سیاستگذاری توسعه پایدار شهری: تحلیل عوامل مؤثر بر شکلگیری و گسترش فیزیکی شهر بناب
محورهای موضوعی : شهرسازی
صادق ملاپوربناب
1
,
کریم حسین زاده دلیر
2
,
بشیر بیگ بابایی
3
,
بختیار عزت پناه
4
1 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
3 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملکان، دانشگاه آزاد اسلامی، ملکان، ایران
4 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
کلید واژه: سیاستگذاری شهری, توسعه پایدار , گسترش فیزیکی, بناب.,
چکیده مقاله :
توسعه فیزیکی شهرهای ایران طی دهههای اخیر، بهویژه در شهرهای میانی مانند بناب، بهصورت شتابان و اغلب بدون برنامهریزی منسجم رخ داده است. این روند، به ناپایداریهای اجتماعی، اقتصادی، و زیستمحیطی منجر شده و چالشهایی نظیر تخریب اراضی کشاورزی، افزایش آلودگی، و ناکارآمدی زیرساختهای شهری را به دنبال داشته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهر بناب و تدوین سیاستهای شهرسازی پایدار انجام شده است. دادهها از سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395)، آمارنامه شهر بناب، و طرحهای فرادست شهری (بازنگری طرح تفصیلی) گردآوری شدهاند. روش پژوهش آمیخته (ترکیبی از روشهای کمی و کیفی) است و از تکنیکهای دیمتل، تحلیل شبکهای و ضریب هماهنگی کندال برای تحلیل دادهها استفاده شده است. یافتهها نشان میدهند که توسعه فیزیکی بناب تحت تأثیر عوامل طبیعی (مانند توپوگرافی هموار و اقلیم مناسب)، اقتصادی (رشد بخش خصوصی و تقاضای زمین)، و اجتماعی (مهاجرت و افزایش جمعیت) بوده است. این توسعه، اغلب نامتعادل و با پیامدهای منفی مانند تخریب اراضی کشاورزی و افزایش هزینههای زیرساختی همراه بوده است. سیاستهای پیشنهادی شامل تقویت توسعه میانافزا، کنترل مرزهای شهری، و حفظ اراضی کشاورزی برای دستیابی به توسعه پایدار است.
The physical development of Iranian cities in recent decades, especially in medium-sized cities such as Bonab, has occurred rapidly and often without coherent planning. This process has led to social, economic, and environmental instability and has led to challenges such as the destruction of agricultural lands, increased pollution, and inefficiency of urban infrastructure. This research aims to identify factors affecting the physical development of Bonab and to formulate sustainable urban development policies. Data were collected from the General Population and Housing Census (2016), Bonab City Statistics, and urban master plans (revision of the detailed plan). The research method is mixed (a combination of quantitative and qualitative methods), and DEMATEL, network analysis, and Kendall coordination coefficient techniques were used to analyze the data. The findings show that the physical development of Bonab has been influenced by natural (such as flat topography and suitable climate), economic (private sector growth and land demand), and social (migration and population growth) factors. This development has often been unbalanced and has been accompanied by negative consequences such as agricultural land degradation and increased infrastructure costs. Proposed policies include strengthening inter-urban development, controlling urban boundaries, and preserving agricultural land to achieve sustainable development.
