi, with an introduction by Mojtaba Minavi and introduction and translation by Mohammad Fazaeli, Tehran: ghatreh Publications. ]in Persian[
- Jahshiari .Abu Abdullah Muhammad Ibn Abdus. (1965). Alvozara and koottab, edited by Mustafa Al-Saqqa, Ibrahim Al-Abyari and Abdul Hafiz Shalabi, translated by Abolfazl Tabatabai, Tehran: Taban Press. ]in Persian[
- Jahshiari. Abu Abdullah Muhammad Ibn Abdus. (2008). Ministers and Books, Beirut: Dar al-Fikr al-Hadith. ]in Persian[
- khaleghi motlagh. Jalal. (2013). Shahnameh Notes, Volumes 10, Second Edition, Tehran: The Great Islamic Encyclopedia Center (Iranian Islamic Research Center). ]in Persian[
- Khorni, Musa. (2017). History of Armenians, translated by Edik Baghdasarian (A. Garmanik), Tehran: Tarikh Iran Publications. ]in Persian[
- Defina, Paolo. (1396). Sassanid Iran from the point of view of Chinese sources, translated by Nazanin Khalilipour, Tehran: Avai Khavar Publications. ]in Persian[
- Dinuri. Abu Hanifa Ahmad bin Daud. (1986). Akhbar al-Tawwal, translated by Mahmoud Mahdavi Damghani, Tehran: Ney Publications. ]in Persian[
- Dinuri, Abdullah bin Muslim (Ibn Qutiba). (1985). Ayun al-Akhbar, first volume, Cairo: Dar al-Kitab al-Masriyyah. ]in Persian[
- Rezaei Dasht-Arzheneh, Mahmoud. (2018). "Examining the reflection of the kingdom of deeds in Ferdowsi's Shahnameh", Journal of Iranian Studies, 18th year, 35th issue, spring and summer, pp. 148-128. ]in Persian[
- Pahlavi narration. (1988). Translator: Mahshid Mirfakhrai, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research. ]in Persian[
- Sarami, Gadhamali. (2013). From the color of the flower to the pain of the thorn, 6th edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]in Persian[
- Theophylact. (2018). History of Ancient Iran and Rome, translated by Mahmoud Fazli Birjandi, Tehran: Sedeh Kitab. ]in Persian[
- Sin Lian, John. (2006). ancient texts about the relations between China and Iran; From the Parthian period to Timurid Shahrukh, translated from Chinese: Jan Hun Nin, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Research Institute. ]in Persian[
- Tabari. Muhammad bin Jarir. (1984). History of Tabari, Volume 2, Second Edition, Tehran: Myths Publications. ]in Persian[
- Tusi, Hasan bin Ali (Khwaja Nizam al-Mulk). (2018). Siral-Maluk (Policy), introduction, corrections and notes by Mahmoud Abedi, Tehran: Farhangistan of Persian Language and Literature with the co-publisher of Sokhon. ]in Persian[
- Ameri Neyshabouri .Mohammad Ibn Yusuf. (1958). Happiness and Happiness in Human Life, written and directed by Mujtaba Minavi, Germany: Wiesbaden. ]in Persian[
- Ferdowsi, Hakim Abolghasem. (2020). Shahnameh, editing: Jalal Khaleghi Motlagh, part one to two (four volumes), fourth edition, Tehran: Sokhan Publications. ]in Persian[
- Farrokh, Kaveh, (2008), elite cavalry of Sassanid army, translator: Behnam Mohammad Panah, Tehran: Sabzan Publications. ]in Persian[
- Farrokh, Kaveh, (2008), Sassanid Horses, translated by Yusuf Amiri, Mashhad: Gol Aftab Publications. ]in Persian[
- The Third book of Dinkard. (2006). Second book, transliteration, notes and translation: Fereydoun Fazilat, Tehran: Mehraein Publications. ]in Persian[
- The fifth book of Dinkard. (2009). Jale Amoozgar-Ahmed Tafzali, Tehran: Moin Publications. ]in Persian[
- The eighth book of Dinkard. (2019). Transliteration, translation and notes by Mohsen Nazari Farsani, Tehran: Faravahar Publications. ]in Persian[
