بررسی وظایف مدیریت منابع انسانی در بخش دولتی در سیاستنامه نظامالملک طوسی و قابوسنامه عنصرالمعالی
الموضوعات : خطمشیگذاری عمومی در مدیریت
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.
a.yousefi@m-iau.ac.ir
الکلمات المفتاحية: قابوسنامه, مدیریت منابع انسانی, ادبیات فارسی, سیاستنامه,
ملخص المقالة :
زمینه: توجه به منابع انسانی و مدیریت صحیح آنها، امروزه مورد اعتنای صاحب‌نظران گردیده و نظریههای نوین در پی مدیریت شایسته نیروهای انسانی است. منابع انسانی به عنوان منبعی تجدیدناپذیر و مهم‌ترین عامل بهره‌وری و موفقیت سازمان‌ها در تمام طول تاریخ به‌شمار رفته است. به همین علت اندیشههای مدیریت منابع انسانی را در آثار ادیبان و متفکران ایرانی می‌توان جست‌وجو کرد. هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی مولفههای مدیریت منابع انسانی در سیاستنامه نظامالملک و قابوسنامه عنصرالمعالی در پیوند با دیدگاه‌های امروزی مدیریت منابع انسانی انجام شده است.روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصیفی با رویکرد تاریخی است و از نظر اجرا کیفی و از ابزار تحلیل مضمون استفاده کرده و از نظر جمع‌آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای استفاده کرده است.یافته‌ها: مولفههای فرایند مدیریت منابع انسانی شامل برنامه‌ریزی و استخدام اعضای سازمان، مدیریت جبران خدمات و سیستم پاداش و مدیریت ارزیابی عملکرد و طراحی سیستم انضباطی و شرح وظایف اعضای سازمان در شیوه مدیریت منابع انسانی در آثار مورد مطالعه یافت شد. نتیجه‌گیری: نظامالملک و عنصرالمعالی الگوی فرایند مدیریتی درباره نحوه اداره امور حکومتی و مدیریت منابع انسانی عرضه کرده‌اند که بیشتر آنها امروز نیز اعتبار دارند و از این جهت می‌توان به‌ویژه نظامالملک را به عنوان متفکر و نظریه‌پرداز در این عرصه معرفی نمود.
استوارت، گرگ ال؛ کنت جی، براون، (1392). مدیریت منابع انسانی (پیوند استراتژی و عمل)، مترجمین: سید محمد اعرابی و مرجان فیاضی، تهران: مهکامه.
الوانی، سید مهدی (1388). مدیریت عمومی، تهران: نی.
اندیش، علی و همکاران. (1398). طراحی الگوی توسعه راهبردهای منابع انسانی مبتنی بر مدیریت ریسکهای منابع انسانی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ، سال 11، شمارهی 1، ص 75-100.
پیرا، فاطمه. (1387). جنسیت و قدرت در سیاستنامه خواجه نظامالملک، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 6، شمارهی 3، ص 169-155.
پورکیانی، مسعود؛ عمادی، سمیرا .(1391). نظام نگهداری نیروی انسانی و نقش آن در عملکرد سازمانی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت، نوآوری و تولید ملی، ، شمارهی 2، ص 471-457.
تقوی دامغانی، سید رضا (1367). نگرشی بر مدیریت اسلامی، تهران: نشر تبلیغات اسلامی.
توکلینژاد، حسن و همکاران .(1395). شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر نگهداشت کارکنان، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 8، شمارهی 4، ص 155-185.
ترکزاده، جعفر؛ جعفری، سکینه .(1391). رویکردها و نظریههای سنتی و نوین رهبری؛ به سوی جهانبینی رهبری، مجله توسعه، سال 7، شمارهی 25، ص 133-91.
تیموری، نازنین و همکاران (1397). اولویتبندی عوامل موثر بر جذب نیروی انسانی و ارایه الگوی مناسب مبتنی بر نظام شایستگی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 10، شمارهی 1، ص 75-100.
جزنی، نسرین. (1380). مدیریت منابع انسانی، تهران: نی.
حاتمی، امیرحسین. (1398). کاربست روششناسی اسکینر در تفسیر متون تاریخنگاری و تاریخ اندیشه ایرانی-اسلامی، فصلنامه مطالعات میانرشتهای در غلوم انسانی، 12 (1)، ص 54-29.
حاجبابایی، محمدرضا؛ شهبندی، محمود. (1391). ابعاد فساد از دیدگاه نظامالملک، فصلنامه سیاست، دورهی 42، شمارهی 2، ص 75-59.
حسینائی، یحیی؛ نزهت، بهمن (1398). مولفههای رهبری تحولآفرین در آموزههای نظامی گنجوی، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 17، شمارهی 33، ص 64-41.
