ارزیابی سطح آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی منطقه سر پل ذهاب کرمانشاه (مطالعه موردی:آرسنیک،سرب و کادمیوم)
الموضوعات :
1 - دانشیارگروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, آرسنیک, سرب, کادمیوم, دشت ذهاب,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: خاک جزء اصلی بوم سازگان زیستی محسوب می‌شود و برای بقاء حیات در کره زمین ضروری می‌باشد اما توسط فعالیت‌های انسانی، آلوده می شود. امروزه تعیین حد و مرز در رابطه با فعالیت‌های بشر و پیامد آن ضروری گردیده است. این مطالعه در سال1391 با هدف ارزیابی و بررسی غلظت سه فلز آرسنیک، سرب و کادمیوم در خاک سطحی زمین‌های کشاورزی محدوده دشت ذهاب و تعیین ریسک محیط زیستی انجام گرفت. روش بررسی: برای این منظور نقاط نمونه برداری در محیط GIS مشخص و به GPS وارد شد و نمونه‌های خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متری سطح خاک برداشت گردید، سپس با انتقال نمونه‌ها به آزمایش‌گاه جهت آماده سازی اقدامات لازم انجام گرفت. غلظت کل فلزات با دستگاه جذب اتمی( مدل SHIMADZU AA-6300 ) اندازه گیری شد. هم‌چنین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک شامل درصد رس، سیلت، شن، ماده آلی، آهک، گچ، درصد سنگ‌ریزه، EC و pH اندازه گیری شد. یافته‌ها: با انجام آزمون هم‌بستگی پیرسون مشخص گردید که فلز آرسنیک با هدایت الکتریکی و مواد الی از نظر آماری ارتباط معنی دار دارند(P<0.05). مقایسه میزان غلظت فلزات با استانداردهای جهانی نشان داد این فلزات در وضعیت مناسب قرار دارند. شاخص آلودگی نشان داد سرب نسبت به دو فلز دیگر از آلودگی بیش‌تری برخوردار می‌باشد. طبقه بندی حاصل از ریسک محیط زیستی نشان داد 22/83 درصد منطقه از ریسک متوسط برخوردار می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بالا نبودن غلظت سه فلز آرسنیک، سرب و کادمیوم در دشت ذهاب به دلیل کشاورزی سنتی و خرد مالکیت باشد چرا که به دلیل بضاعت مالی کشاورزان بیش‌تر تکیه بر کودهای حیوانی می باشد و کودهای شیمیایی کم‌تر مورد استفاده قرار می گیرد. این عامل سبب شده میزان فلزات حاصل از فعالیت های کشاورزی در حال حاضر تهدیدی برای محصولات زراعی و زیسک محیط زیستی نباشد.
Reference
1- Kabata, A., Pendias, H., 2001. Trace Elements in Soils and Plants. CRC Press, Boca Raton, London. New York. 413 Pages.
2- Sparks, Sh. 2004. Soil Chemistry with Environmental Attitudes. Oustan, Sh, (Translator). Tabriz University Press, p. 472. (In persian)
3- 3- Dabiri, M.2003. Environmental pollution (air-water-soil-sound). Etehad publication .300 pages. (In persian)
4- 4- Amini, M., Afyuni, M and Khademi. H, 2006. Modeling the mass balance of Cd and Pb in agricultural lands of Isfahan. Journal of Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resources, No. 4 (a), pp. 77-89. (In persian)
5- Yaron, B., Calvet, R and Prost, R. 1996. Soil Pollution: Processes and Dynamics. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, 312 p.
6- Shi, J., Wang, H., Xu, J., Wu, J., Liu, X., Zhu, H. and Yu, C. 2007. Spatial distribution of heavy metals in soils: a case study of Changxing, China, Environmental Geology, Vol. 52, No. 1, pp. 1-10.
7- Rodríguez Martín, J. A., Arias, M. L. and Grau Corbí, J. M. 2006. Heavy metals contents in agricultural topsoils in the Ebro basin (Spain). Application of the multivariate geoestatistical methods to study spatial variations. Environmental Pollution, Vol. 144, No. 3, pp. 1001-1012.
8- Romic, M., Hengl, T., Romic, D. and Husnjak, S. 2007.Representing soil pollution by heavy metals using continuous limitation scores. Computers & Geosciences, Vol. 33, No. 10, pp. 1316-1326.
9- Cao, H.-F., Chang, A. C. and Page, A. L. 1984. Heavy Metal Contents of Sludge-Treated Soils as Determined by Three Extraction Procedures. J Environ Quall, Vol. 13, No. 4, pp. 632-634.
10- Weaver, R. W., Angle, J. S. and Bottomley, P. S. 1994. Methods of soil analysis, microbiological and biochemical properties, part II, Soil Science of America INC, Wisconsia.
11- Klute, A. 1986. Methods of soil analysis, part I, physical and mineralogical methods, Soil Science Society of America INC, Wisconsia.
12- Zio, S. D., Fontanella, L. and Ippoliti, L. 2004. Optimal spatial sampling schemes for environmental surveys. Environmental and Ecological Statistics, Vol. 11, No., pp. 397-414.
13- Wang, J., Chen, Z., Sun, X., Shi, G., Xu, S., Wang, D. and Wang, L. 2009. Quantitative spatial characteristics and environmental risk of toxic heavy metals in urban dusts of Shanghai, China. Environmental Earth Sciences, Vol. 59, No. 3, pp. 645-654.
14- Pais, I and Jones, J B . 1997, The handbook of trace elements, St lucie press, boca raton, florida, 223
15- Kabata–Pendias, A. and H. Pendias. 1979. Trace elements in the biological environment. wyd. Geol., INC, Warsaw.