- Christian Sen, Arthur. (1935). The state of the nation, the state and the court during the Sassanid dynasty, translated and written by Mojtaba Minavi, Tehran: Majlis Printing. ]in Persian[
- Christine Sn. Arthur. (2007). Iran during the Sassanids, translated by Rashid Yasemi, fifth edition, Tehran: sedaye moaser Publications. ]in Persian[
- Xenophon (2004). Kurashnameh, translated by Reza Meshaikhi. Tehran: elmifarhangi Publications. ]in Persian[
- Marcellin, Amiens. (1931). Shapur Zulaktaf's war with Roman Emperor Julian, translated by Mohammad Sadegh Atabaki, Tehran: Shura Nizam Publications. ]in Persian[
- Mobarakshah. Mohammad Ibn Mansour (known as Fakhr Modbar). (1968). Etiquettes of War and Courage, edited by Ahmad Soheili Khansari, Tehran: Iqbal Publications. ]in Persian[
- Muskouyeh Razi, Abu Ali. (2011). Tajareb Al- omam, translation and annotation: Abolghasem Emami, Vol. I, Vol. II, Tehran: Soroush Publications. ]in Persian[
- Minoye kherad (2018). Translated by Ahmad Tafzali, with the effort of Jaleh Amoozgar, Tehran: Tos Publications. ]in Persian[
- Norman Sharp, Ralph. (n.d). Decrees of the Achaemenid emperors, Tehran: Central Council of Imperial Festivals of Iran. ]in Persian[
- Tenser's letter to Gashnesp. (1975). Edited by Mojtaba Minavi, Tehran: Khwarazmi Publications. ]in Persian[
- Noiri, Shahabuddin Ahmad (1989). Nahayat Al- arb, translated by Mahmoud Mahdavi Damghani, Volume 10, Tehran: Amirkabir Publications. ]in Persian[
- Herodotus. (2010). History of Herodotus, translated by Morteza Saqib Far, second volume, Tehran: Asatir Publications. ]in Persian[
- Vahidi Navaei, Ava, (2018). Iran's Penal System in the Sasanian Era, Tehran: Mizan Publications. ]in Persian[
- Vendidad (2005), written by James Darmstetter, translated by Musa Javan, Tehran: Duniya Kitab Publications. ]in Persian[
- Winter, Eglebert and Dignas, Beate. (2007). Rome and Iran; Two world powers in conflict and coexistence, translated by Kikavos Jahandari, Tehran: Farzan-Roz Publications. ]in Persian[
- Statute of the International Criminal Court ]in Persian[
- Fourth Geneva Convention ]in Persian[
- Islamic Penal Code ]in Persian[
- Perikhanian. Anahit. (1980). the Book of Thousand Judgements :A sasanain Law- Book, TransLated from Russian by Nina Garsoïan , Costa Mesa, Mazda Publications. ]in Persian[
- ابن¬اثیر، عزالدین. (1383). تاریخ کامل، ترجمه سیدمحمدحسن روحانی، جلد اول، تهران: انتشارات اساطیر.
- ارداویراف¬نامه. (1382). به¬تصحیح فیلیپ ژینیو، ترجمه و تحقیق: ژاله آموزگار، تهران: انتشارات معین- انجمن ایران¬شناسی فرانسه در ایران.
- احمدی، اشرف، (1345)، قانون و دادگستری در شاهنشاهی ایران باستان، تهران: کتاب¬فروشی اشراقی.
- امیری کله¬جویی، هاجر. (۱۳۹۲). بررسی مسائل اقتصادی در شاهنامة فردوسی، (کارشناسی ارشد)، استاد راه¬نما: عیسی نجفی، استاد مشاور: الیاس نورایی، دانش¬کده ادبیات و علوم انسانی، دانش¬گاه رازی.
- امین، احمد و افراسیابی، مهدی. (۱۳۸۹)، «پادافره در شاهنامه»، مجله دانش¬کده ادبیات و علوم انسانی دانش¬گاه شهرکرد، سال پنجم، شماره ۱۸ و ۱۹، پاییز و زمستان، صص ۳۵- ۶۵.
- آگاثیاس. (۱۴۰۰). تواریخ، ترجمه محمود فاضلی بیرجندی، تهران: نشر لاهیتا.
- بادامچی، حسین. (1392). «دادرسی در ایلام باستان؛ به همراه ویرایش، ترجمه فارسی و انگلیسی دو سند ایلامی»، پژوهش¬های علوم تاریخی، پاییز و زمستان، دوره 5، شماره 2، صص ۲۱- ۳۷.
- بادامچی، حسین. (1396). قانون حمورابی، تهران: نشر نگاه معاصر.
- بکاریا، سزار. (1397). رساله جرایم و مجازات¬ها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، تهران: نشر میزان.
