بررسي شاخص¬های موثر بر فرهنگ محیط¬زیستی مردم شهر مشهد
الموضوعات :قاسم ذوالفقاری 1 , زهره اخگری سنگ آتش 2 , آمنه سازگار 3 , محمد بلبلیان قالیباف 4
1 - دانشیار علوم و مهندسی محيط زيست، دانشکده علوم محيطي، دانشگاه حکيم سبزواري، سبزوار، ایران.* (مسوول مکاتبات)
2 - دکتری علوم و مهندسی محيط زيست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان، گرگان، ایران.
3 - کارشناسی ارشد علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
4 - دانشیار آمار، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه حکيم سبزواري، سبزوار، ایران.
الکلمات المفتاحية: رفتار, آگاهی, نگرش, فرهنگ محیط¬زیستی, مشهد.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: بروز معضلات محیط زیستی و روند رو به افزایش آن، موضوع بحث بسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران در حیطه محیط زیست بوده است. فرهنگ سازی که در واقع به ارتقاء فرهنگ محیط زیستی معطوف می شود نیازمند شناسایی تاثیر اصول و معیارهای موثر بر فرهنگ محیط زیست هست.
روش بررسی: در تحقیق حاضر، هدف شناخت و بررسی جایگاه فرهنگی برخی از عوامل موثر بر آگاهی، نگرشها و رفتارهای مثبت و افزایش فرهنگ عمومی در راستای برنامه ریزی بهتر است. لذا در این پژوهش پرسشنامهای در مورد نگرش، آگاهی و رفتار شهروندان با درجه اطمینان 95% تدوین گردید و حجم نمونه با استفاده از نرم افزار NCSS، 400 نفر در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از آنالیز آماری توسط نرم افزار SPSS نسخه 16 نشان داد که رابطه معنادار و مثبتی بین شاخص های موثر بر فرهنگ محیط زیستی وجود دارد (P<%5). همچنین نتایج حاکی از آن است از بین 5 معیار مورد بررسی در این مطالعه، معیار تحصیلات با شاخص‌های نگرش، آگاهی محیط زیستی افراد و معیار شغل افراد با شاخص های نگرش و رفتار محیط زیستی آنها رابطه معنی دار وجود دارد.
بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بر مبنای نظرات شهروندان شهر مشهد حاصل شدهاست. مدیران و مسوولان باید در جهت بهبود و ارتقا فرهنگ محیطزیستی افراد در این دو بخش از طرق مختلف گام بردارند. همچنین پیشنهاد میگردد در تحقيقات آتي به عوامل تاثيرگذار در تقويت فرهنگ محیطزیستي توجه شود و سازمانهایی که در واقع متولی امور فرهنگی هستند، در جهت بهبود و ارتقاء فرهنگ محیطزیستی تلاش نمایند.
1. Zolfaghari, G. 2023. The first ecological contamination study of avian mercury and lead in southeast Iran, Hamun International Wetlands. Environmental Science and Pollution Research. 30 (42): 96575-96590. DOI: 10.1007/s11356-023-29219-9.
2. Atabati, A., H. Adab, G. Zolfaghari, and M. Nasrabadi. 2022. Modeling groundwater nitrate concentrations using spatial and non-spatial regression models in a semi-arid environment. Water Sci. Eng. 15 (3): 218-227. DOI: 10.1016/j.wse.2022.05.002
3. Zolfaghari, G., M. Delsooz, S. Rajaee. 2016. Study of Mercury Pollution in Water, Sediments, and Fish from Hamoon International Wetland. Journal of Water and Waste water 27(5):25-37.
4. Cardoso, A., Silva, H., Melo, A., Araújo, D. 2018. Urban Tropical Forest: Where Nature and Human Settlements Are Assets for Overcoming Dependency, but How Can Urbanisation Theories Identify These Potentials? Emerging Urban Spaces Publishing. Pp: 177-199.
5. Zolfaghari, G. 2018. Risk assessment of mercury and lead in fish species from Iranian international wetlands. MethodsX, 5: 438–447. DOI: 10.1016/j.mex.2018.05.002
6. Esmaili Sari, A., G. Zolfaghari, S. M. Ghasempouri, S. S. Shayegh, and M. Hasani Tabatabei (2007). Effect of age, gender, years of practice, specialty and number of amalgam restorations on mercury concentration in nails of dentists practicing in Tehran. Journal of Iranian Dental Association, 19(1), 97-104.
7. Zolfaghari, G., A. Esmaili Sari, S. M. Ghasempouri, F. Ghorbani, N. Ahmadifard, and N. Shokri. 2006. Relationship beetween age, gender and weight with mercury concentration in different organs of Chalcalburnus chalcalburnus from Anzali wetland. Journal of Marine Science and Technology, 5(3-4), 23-31.
8. Zolfaghari, G., and M. Kargar. 2019. Nanofiltration and microfiltration for the removal of chromium, total dissolved solids, and sulfate from water. MethodsX 6: 549–557. DOI:10.1016/j.mex.2019.03.012
9. Ajdari, A. 2003. Cultural and environmental development. 2003. Journal of the Environmental Protection Agency. No, 39. Pp: 27-29.
10. Salehi, S., Habibi, S., Rezaei, A., Firozjayan, A. 2021. An Analysis of Socio-Cultural Context of Environmental Issues: Applying Grounded Theory (Case Study: Rural Areas of Tavalesh). Journal of Rural Research. 12 (3): 536-551. In Persian.
