بررسی وظایف مدیریت منابع انسانی در بخش دولتی در سیاستنامه نظامالملک طوسی و قابوسنامه عنصرالمعالی
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریت
عزیزه یوسفی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.
a.yousefi@m-iau.ac.ir)
کلید واژه: قابوسنامه, مدیریت منابع انسانی, ادبیات فارسی, سیاستنامه,
چکیده مقاله :
زمینه: توجه به منابع انسانی و مدیریت صحیح آنها، امروزه مورد اعتنای صاحب‌نظران گردیده و نظریههای نوین در پی مدیریت شایسته نیروهای انسانی است. منابع انسانی به عنوان منبعی تجدیدناپذیر و مهم‌ترین عامل بهره‌وری و موفقیت سازمان‌ها در تمام طول تاریخ به‌شمار رفته است. به همین علت اندیشههای مدیریت منابع انسانی را در آثار ادیبان و متفکران ایرانی می‌توان جست‌وجو کرد. هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی مولفههای مدیریت منابع انسانی در سیاستنامه نظامالملک و قابوسنامه عنصرالمعالی در پیوند با دیدگاه‌های امروزی مدیریت منابع انسانی انجام شده است.روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصیفی با رویکرد تاریخی است و از نظر اجرا کیفی و از ابزار تحلیل مضمون استفاده کرده و از نظر جمع‌آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای استفاده کرده است.یافته‌ها: مولفههای فرایند مدیریت منابع انسانی شامل برنامه‌ریزی و استخدام اعضای سازمان، مدیریت جبران خدمات و سیستم پاداش و مدیریت ارزیابی عملکرد و طراحی سیستم انضباطی و شرح وظایف اعضای سازمان در شیوه مدیریت منابع انسانی در آثار مورد مطالعه یافت شد. نتیجه‌گیری: نظامالملک و عنصرالمعالی الگوی فرایند مدیریتی درباره نحوه اداره امور حکومتی و مدیریت منابع انسانی عرضه کرده‌اند که بیشتر آنها امروز نیز اعتبار دارند و از این جهت می‌توان به‌ویژه نظامالملک را به عنوان متفکر و نظریه‌پرداز در این عرصه معرفی نمود.
Background: Human resources and their proper management have been considered by experts today and new theories want to manage human resources properly. Throughout history, human resources have been considered as the most important factor in the productivity and success of organizations Therefore, human resource management ideas can be found in the works of Iranian writers.Goal: The purpose is to identify the components of human resource management in the Siasatnameh of Nezam-ol-Molk and Qaboosnameh of the Onsor-ol-Maali in relation to current views of human resource management.Method: The research method is descriptive with a historical approach. In terms of qualitative execution and has used thematic analysis tools and has used the library type in terms of data collection.Findings: Components of human resource management process and description of duties of members of the organization in human resource management are evident in the studied works and has in common with contemporary theories of human resource management.Conclusion: Nezam-ol-Molk and Onsor-ol-Maali have provided a model of the management process on how to manage government affairs and human resource management, most of which are still valid today, and therefore the system can be considered as a thinker and theorist in this field. Introduced.
استوارت، گرگ ال؛ کنت جی، براون، (1392). مدیریت منابع انسانی (پیوند استراتژی و عمل)، مترجمین: سید محمد اعرابی و مرجان فیاضی، تهران: مهکامه.
الوانی، سید مهدی (1388). مدیریت عمومی، تهران: نی.
اندیش، علی و همکاران. (1398). طراحی الگوی توسعه راهبردهای منابع انسانی مبتنی بر مدیریت ریسکهای منابع انسانی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ، سال 11، شمارهی 1، ص 75-100.
پیرا، فاطمه. (1387). جنسیت و قدرت در سیاستنامه خواجه نظامالملک، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 6، شمارهی 3، ص 169-155.
پورکیانی، مسعود؛ عمادی، سمیرا .(1391). نظام نگهداری نیروی انسانی و نقش آن در عملکرد سازمانی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی مدیریت، نوآوری و تولید ملی، ، شمارهی 2، ص 471-457.
تقوی دامغانی، سید رضا (1367). نگرشی بر مدیریت اسلامی، تهران: نشر تبلیغات اسلامی.
توکلینژاد، حسن و همکاران .(1395). شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر نگهداشت کارکنان، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 8، شمارهی 4، ص 155-185.
ترکزاده، جعفر؛ جعفری، سکینه .(1391). رویکردها و نظریههای سنتی و نوین رهبری؛ به سوی جهانبینی رهبری، مجله توسعه، سال 7، شمارهی 25، ص 133-91.
تیموری، نازنین و همکاران (1397). اولویتبندی عوامل موثر بر جذب نیروی انسانی و ارایه الگوی مناسب مبتنی بر نظام شایستگی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 10، شمارهی 1، ص 75-100.
جزنی، نسرین. (1380). مدیریت منابع انسانی، تهران: نی.
حاتمی، امیرحسین. (1398). کاربست روششناسی اسکینر در تفسیر متون تاریخنگاری و تاریخ اندیشه ایرانی-اسلامی، فصلنامه مطالعات میانرشتهای در غلوم انسانی، 12 (1)، ص 54-29.