16- Smith E, Naidu, R and Alston, AM. 1998. Arsenic in the soil environment: a review. Adv, Agron 64: 149-195.
17- Bauer, M and Blodan, C. 2005. Mobilization of arsenic by dissolved organic matter form iron oxides, soil and sediment, Sci, total environ354: 179-190.
18- Zhao, Y.-F., Shi, X.-Z., Huang, B., Yu, D.-S., Wang, H.-J., Sun, W.-X., ÖBoern, I. and BlombÄCk, K. 2007. Spatial Distribution of Heavy Metals in Agricultural Soils of an Industry-Based Peri-Urban Area in Wuxi, China. Pedosphere, Vol. 17, No. 1, pp. 44-51
19- Chen, T.-B., Zheng, Y.-M., Lei, M., Huang, Z.-C., Wu, H.-T., Chen, H., Fan, K.-K., Yu, K., Wu, X. and Tian, Q.-Z., 2005, Assessment of heavy metal pollution in surface soils of urban parks in Beijing, China. Chemosphere, Vol. 60, No. 4, pp. 542-551.
20- Sridhara Chary, N., Kamala, C. T. and Samuel Suman Raj, D. 2008. Assessing risk of heavy metals from consuming food grown on sewage irrigated soils and food chain transfer. Ecotoxicology and Environmental Safety, Vol. 69, No. 3, pp. 513-524.
_||_
Reference
1- Kabata, A., Pendias, H., 2001. Trace Elements in Soils and Plants. CRC Press, Boca Raton, London. New York. 413 Pages.
2- Sparks, Sh. 2004. Soil Chemistry with Environmental Attitudes. Oustan, Sh, (Translator). Tabriz University Press, p. 472. (In persian)
3- 3- Dabiri, M.2003. Environmental pollution (air-water-soil-sound). Etehad publication .300 pages. (In persian)
4- 4- Amini, M., Afyuni, M and Khademi. H, 2006. Modeling the mass balance of Cd and Pb in agricultural lands of Isfahan. Journal of Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resources, No. 4 (a), pp. 77-89. (In persian)
5- Yaron, B., Calvet, R and Prost, R. 1996. Soil Pollution: Processes and Dynamics. Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, 312 p.
6- Shi, J., Wang, H., Xu, J., Wu, J., Liu, X., Zhu, H. and Yu, C. 2007. Spatial distribution of heavy metals in soils: a case study of Changxing, China, Environmental Geology, Vol. 52, No. 1, pp. 1-10.
7- Rodríguez Martín, J. A., Arias, M. L. and Grau Corbí, J. M. 2006. Heavy metals contents in agricultural topsoils in the Ebro basin (Spain). Application of the multivariate geoestatistical methods to study spatial variations. Environmental Pollution, Vol. 144, No. 3, pp. 1001-1012.
8- Romic, M., Hengl, T., Romic, D. and Husnjak, S. 2007.Representing soil pollution by heavy metals using continuous limitation scores. Computers & Geosciences, Vol. 33, No. 10, pp. 1316-1326.
9- Cao, H.-F., Chang, A. C. and Page, A. L. 1984. Heavy Metal Contents of Sludge-Treated Soils as Determined by Three Extraction Procedures. J Environ Quall, Vol. 13, No. 4, pp. 632-634.
10- Weaver, R. W., Angle, J. S. and Bottomley, P. S. 1994. Methods of soil analysis, microbiological and biochemical properties, part II, Soil Science of America INC, Wisconsia.
11- Klute, A. 1986. Methods of soil analysis, part I, physical and mineralogical methods, Soil Science Society of America INC, Wisconsia.
12- Zio, S. D., Fontanella, L. and Ippoliti, L. 2004. Optimal spatial sampling schemes for environmental surveys. Environmental and Ecological Statistics, Vol. 11, No., pp. 397-414.
13- Wang, J., Chen, Z., Sun, X., Shi, G., Xu, S., Wang, D. and Wang, L. 2009. Quantitative spatial characteristics and environmental risk of toxic heavy metals in urban dusts of Shanghai, China. Environmental Earth Sciences, Vol. 59, No. 3, pp. 645-654.
14- Pais, I and Jones, J B . 1997, The handbook of trace elements, St lucie press, boca raton, florida, 223
15- Kabata–Pendias, A. and H. Pendias. 1979. Trace elements in the biological environment. wyd. Geol., INC, Warsaw.
16- Smith E, Naidu, R and Alston, AM. 1998. Arsenic in the soil environment: a review. Adv, Agron 64: 149-195.
17- Bauer, M and Blodan, C. 2005. Mobilization of arsenic by dissolved organic matter form iron oxides, soil and sediment, Sci, total environ354: 179-190.
18- Zhao, Y.-F., Shi, X.-Z., Huang, B., Yu, D.-S., Wang, H.-J., Sun, W.-X., ÖBoern, I. and BlombÄCk, K. 2007. Spatial Distribution of Heavy Metals in Agricultural Soils of an Industry-Based Peri-Urban Area in Wuxi, China. Pedosphere, Vol. 17, No. 1, pp. 44-51
19- Chen, T.-B., Zheng, Y.-M., Lei, M., Huang, Z.-C., Wu, H.-T., Chen, H., Fan, K.-K., Yu, K., Wu, X. and Tian, Q.-Z., 2005, Assessment of heavy metal pollution in surface soils of urban parks in Beijing, China. Chemosphere, Vol. 60, No. 4, pp. 542-551.
20- Sridhara Chary, N., Kamala, C. T. and Samuel Suman Raj, D. 2008. Assessing risk of heavy metals from consuming food grown on sewage irrigated soils and food chain transfer. Ecotoxicology and Environmental Safety, Vol. 69, No. 3, pp. 513-524.
