تطبیق دیدگاه مولانا و اقبال لاهوری در باب مسأله مراتب تحقق انسان کامل

الموضوعات :

محمد بندانی ترشکی ¹ ()
فرج الله براتی ² (استادیار ،گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز،دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز،ایران نویسنده مسئول:فرج ا...براتی)
گودرز شاطری ³ (استادیار ،گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اهواز ،دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز ، ایران)

تاريخ الإرسال : 29 الأحد , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 29 الأحد , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1442

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

بین اشعار مولوی و اقبال لاهوری شباهت‌های وجود دارد که موجب شده این دو شاعر بزرگ به هم نزدیک شوند. سؤال اصلی در این نوشتار این است که انسان از دیدگاه مولانا و اقبال لاهوری دارای چه جایگاهی هستند؟ بررسی اشعار این دو شاعر و مقایسه آن‌ها در رابطه با انسان و محتوای آن بیانگر این است که مولانا و اقبال لاهوری اعتقاد دارند که در سلسله مراتب وجود، انسان به عنوان آخرین مرتبه هستی پا به عرصه عالم گذاشته و یا به قولی متأخّر زمانی است، ولی علت اصلی و غایی آفرینش محسوب می‌گردد و خلاصه و اشرف تمام مخلوقات به شمار می‌رود. از مشترکات دیدگاه مولانا و اقبال لاهوری می‌بایست به نوع نگاه آن‌ها به انسان به عنوان موجودی دو بعدی و دارای مراتب، غایت خلقت بودن انسان کامل و برتری انسان بر سایر موجودات اشاره کرد. نتایج حاکی از آن است که اقبال لاهوری علاوه بر شباهت نگرش به مولانا به فلسفه تربیتی انسان توجه دارد.

المصادر:

کتابنامه

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

اقبال لاهوری، محمد. 1382ش، کلیاتاقباللاهوری، گردآوری اکبر بهداروند، تهران: انتشارات زوار.

بشردوست، مجتبی. 1381ش، سودای حقیقت(هستی‌شناسی مولانا)، چاپ اول، تهران: نشر روزگار.

مطهری، مرتضی. 1376ش، انسان کامل، تهران: انتشارات صدرا.

مولوی، جلال الدین. 1386ش، دیوانکبیر، به تصحیح توفیق سبحانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

نسفی، عزیزالدین. 1390ش، الإنسانالکامل، مترجم: انجمن ایران شناسی قرانسه در تهران، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات طهوری.

 

مقالات

فراقی، تحسین. 1386ش، «متأثرانازمولوی: تأثیرمولویبراندیشهمحمداقباللاهوری»، آینه میراث، ش 38، صص 331- 344.

The Holy Quran.

Nahjolbalagheh.

Iqbal Lahori, Mohammad 2003, Generalities of Iqbal Lahori, compiled by Akbar Behdarvand, Tehran: Zavar Publications.

Bashardost, Mojtaba 2002, The Sorrow of Truth (Movlana's Ontology), First Edition, Tehran: Roozgar Publishing.

Motahari, Morteza 1997, The Perfect Man, Tehran: Sadra Publications.

Movlavi, Jalaluddin 2007, Divan-e Kabir, edited by Tawfiq Sobhani, Tehran: Association of Cultural Works and Honors.

Nasfi, Aziz al-Din 1390, Al-Ensan Al-Kamil, Translator: Iranian Society of Quranic Studies in Tehran, 11th edition, Tehran: Tahoori Publications.

 

Articles

Faraqi, Tahsin. 2007, "Influenced by Movlavi: The Influence of Movlavi on the Thought of Mohammad Iqbal Lahori", Mirror of Heritage, Vol. 38, pp. 331-344.