سیاست‌گذاری توسعه پایدار شهری: تحلیل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و گسترش فیزیکی شهر بناب

الموضوعات : Urbanism

صادق ملاپوربناب ¹ , کریم حسین زاده دلیر ² , بشیر بیگ بابایی ³ , بختیار عزت پناه ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
3 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملکان، دانشگاه آزاد اسلامی، ملکان، ایران
4 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

تاريخ الإرسال : 29 الأحد , شوال, 1446 تاريخ التأكيد : 03 السبت , محرم, 1447 تاريخ الإصدار : 07 الأربعاء , محرم, 1447

الکلمات المفتاحية: سیاست‌گذاری شهری, توسعه پایدار , گسترش فیزیکی, بناب.,

ملخص المقالة :

توسعه فیزیکی شهرهای ایران طی دهه‌های اخیر، به‌ویژه در شهرهای میانی مانند بناب، به‌صورت شتابان و اغلب بدون برنامه‌ریزی منسجم رخ داده است. این روند، به ناپایداری‌های اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی منجر شده و چالش‌هایی نظیر تخریب اراضی کشاورزی، افزایش آلودگی، و ناکارآمدی زیرساخت‌های شهری را به دنبال داشته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهر بناب و تدوین سیاست‌های شهرسازی پایدار انجام شده است. داده‌ها از سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395)، آمارنامه شهر بناب، و طرح‌های فرادست شهری (بازنگری طرح تفصیلی) گردآوری شده‌اند. روش پژوهش آمیخته (ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی) است و از تکنیک‌های دیمتل، تحلیل شبکه‌ای و ضریب هماهنگی کندال برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که توسعه فیزیکی بناب تحت تأثیر عوامل طبیعی (مانند توپوگرافی هموار و اقلیم مناسب)، اقتصادی (رشد بخش خصوصی و تقاضای زمین)، و اجتماعی (مهاجرت و افزایش جمعیت) بوده است. این توسعه، اغلب نامتعادل و با پیامدهای منفی مانند تخریب اراضی کشاورزی و افزایش هزینه‌های زیرساختی همراه بوده است. سیاست‌های پیشنهادی شامل تقویت توسعه میان‌افزا، کنترل مرزهای شهری، و حفظ اراضی کشاورزی برای دستیابی به توسعه پایدار است.