- بلعمی، ابوعلی محمد. (1353). تاریخ بلعمی، به تصحیح ملک الشهرای بهار، جلد اول و جلد دوم، تهران: نشر زوار.
- بُنداری اصفهانی. (1380). تحریر عربی شاهنامة فردوسی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- بهارمست، احمد. (1313). فرماندهی خداوند جنگ: سپهبد فردوسی، تهران: بی¬جا.
- پروکوپیوس. (۱۳۹۱). جنگ¬های پارسیان ایران و روم، ترجمه محمد سعیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- پورشریعتی، پروانه. (1399). افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی، مترجم: آوا واحدی نوایی، تهران: نشر نی.
- پیگولوسکایا، نینا. (۱۳۹۴). ایران و بیزانس در سده¬های ششم و هفتم میلادی، ترجمه کامبیز میربها، تهران: انتشارات ققنوس.
- ت.¬راس، مارتا و دیگران. (1380). «قوانین اشنونا: یادگار حقوقدانان باستانی»، ترجمه حسین بادامچی، مجله حقوق دادگستری، شماره 37، صص ۸۲- ۱۰۰.
- توکودیدس، (۱۳۹۷)، تاریخ جنگ پلوپونزی، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
- ثعالبی نیشابوری، عبدالملک بن¬محمدبن¬اسماعیل. (1368). تاریخ ثعالبی، با دیباچه مجتبی مینوی و مقدمه و ترجمه محمد فضائلی، تهران: نشر نقره.
- جهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس. (1343). الوزراء و الکُتّاب، تصحیح مصطفی السّقا و ابراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی، ترجمه ابوالفضل طباطبائی، تهران: چاپ تابان.
- جهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس. (1430ه.ق). الوزراء و الکُتّاب، بیروت: دارالفکر الحدیث.
- خالقی مطلق، جلال. (1391). یادداشت¬های شاهنامه، جلد 10 و ۱۱، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژو¬هش¬های ایرانی اسلامی).
- خورنی، موسی. (1397). تاریخ ارمنیان، ترجمه ادیک باغداساریان (ا. گرمانیک)، تهران: نشر تاریخ ایران.
- دفینا، پائولو. (۱۳۹۶). ایران ساسانی از دیدگاه منابع چینی، ترجمه نازنین خلیلی-پور، تهران: نشر آوای خاور.
- دینوری، عبدالله¬بن¬مسلم (ابن قتیبه). (1406هجری). عیون¬الاخبار، جلد اول، قاهره: دارالکتب المصریه.
- دینوری، ابوحنیفه¬احمد¬بن داود. (1364). اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
- رضایی دشت¬ارژنه، محمود. (۱۳۹۸). «بررسی بازتاب ملکوت اعمال در شاهنامة فردوسی»، مجله مطالعات ایرانی، سال هجدهم، شماره سی و پنجم، بهار و تابستان، صص ۱۲۸- ۱۴۸.
- روایت پهلوی. (1367). مترجم: مهشید میرفخرایی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- سرامی، قدمعلی. (۱۳۹۲). از رنگ گل تا رنج خار، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- تئوفیلاکت. (۱۳۹۷). تاریخ ایران باستان و روم، ترجمه محمود فاضلی بیرجندی، تهران: کتاب سده.
- سین لیان، جان. (۱۳۸۵). متون باستانی پیرامون روابط چین و ایران؛ از روزگار اشکانی تا شاهرخ تیموری، ترجمه از زبان چینی: جان هون نین، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
- طبری، محمدبن جریر. (1362). تاریخ طبری، جلد دوم، تهران: انتشارات اساطیر.
- توسی، حسن¬بن¬علی (خواجه نظام الملک). (1398). سیرالملوک (سیاست¬نامه)، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی با همکاری انتشارات سخن.
- عامری نیشابوری، محمدبن یوسف. (1336). السعاده و الإسعاد فی سیره الإنسانیه، به کتابت و مباشرت مجتبی مینوی، آلمان: ویسبادن.
- فردوسی، حکیم ابوالقاسم. (۱۳۹۸). شاهنامه، پیرایش: جلال خالقی مطلق، بخش یکم تا دوم (چهارجلدی)، تهران: نشر سخن.
- فرخ، کاوه، (۱۳۸۷)، سواره نظام زبده ارتش ساسانی، مترجم: بهنام محمدپناه، تهران: نشر سبزان.