رئیسنیا، رحیم (1377). کوراوغلو در افسانه و تاریخ. تهران: انتشارات دنیا.
دیوید، فرد.آر. (1382). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1383). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد اول، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1384). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد دوم، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1384). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد سوم، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی؛ دی سنزو، دیوید ای (1379). مبانی مدیریت، ترجمه سیدمحمد اعرابی، محمدعلی حمید رفیعی و بهروز اسراری ارشاد، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
زالی، محمدرضا (1383). «رهبری تحولآفرین»، فصلنامه مصباح، سال 7، شمارهی 25، ص 134-111.
سرندی، پرویز؛ جعفری، ابوالفضل (1376). «روانشناسی مدیریت در آثار ادبی» نشریه زبان و ادب فارسی، شمارهی 164، ص 107-144.
سعادت، اسفندیار (1384). مدیریت منابع انسانی، تهران: سمت.
سعدی، مصلحبن عبدالله (1389). بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380). مفلس کیمیافروش، تهران: آگاه.
شیبانیفر، محمدشهاب و همکاران (1399). سیر تاریخی مدیریت در ایران، فصلنامه پژوهشهای مدیریت عمومی، سال 13، شمارهی 48، ص 25-5.
صفا، ذبیحالله (1380). تاریخ ادبیات ایران، جلد اول، تهران: فردوس.
صفا، ذبیحالله (1381). تاریخ ادبیات ایران، جلد دوم، تهران: فردوس
صفا، ذبیحالله (1363). گنجینه سخن، تهران: فردوس.
صمدی میرکلائی، حسین و همکاران (1395). تبیین نقش رهبری تحولآفرین در فرهنگ سازمانی، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، شمارهی 2، ص 519-499.
فردووسی، ابوالقاسم. (1378). شاهنامه به اهتمام پرویز اتابکی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
فرهادی، محمد و همکاران (1397). تبیین و بررسی اخلاق پادشاهی و تاثیر اندیشههای ایرانشهری بر جهانبینی عنصرالمعالی در قابوسنامه، فصلنامه پژوهشهای اعتقادی -کلامی، سال 8، شمارهی 29، ص 103-87.
فیضی، طاهره (1387). مبانی سازمان و مدیریت، تهران: دانشگاه پیام نور.
علاقهبند، علی (1385). مدیریت عمومی، تهران: روان.
علیاحمدی، علیرضا؛ علیاحمدی، حسین (1387). مبانی و اصول مدیریت اسلامی، تهران: تولید دانش.
عنصرلمعالی، کیکاووس (1352). قابوسنامه به اهتمام و تصحیح غلامحسن یوسفی، تهران: بنگاه ترمه و نشر کتاب
غنچهای و همکاران (1399). بررسی سبکهای مدیریت در شاهنامه فردوسی بر پایه نگرشهای اساطیری، حماسی و تاریخی، فصلنامه خطمشیگذاری عمومی در مدیریت، سال 11، شماره 40، ص 49-63.
کلیفورد بازورث، ادموند (1384). تاریخ غزنویان، ترجمه: حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
ماهیار، عباس (1374). گزیده اشعار خاقانی، تهران: دانشگاه پیام نور.
معاییرحقیقی فرد، علی و همکاران (1389). سبک رهبری و پیامدهای آن، در چهاچوب رهبری تمامعیار، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال 7، شماره 28، ص 11-27.
معینی، منصوره و همکاران (1394). صول مدیریت بر اساس الگوی اسلامی ایرانی با تکیه بر نظریات نظامالملک، فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 23، شمارهی 1، ص 111-89.
منصوری، حسین و همکاران (1398). اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی بر فرایندهای منابع انسانی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 11، شمارهی 2، ص 135-113.
میرکمالی، سیدمحمد و همکاران (1394). شناسایی ملاکهای جذب و نگهداشت منابع انسانی و ارایه راهکارهای مناسب، مجله مدیریت توسعه و تحول، سال 22، شمارهی 48، ص 18-9.
نظامالملک طوسی، ابوعلی حسن (1386). سیاستنامه، تهران: فردوس
یوسفی، محمدرضا و اکبر کلاهدوزان (1393). برگزیده تاریخ ادبیات ایران. اصفهان: راه کمال.
_||_Phillips, D. R., Roper, k. o., (2009). A framework for talent Management in real estate, journal of Corporate Real Estate, volume 11(1), 7-16.
Bhatnagar, J., (2007). Talent Management strategy of employee engagement in Indian ITES employees: Key to retention, employee relations, volume 29 (6), 640-663.
Bontas, N., (2006). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models, Management decision, volume 36 (2), 63-76.
Armstrong, M., (2010). Handbook of Human Resource Management practice. London: Kogan page.