11. Fili, a., Alipour, S., Sabet, M., Sabet, A. 2022. The connection of environmental knowledge, attitude and behavior with the development of environmental ethics. Journal of Ethics in Science and Technology. 16 (4): 81-89. In Persian. DOI: 20.1001.1.22517634.1400.16.4.11.0
12. Jafarinia, GH. 2024. Designing and manufacturing tools for assessing the environmental practices of citizens and estimating its reliability and validity; Case Study: Bushehr City. Journal of Economic & Developmental Sociology. 2 (12): 119-146. In Persian. DOI: 10.22034/JEDS.2024.58060.1747
13. Kolahi, M. Enteghamkesh, N. Mahmoud molaai kermani, B. 2019. The Role of Socio-Cultural Components on Citizens' Environmental Behavior, Case Study: Shirvan. Biannual Journal of Urban Ecology Researches. 2 (10): 41-56. In Persian. DOI: 10.30473/grup.2020.7078
14. Gholami, A., Heidarabadi, A., akbari, E. 2024. Analysis of the Effects of Social Capital and Cultural Capital on the Environmental Behavior of Citizens in the City of Sari. Biannual Journal of Urban Ecology Researches. 4: 2-20. In Persian. DOI: 10.30473/grup.2024.68333.2794
15. Mohammadi, S., Abdi, SH., Nasri, P. 2022. Needs assessment of environmental education and measurement of environmental knowledge, attitude and behavior of primary school students (case study: Diwandare city). Afagh Human Sciences Journal. 6 (70): 97- 112.
16. Shaterian, M., Kiani Salmi, S., Mirdadashi Kari, Z. 2018. Modeling the role of knowledge, attitude and environmental values of tourists in showing environment-friendly behaviors (case study: tourists of Qom). Environmental Sciences. 7 (2): 207-228. In Persian. DOI: 10.29252/ENVS.17.2.207.
17. Shahnooshi, M. and Abollahi, A. 2007. Invesigation of the effective indexes on the environmental culture of people in Isfahan and some factors affect it. Journal of Humanities Research, University of Isfahan. Vol, 2. No, 23. Pp: 15-24.
18. Adhami, A. and Akbarzadeh, E. 2010. A Study on the Effective Cultural Factors Involving in Protection of the Environment in Tehran. Journal of Sociological Studies of Youth. Vol, 1. No, 1. Pp: 37-62.
19. Sabzehei, MT. Gholipoor, S. Adinevand, M. 2016. A Survey of the Relationship Between Environmental Awareness, Attitude and Pro-environmental Behavior of Female Students at Qom University. Journal of Environmental Education and Sustainable Development. Vol, 4. Pp: 5-16.
20. Gebert, A. 2014. Recycling in Dubrovink: Discrepancies between attitudes, knowledge and behavior. RIThink. Vol, 4. Pp: 25-30.
21. Yuxi, Z. and Linsheng, Z. 2017. Impact of Tourist Environmental Awareness on Environmental Friendly Behaviors: A Case Study from Qinghai Lake, China. Journal of Resources and Ecology. Vol, 8. No, 15. Pp: 503-513.
22. Otto, P., Evans, G., Moon, M., Kaiser, F. 2019. The development of children’s environmental attitude and behavior. Global Environmental Change. 58:101947. DOI:10.1016/j.gloenvcha.2019.101947
23. Karimi, F. and Kariminia, T. 2010. Invesigation of the effective indexes on the environmental culture of people in Isfahan and some factors affect it. 4th Conference and Exhibition on Environmental Engineering. Pp: 11
24. Forutan kia, SH. Purtarkaruni, M. Hossainzadeh, AH. Heydari, A. 2011. Investigating the role of media and family in increasing environmental awareness (Case study: Ahvaz pre-university students).5th Conference and Exhibition on Environmental Engineering. Pp: 13
25. Teksoz, G. Sahi, E. and Ertpinar, H. 2010. A New Vision for Chemistry Education Students: Environmental Education, International. Journal of Environmental and Science Education. Vol, 2. Pp: 131- 149.
26. Akomolafe, O. 2011. Impact of Personal Factors on Environmental Education in Tertiary Institutions in Ekiti State, Nigeria, International. Journal for Cross-Disciplinary Subjects in Education. Vol, 1. Pp: 559- 564.
27. Karimzadeh rezaieh, S. Salehi, S. 2010. Investigating the social factors affecting environmental behaviors (energy consumption). Graduate College Dissertation and Theses. Payame Noor University. Tehran Branch. PP: 70
28. Emam Qoli, L. Salehi, S. 2011. Investigation of the effect of social capital on environmental behaviors (Case study: Kurdistan province). Graduate College Dissertation and Theses. Mazandaran University. PP: 85
29. Salehi, S., Habibi, S. 2023. The impact of Social Development Programs on Environmental Behaviors (Case Study: Rural Areas of Gilan Province). Journal of Community Development. 15 (1): 87-115. In Persian. DOI: 10.22059/JRD.2023.363253.668807
30. Kose, S. Genser, A. Genzer, K and Erol, G. 2011. Investigation of Undergraduate Students, Environmental Attitudes. International Electronic. Journal of Environmental Education, Vol, 2. Pp: 1-12.