- فرخ، کاوه، (۱۳۸۸)، اسواران ساسانی، برگردان یوسف امیری، مشهد: نشر گل آفتاب.
- کتاب پنجم دینکرد. (1388). ژاله آموزگار- احمد تفضلی، تهران: انتشارات معین.
- کتاب سوم دینکرد. (1384). دفتر دوم، آوانویسی، یادداشت¬ها و ترجمه: فریدون فضیلت، تهران: انتشارات مهرآیین.
- کتاب هشتم دینکرد. (1397). آوانویسی، ترجمه و یادداشت از محسن نظری فارسانی، تهران: انتشارات فروهر.
- کریستین سن، آرتور. (1314). وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان، ترجمه و تحریر از مجتبی مینوی، تهران: چاپ مجلس.
- کریستین سن، آرتور. (1385). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: نشر صدای معاصر.
- گزنفون. (1383). کورش¬نامه، ترجمه رضا مشایخی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- مارسلن، آمیئن. (۱۳۱۰). جنگ شاپور ذوالاکتاف با یولیانوس امپراطور روم، ترجمه محمدصادق اتابکی، تهران: انتشارات اداره شورای نظام.
- مبارکشاه، محمدبن¬منصور (معروف به فخر مدبر). (۱۳۴۶). آداب الحرب و الشجاعه، به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: انتشارات اقبال.
- مسکویه رازی، ابوعلی. (1389). تجارب¬الأمم، ترجمه و تحشیه: ابوالقاسم امامی، جلد اول و دوم، تهران: انتشارات سروش.
- مینوی خرد. (1398). ترجمه احمد تفضلی، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: انتشارات توس.
- نارمن شارپ، رَلف. (بی¬تا). فرمان¬های شاهنشاهان هخامنشی، تهران: شورای مرکزی جشن¬های شاهنشاهی ایران.
- نامه تنسر به گشنسپ. (1354). به تصحیح مجتبی مینوی، تهران: انتشارات خوارزمی.
- نویری، شهاب¬الدین احمد. (1367). نهایه الارب فی فنون الأدب، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، جلد دهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- هرودوت. (۱۳۸۹). تاریخ هرودوت، ترجمه مرتضی ثاقب¬فر، ج دوم، تهران: انتشارات اساطیر.
- واحدی نوایی، آوا، (۱۳۸۰). نظام جزایی ایران در عصر ساسانیان، تهران: نشر میزان.
- وندیداد. (1384)، نوشته جیمس دارمستتر، ترجمه موسی جوان، تهران: نشر دنیای کتاب.
- وینتر، اگلبرت و دیگناس، بئاته. (1386). روم و ایران؛ دو قدرت جهانی در کشاکش و همزیستی، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: نشر فرزان¬روز.
- اساسنامه دیوان کیفری بین¬المللی
- کنوانسیون چهارم ژنو
- قانون مجازات اسلامی
- Perikhanian. Anahit. (1980). the Book of Thousand Judgements :A sasanain Law- Book, TransLated from Russian by Nina Garsoïan , Costa Mesa, Mazda Publications.
References
- Ibn Atheer .Izz al-Din .(2005). Comele History, translated by Seyed Mohammad Hassan Rouhani, Volume One, Third Edition, Tehran: Asatir Publications. ]in Persian[
- Ardavirafnameh. (2003). Edited by Philippe Gineau, translated and researched by Jale Amouzgar, Tehran: Moin Publications - French Iranian Studies Association in Iran. ]in Persian[
- Ahmadi, Ashraf, (1966), Law and Justice in the Ancient Iranian Empire, Tehran: Ishraghi Bookstore. ]in Persian[
- Amiri Kale juii. Hajar. (2013). Investigation of Economic Issues in Ferdowsi Shahnameh, (Master), Supervisor: Issa Najafi, Consultant: Elias Nouraei, Faculty of Literature and Humanities, Razi University.]in Persian[
- Amin, Ahmed and Afrasiabi, Mehdi. (2008), "Padafera in Shahnameh", Shahrekord University Faculty of Literature and Humanities Magazine, 5th year, numbers 18 and 19, autumn and winter, pp. 35-65.]in Persian[
- Agathias. (2021). Histories, translated by Mahmoud Fazli Birjandi, Tehran: Lahita Publications. ]in Persian[
- Badamchi, Hossein. (2012). "Proceedings in ancient Elam; Along with editing, Farsi and English translation of two Elamite documents", Researches of Historical Sciences, Autumn and Winter, Volume 5, Number 2, pp. 21-37. ]in Persian[
- Badamchi, Hossein. (2016). Hammurabi's Law, Tehran: Negah moaser Publications. ]in Persian[
