تحلیلی برمضامین و مفاهیم تحمیدیه اول مثنوی«تحفه الاحباب» نهرى

الموضوعات :

پروین پارسا ¹ , فرهاد کاکه رش ² , شهباز محسنی ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

تاريخ الإرسال : 03 السبت , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 15 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: کلیدواژه‌ها: تحفه الاحباب, عرفان, تحمیدیه, تلمیحات.,

ملخص المقالة :

منظومۀ تحفه الاحباب از آثار مهم شیخ عبیدالله نهری به زبان فارسی است. کتاب سرشار از مضامین عرفانی و دینی است و دومقدمه یاتحمیدیه در دو وزن متفاوت شعری دارد. در این مکتوب نگاهی به مفاهیم و مضامین و ساختار تحمیدیه ی اول داشته که در هشتاد و یک بیت و در قالب مثنوی و بحر متقارب سروده شده است. نگارندگان به روش تحقیق توصیفی تحلیلی با تاکید بر محتوا و ابیات به این نتایج دست یافته اند که ناظم تحمیدیه تسلط فراوانی برگستره ی واژگان و ساختار زبان فارسی دارد و زبان رمزی عرفانی را به زیبایی استفاده کرده و تلمیحات قرآنی را هنرمندانه به کار برده است و نگاه متفاوت با مضامین و مفاهیم کل ابیات کتاب را در این تحمیدیه مطرح کرده و ساختار وقالب شعری هم دراین مقدمه ، ازساختارونوع ادبی کل مثنوی تحفه الاحباب متمایزاست و اگرچه ناظم تحفه الاحباب،ازپرچمداران طریقه ی نقشبندیه است و درسرودن کلیات کتاب به مثنوی مولوی نگاه ساختاری داشته اما در این قسمت مضامین تحمیدیه وتلمیحات قر آنی، برجسته تر نمایان شده و مفاهیم دعاگونه و بروزن بوستان سعدی ودربحرمتقارب سروده شده و حتی عفو،عصیان ،جرم ،گناه وتوبه به بارگاه ایزدلایزال،یادآور بخش های پایانی بوستان است.

المصادر:

منابع و مآخذ
1) بساک ،حسن(1399) ، سبک شناسی دیباچه ها و تحمیدیه های متون نثر سبک عراقی،سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) سال:، دوره:13 ،شماره:2 (پی در پی 48) صفحات :1-22
2) جامی،عبدالرحمن(1370)، نقد النصوص في شرح نقش الفصوص، مصحح:چیتیک، ویلیام سی ،تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی. موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگی (پژوهشگاه)
3) خرم دل،مصطفی(1392)،تفسیرنور،تهران:احسان
4) رزمجو، حسین.(1374).انواع ادبی وآثارآن،چ 3، مشهد: موسسة انتشارات آستان قدس.
5) زرّین¬کوب، عبدالحسین (1362) نقش بر آب، تهران: انتشارت سخن.
6) زرین کوب، عبدالحسین.(1381).نقد ادبی، تهران: انتشارات امیر کبیر.
7) سعدی، مصلح الدین، (1379)، بوستان سعدی، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران:
8) شفیعی کدکنی، محمّدرضا(1392) زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: انتشارات آگاه.
9) شفیعی کدکنی، محمّدرضا،( 1383 )، ادوار شعر فارسی، تهران: نشر سخن.
10) غزّالی ، ابوحامد محمّد،1368 اربعین ، ترجمه ی برهان الدّین حمدی ، تهران:نشر اطّلاعات.
11) قرائتی :محسن( 1386) گناه شناسی ،تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن
12) کاکه‌رش، فرهاد (1378)، تأثير قرآن بر شعر کلاسيک ادب کردي، پايان‌نامه‌ کارشناسي ارشد،سنندج
13) کاکه‌رش، فرهاد (1397)، جرم، تقصیر و توبه به پیشگاه الهی، با نگاه عرفانی سعدی، فصلنامه عرفان اسلامی زنجان،دوره 15، شماره 58، بهمن 1397.
14) نهری،شیخ عبیدالله(1381) مثنوی «تحفه الاحباب»، به‌کوشش اسلام دعاگو، ارومیه‌: حسینی اصل‌
15) http://www.khalifa.blogfa.com/post/33وبلاگ گیلانی زاده ،حکیم(1390)