مبانی فقهی حدنگاری املاک توسط مالکان

الموضوعات :

شیوا محمدی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.)
سعید خردمندی ² (استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 06 الإثنين , جمادى الأولى, 1442 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: انفال, ملکیت, املاک, حدنگاری, زمین‌خواری, مالک, اصل لاضرر, اصل اباحه,

ملخص المقالة :

از گذشته، تعیین حدود ملکی با هدف معین شدن حقوق مالکان در جریان بوده و امروزه نیز با وجود امکانات علمی پیشرفته، این عمل توسط سازمان اسناد و املاک کشور، در جهت صدور سند تک برگی مالکیت انجام می شود. اما هم‌اکنون نیز املاک زیادی وجود داشته که حدود آنها به درستی تعیین نشده است. این پژوهش با هدف بررسی ضرورت شرعی استفاده از کاداستر برای مردم و مسئولین انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد با هدف محافظت از اموال عمومی که زمین خواری آفت آن است، به موجب آیات قرآنی و روایات فقهی، می بایست از هر اقدام لازم در این جهت بهره برد. از سوی دیگر، اصول فقهی لاضرر، اصل اباحه، بنای عقلاء اصل متع غرر و اصل منع تدلیس این بحث را به پیش کشیده که عدم معین بودن حدود ملکی، زمینه ساز فریب کاری در جامعه بوده و این مسئله می تواند به زیان شخصی افراد در معاملات و یا منافع عمومی جامعه بیانجامد. لذا استفاده از ابزار حدنگاری که مانع از این آثار منفی می گردد، برای مسئولین و مردم عامه ضرورت دارد تا منافع کل جامعه حفظ گردد.

المصادر:

قرآن کریم.

ابن حمزه (1387). الوسیله. قم: انتشارات دارالفکر، ج1.

ابن قدامه، عبدالله (بی‌تا). المغنی. بی‌جا: دارالکتب العربی، چاپ سوم، ج3.

اصغرزاده بناب، مصطفی (1390). حقوق ثبت کاربردی، دعاوی و اعتراضات ثبتی مربوط به املاک. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، ج1.

اصفهانی، راغب (1377). المعجم الفاظ قرآن کریم. قم: دارالفکر، ج1.

انصاری، شیخ مرتضی (1420ق). کتاب المکاسب. قم: مؤسسه باقری، ج2.

برنجکار، حمید (1378). ارزیابی اقتصادی طرح کاداستر در کشور.  همایش نقشه‌برداری، ص219 – 228.

حرّ عاملی، محمدحسین (1414ق). وسایل الشیعه. قم: موسسه آل بیت، چاپ دهم، ج6.

خویی، ابوالقاسم (1422ق). مصباح الاصول. قم: آل بیت، ج1.

خیراللهی، محمدعلی (1384). بررسی فقهی و حقوقی احیاء زمین‌های موات. پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، 1(1)، ص 73-84.

سبزواری، محمد (1412ق). کفایه الاحکام. اصفهان: مدرسه صدر مهدوی، ج1(چاپ سنگی).

سنهوری، عبدالرزاق (1417ق). مصادر الحق فقه و الاسلامی. قم: نشر صالحین، ج1.

شهری، غلامرضا (1384). حقوق ثبت‌ اسناد و املاک. بی‌جا: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ شانزدهم.

شهید ثانی، زین‌الدین (1410ق). الروضه البهیه. تحقیق کلانتر داوری. قم: بی‌نا، چاپ سوم، ج2.

طباطبایی، سید علی (1419ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، ج1.

عبدالرحمان، محمود (2010م). معجم المصطلحات والالفاظ الفقهیه. بی‌جا: بی‌نا، ج2.

فخرالمحققین (بی‌تا). ایـضـاح الـفـوأد فى شرح اشکالات القواعد. تهران: نشر اسماعیلیان، ج1.

فیاض، محمد اسحاق (1382). اصول فقهی. قم: نشر قلم، ج1.

محمدامین، زین‌الدین (1413ق). کلمه التقوی. قم: بی‌نا، چاپ یازدهم، ج5.

نائینی، محمدحسین (1413ق). فوائد الاصول. قم: بی‌نا، چاپ هفتم، ج3.

نجفی، محمدحسن (1367ق). جواهر الکلام. قم: دارالکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ج1.

نوری، محیی‌الدین (1408ق). مستدرک الوسایل. قم: بی‌نا، چاپ نهم، ج3.

همدانی، آقارضا (1412ق). مصباح الفقیه. چاپ سوم، ج1، (چاپ سنگی).