- Beccaria, Caesar. (2017). Treatise on Crimes and Punishments, translated by Mohammad Ali Ardabili, Tehran: Mizan Publications. ]in Persian[
- Balami .Abu Ali Muhammad. (1975). Tarikh Balami, edited by Malek al-Sho'arai Bahar, Volume One, Volume Two, Tehran: Zavar Publications. ]in Persian[
- Bondari Isfahani. (2001).The Arabic version of Ferdowsi's Shahnameh, translated by Abdul Hamid Aiti, Tehran: Association of Cultural Arts and Culture. ]in Persian[
- Baharmast, Ahmed. (1934). Commander of God of War: Lt. Gen. Ferdowsi, Tehran: s.I. ]in Persian[
- Procopius. (2012).Wars of the Persians of Iran and Rome, translated by Mohammad Saeedi, Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]in Persian[
- Pour Shariati, Parvaneh. (2019). The Decline and Fall of the Sassanid Empire, translator: Ava Vahedi Navaei, Tehran: Ney Publications. ]in Persian[
- Pyguluskaya .Nina. (2016). Iran and Byzantium in the sixth and seventh centuries AD, translated by Kambiz Mirbaha, Tehran: Phoenix Publications. ]in Persian[
- T. Ross, Martha and others. (2001). "Eshnuna Laws: A Memoir of Ancient Lawyers", translated by Hossein Badamchi, Judicial Law Journal, No. 37, pp. 100-82. ]in Persian[
- Thukodides, (2018), History of the Peloponnesian War, translated by Mohammad Hasan Lotfi, Tehran: Khwarazmi Publications. ]in Persian[
- Tha'alabi Nishapuri. Abd al-Malik bin Muhammad bin Ismail. (1990). History of Tha'alabi, with an introduction by Mojtaba Minavi and introduction and translation by Mohammad Fazaeli, Tehran: ghatreh Publications. ]in Persian[
- Jahshiari .Abu Abdullah Muhammad Ibn Abdus. (1965). Alvozara and koottab, edited by Mustafa Al-Saqqa, Ibrahim Al-Abyari and Abdul Hafiz Shalabi, translated by Abolfazl Tabatabai, Tehran: Taban Press. ]in Persian[
- Jahshiari. Abu Abdullah Muhammad Ibn Abdus. (2008). Ministers and Books, Beirut: Dar al-Fikr al-Hadith. ]in Persian[
- khaleghi motlagh. Jalal. (2013). Shahnameh Notes, Volumes 10, Second Edition, Tehran: The Great Islamic Encyclopedia Center (Iranian Islamic Research Center). ]in Persian[
- Khorni, Musa. (2017). History of Armenians, translated by Edik Baghdasarian (A. Garmanik), Tehran: Tarikh Iran Publications. ]in Persian[
- Defina, Paolo. (1396). Sassanid Iran from the point of view of Chinese sources, translated by Nazanin Khalilipour, Tehran: Avai Khavar Publications. ]in Persian[
- Dinuri. Abu Hanifa Ahmad bin Daud. (1986). Akhbar al-Tawwal, translated by Mahmoud Mahdavi Damghani, Tehran: Ney Publications. ]in Persian[
- Dinuri, Abdullah bin Muslim (Ibn Qutiba). (1985). Ayun al-Akhbar, first volume, Cairo: Dar al-Kitab al-Masriyyah. ]in Persian[
- Rezaei Dasht-Arzheneh, Mahmoud. (2018). "Examining the reflection of the kingdom of deeds in Ferdowsi's Shahnameh", Journal of Iranian Studies, 18th year, 35th issue, spring and summer, pp. 148-128. ]in Persian[
- Pahlavi narration. (1988). Translator: Mahshid Mirfakhrai, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research. ]in Persian[
- Sarami, Gadhamali. (2013). From the color of the flower to the pain of the thorn, 6th edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]in Persian[
- Theophylact. (2018). History of Ancient Iran and Rome, translated by Mahmoud Fazli Birjandi, Tehran: Sedeh Kitab. ]in Persian[
- Sin Lian, John. (2006). ancient texts about the relations between China and Iran; From the Parthian period to Timurid Shahrukh, translated from Chinese: Jan Hun Nin, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Research Institute. ]in Persian[
- Tabari. Muhammad bin Jarir. (1984). History of Tabari, Volume 2, Second Edition, Tehran: Myths Publications. ]in Persian[