حاجبابایی، محمدرضا؛ شهبندی، محمود. (1391). ابعاد فساد از دیدگاه نظامالملک، فصلنامه سیاست، دورهی 42، شمارهی 2، ص 75-59.
حسینائی، یحیی؛ نزهت، بهمن (1398). مولفههای رهبری تحولآفرین در آموزههای نظامی گنجوی، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 17، شمارهی 33، ص 64-41.
رئیسنیا، رحیم (1377). کوراوغلو در افسانه و تاریخ. تهران: انتشارات دنیا.
دیوید، فرد.آر. (1382). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1383). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد اول، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1384). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد دوم، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی (1384). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، جلد سوم، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
رابینز، استیفن پی؛ دی سنزو، دیوید ای (1379). مبانی مدیریت، ترجمه سیدمحمد اعرابی، محمدعلی حمید رفیعی و بهروز اسراری ارشاد، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
زالی، محمدرضا (1383). «رهبری تحولآفرین»، فصلنامه مصباح، سال 7، شمارهی 25، ص 134-111.
سرندی، پرویز؛ جعفری، ابوالفضل (1376). «روانشناسی مدیریت در آثار ادبی» نشریه زبان و ادب فارسی، شمارهی 164، ص 107-144.
سعادت، اسفندیار (1384). مدیریت منابع انسانی، تهران: سمت.
سعدی، مصلحبن عبدالله (1389). بوستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380). مفلس کیمیافروش، تهران: آگاه.
شیبانیفر، محمدشهاب و همکاران (1399). سیر تاریخی مدیریت در ایران، فصلنامه پژوهشهای مدیریت عمومی، سال 13، شمارهی 48، ص 25-5.
صفا، ذبیحالله (1380). تاریخ ادبیات ایران، جلد اول، تهران: فردوس.
صفا، ذبیحالله (1381). تاریخ ادبیات ایران، جلد دوم، تهران: فردوس
صفا، ذبیحالله (1363). گنجینه سخن، تهران: فردوس.
صمدی میرکلائی، حسین و همکاران (1395). تبیین نقش رهبری تحولآفرین در فرهنگ سازمانی، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، شمارهی 2، ص 519-499.
فردووسی، ابوالقاسم. (1378). شاهنامه به اهتمام پرویز اتابکی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
فرهادی، محمد و همکاران (1397). تبیین و بررسی اخلاق پادشاهی و تاثیر اندیشههای ایرانشهری بر جهانبینی عنصرالمعالی در قابوسنامه، فصلنامه پژوهشهای اعتقادی -کلامی، سال 8، شمارهی 29، ص 103-87.
فیضی، طاهره (1387). مبانی سازمان و مدیریت، تهران: دانشگاه پیام نور.
علاقهبند، علی (1385). مدیریت عمومی، تهران: روان.
علیاحمدی، علیرضا؛ علیاحمدی، حسین (1387). مبانی و اصول مدیریت اسلامی، تهران: تولید دانش.
عنصرلمعالی، کیکاووس (1352). قابوسنامه به اهتمام و تصحیح غلامحسن یوسفی، تهران: بنگاه ترمه و نشر کتاب
غنچهای و همکاران (1399). بررسی سبکهای مدیریت در شاهنامه فردوسی بر پایه نگرشهای اساطیری، حماسی و تاریخی، فصلنامه خطمشیگذاری عمومی در مدیریت، سال 11، شماره 40، ص 49-63.
کلیفورد بازورث، ادموند (1384). تاریخ غزنویان، ترجمه: حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
ماهیار، عباس (1374). گزیده اشعار خاقانی، تهران: دانشگاه پیام نور.
معاییرحقیقی فرد، علی و همکاران (1389). سبک رهبری و پیامدهای آن، در چهاچوب رهبری تمامعیار، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال 7، شماره 28، ص 11-27.
معینی، منصوره و همکاران (1394). صول مدیریت بر اساس الگوی اسلامی ایرانی با تکیه بر نظریات نظامالملک، فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 23، شمارهی 1، ص 111-89.
منصوری، حسین و همکاران (1398). اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی بر فرایندهای منابع انسانی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 11، شمارهی 2، ص 135-113.
میرکمالی، سیدمحمد و همکاران (1394). شناسایی ملاکهای جذب و نگهداشت منابع انسانی و ارایه راهکارهای مناسب، مجله مدیریت توسعه و تحول، سال 22، شمارهی 48، ص 18-9.
نظامالملک طوسی، ابوعلی حسن (1386). سیاستنامه، تهران: فردوس
یوسفی، محمدرضا و اکبر کلاهدوزان (1393). برگزیده تاریخ ادبیات ایران. اصفهان: راه کمال.
_||_Phillips, D. R., Roper, k. o., (2009). A framework for talent Management in real estate, journal of Corporate Real Estate, volume 11(1), 7-16.
Bhatnagar, J., (2007). Talent Management strategy of employee engagement in Indian ITES employees: Key to retention, employee relations, volume 29 (6), 640-663.
Bontas, N., (2006). Intellectual capital: an exploratory study that develops measures and models, Management decision, volume 36 (2), 63-76.
Armstrong, M., (2010). Handbook of Human Resource Management practice. London: Kogan page.
