بررسی ارتباط بین روند تغییر شوری خاک، کاربری اراضی و فاکتورهای اقلیمی (مطالعه موردی: شادگان، خوزستان)

الموضوعات :

دنیا امینی ¹ (فارغ التحصیل کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران)
محسن توکلی ² (دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران* (نویسنده مسئول))
مرزبان فرامرزی ³ (دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران)

تاريخ الإرسال : 25 الأربعاء , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الثاني, 1442

الکلمات المفتاحية: بیابان‌زایی, شادگان, فاکتورهای اقلیمی, کاربری اراضی, شوری خاک,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین روند تغییر شوری خاک، کاربری اراضی و فاکتورهای اقلیمی در منطقه شادگان می‌باشد. روش بررسی: در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی و 54 نمونه خاک موجود، نقشه شوری خاک برای سال‌های 1990، 2006 و 2015 تهیه شد. سپس با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های کاربری اراضی برای سال‌های مذکور تهیه و روند تغییرات مشخص گردید. همچنین تغییرات فاکتورهای اقلیمی (دما و بارش) طی دوره زمانی 2015-1990 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که کاهش میزان بارندگی و افزایش درجه حرارت موجب افزایش شوری خاک در طی 25 سال شده و از طرفی آبیاری اراضی کشاورزی با آب شور باعث افزایش شور شدن خاک شده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که قسمت‌های غربی منطقه در مجاورت تالاب هورالعظیم می‌باشند و این تالاب دارای آب شیرین، شور و لب شور است می‌توان گفت که آبیاری اراضی کشاورزی با این آب موجب گردیده که اراضی در این منطقه بیش‌تر شور شوند. همچنین شور شدن خاک منجر به تغییر کاربری، از اراضی کشاورزی به اراضی غیرکشاورزی و در نهایت باعث بیابان‌زایی در منطقه شده است.

المصادر:

 

1. Abdinejad, Gh. 2007. Desert and Desertification in Iran, Forest and Range Quarterly. No. 74. (In Persian)


2. Pishdad Soleyman Abad, L., Najafi Nejad, A., Salman Mahini, A., Khalidian, h. 2008. Investigating the Effects of Land Use Change on Soil Erosion in Cheragh Wes Catchment Area using Geographic Information System (GIS). Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources. 15(1), pp. 151-142. (In Persian)


3. Pakparvar, M., Abtahi, M., Shakuie, M., Khorasani, M. 1999. The use of satellite data and GIS to Determine the Areas Affected by Desertification. Final Report of the Research Project, The Institute of Forest and Rangelands. (In Persian (


4. De Clerck, F., Singer, M.J., Lindert, P. 2003. A 60 years history of California soil quality using parried samples. Geoderma 114, pp. 215 – 230.


5. Nagamani, K., Ramachandran, S. 2003. landuse/landcover in Pondicherry using remote sensing and GIS in Martin J. Bunch, V. Madha Suresh and TvasanthaKumaran, ads. Proceedings of the Third International Conference on Environment and Health, Chennai, India.


6. Herrero, J., Pereze-Coveta, O. 2005. Soil salinity changes over 24 years in a Mediterranean irrigated district. Geoderma. 125, pp. 287- 308.


7. Dadrasi, A., Yamani, M., Pakparvar, M., Davarzani, Z. 2006. Investigation of path soil salinity using of remote sensing data and geographic information system in dry and hot area Southeast Sabzevar Township. Journal of Geography and Development, 16, pp. 69-79. (In Persian)


8. Faizizadeh, B., Azizi, H., Valizadeh Kamran, Mr. 2007. Extraction of land use in Malekan city using Landsat 7. Amayesh Magazine­. Islamic Azad University of Malayer. (In Persian)­


9. Ahmadian, M., Pakpavar, M., Ashourloo, D. 2010. Evalution variations of soil salinity using digital processing landsat data in plain Ghahavand, Hamadan. Journal of Soil Research (Soil & Water). 179-191. (In Persian)


10. Valipour, M., Karimian Iqbal, M., Malkoty, M.J., khoshgoftarmanesh, A.H. 2007. The trend of salinity development and degradation of agricultural land in the Shams Abad area of Qom province. Journal of Agricultural Science and Technology, 46, pp. 691-683. (In Persian)