- Tusi, Hasan bin Ali (Khwaja Nizam al-Mulk). (2018). Siral-Maluk (Policy), introduction, corrections and notes by Mahmoud Abedi, Tehran: Farhangistan of Persian Language and Literature with the co-publisher of Sokhon. ]in Persian[
- Ameri Neyshabouri .Mohammad Ibn Yusuf. (1958). Happiness and Happiness in Human Life, written and directed by Mujtaba Minavi, Germany: Wiesbaden. ]in Persian[
- Ferdowsi, Hakim Abolghasem. (2020). Shahnameh, editing: Jalal Khaleghi Motlagh, part one to two (four volumes), fourth edition, Tehran: Sokhan Publications. ]in Persian[
- Farrokh, Kaveh, (2008), elite cavalry of Sassanid army, translator: Behnam Mohammad Panah, Tehran: Sabzan Publications. ]in Persian[
- Farrokh, Kaveh, (2008), Sassanid Horses, translated by Yusuf Amiri, Mashhad: Gol Aftab Publications. ]in Persian[
- The Third book of Dinkard. (2006). Second book, transliteration, notes and translation: Fereydoun Fazilat, Tehran: Mehraein Publications. ]in Persian[
- The fifth book of Dinkard. (2009). Jale Amoozgar-Ahmed Tafzali, Tehran: Moin Publications. ]in Persian[
- The eighth book of Dinkard. (2019). Transliteration, translation and notes by Mohsen Nazari Farsani, Tehran: Faravahar Publications. ]in Persian[
- Christian Sen, Arthur. (1935). The state of the nation, the state and the court during the Sassanid dynasty, translated and written by Mojtaba Minavi, Tehran: Majlis Printing. ]in Persian[
- Christine Sn. Arthur. (2007). Iran during the Sassanids, translated by Rashid Yasemi, fifth edition, Tehran: sedaye moaser Publications. ]in Persian[
- Xenophon (2004). Kurashnameh, translated by Reza Meshaikhi. Tehran: elmifarhangi Publications. ]in Persian[
- Marcellin, Amiens. (1931). Shapur Zulaktaf's war with Roman Emperor Julian, translated by Mohammad Sadegh Atabaki, Tehran: Shura Nizam Publications. ]in Persian[
- Mobarakshah. Mohammad Ibn Mansour (known as Fakhr Modbar). (1968). Etiquettes of War and Courage, edited by Ahmad Soheili Khansari, Tehran: Iqbal Publications. ]in Persian[
- Muskouyeh Razi, Abu Ali. (2011). Tajareb Al- omam, translation and annotation: Abolghasem Emami, Vol. I, Vol. II, Tehran: Soroush Publications. ]in Persian[
- Minoye kherad (2018). Translated by Ahmad Tafzali, with the effort of Jaleh Amoozgar, Tehran: Tos Publications. ]in Persian[
- Norman Sharp, Ralph. (n.d). Decrees of the Achaemenid emperors, Tehran: Central Council of Imperial Festivals of Iran. ]in Persian[
- Tenser's letter to Gashnesp. (1975). Edited by Mojtaba Minavi, Tehran: Khwarazmi Publications. ]in Persian[
- Noiri, Shahabuddin Ahmad (1989). Nahayat Al- arb, translated by Mahmoud Mahdavi Damghani, Volume 10, Tehran: Amirkabir Publications. ]in Persian[
- Herodotus. (2010). History of Herodotus, translated by Morteza Saqib Far, second volume, Tehran: Asatir Publications. ]in Persian[
- Vahidi Navaei, Ava, (2018). Iran's Penal System in the Sasanian Era, Tehran: Mizan Publications. ]in Persian[
- Vendidad (2005), written by James Darmstetter, translated by Musa Javan, Tehran: Duniya Kitab Publications. ]in Persian[
- Winter, Eglebert and Dignas, Beate. (2007). Rome and Iran; Two world powers in conflict and coexistence, translated by Kikavos Jahandari, Tehran: Farzan-Roz Publications. ]in Persian[
- Statute of the International Criminal Court ]in Persian[
- Fourth Geneva Convention ]in Persian[
- Islamic Penal Code ]in Persian[
- Perikhanian. Anahit. (1980). the Book of Thousand Judgements :A sasanain Law- Book, TransLated from Russian by Nina Garsoïan , Costa Mesa, Mazda Publications. ]in Persian[
