سیاستگذاری عدالت فضایی کاربریها و تراکم جمعیت در کلانشهر تبریز
الموضوعات :
اسماعیل تقی زاده
1
,
بختیار عزت پناه
2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
الکلمات المفتاحية: سیاستگذاری, جمعیت, کاربری اراضی, عدالت فضایی, کلانشهرتبریز,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی است که با روش تحلیلی و رویکرد کمی انجام گرفته است. در بخش نخست به منظور تحلیل الگوی کاربری اراضی و تراکم جمعیت در سطح مناطق شهر تبریز ابتدا به بررسی و تجزیه و تحلیل شاخص‌های مطالعاتی مطابق آمار و اطلاعات اسنادی شامل منابع سرشماری، طرح‌ها و اسناد فرادست از جمله مطالعات طرح تفصیلی و داده‌های آماری حوزه و بلوک مرکز آمار ایران در سال 1395 پرداخته شد. سپس برای ارزیابی عوامل اثرگذار به نظرخواهی از کارشناسان در مرحله اقدام شد که در بخش نخست به ارائه یافته‌های توصیفی و معرفی حجم نمونه پرداخته می‌شود. در بخش نخست پژوهش حاضر، بررسی توسعه کالبدی شهر تبریز طی بازه‌های زمانی 1364، 1384، 1394، و 1400 پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که در بین مناطق 10گانه تبریز، از نظر الگوی کاربری و تراکم جمعیت اختلاف وجود دارد. به طوری که در تمامی مناطق مورد مطالعه، سطح معنی‌داری با فرض 0.05>p کمتر از 0.05 است. در نتیجه شرایط شاخص‌های مورد بررسی در سطح مناطق متفاوت است. از لحاظ شاخص کلی عدالت در کاربری اراضی بین مناطق تفاوت معنادار است و باتوجه به میانگین منطقه 5 (1.960) با سایر مناطق 2 (1.901)، منطقه ۱۰ (1.001)، منطقه 6 (0.987)، منطقه 1 (0.921)، منطقه 9 (0.887)، منطقه 4 (0.801)، منطقه 3 (0.798)، منطقه ۷ (0.667) و 8 (0.557) این اختلاف به نفع ۴ منطقة 5، 2، 10 و 6 است و این مناطق از شرایط الگوی پراکنش کاربری اراضی بهتری برخوردار هستند. مطابق نتایج مورد بررسی می‌توان بیان کرد شاخص موران 0.107252 می‌باشد، نزدیک به یک است می‌توان گفت که داده‌ها دارای خودهمبستگی فضایی و الگوی خوشه‌بندی می‌باشند مقدار بالای Z (101.036834) و پایین بودن p-value (0.000000) نشان از تائید الگوی خوشه‌بندی جمعیت و توزیع کاربری اراضی است. تحلیل لکه‌های آبی‌رنگ (لکه‌های سرد) نشان می دهد که در شهر تبریز در جمعیت در بخش‌های میانی و مرکزی شهر، حد مناطق 8، 4، 3، 1، 2 و 10 دارای تراکم بالا می‌باشد و در قسمت‌های مرکزی شهر که شامل بازار و محل ادارات و سازمان‌ها می‌باشد اختلاط کاربری شدید و در نتیجه سرانه های خدماتی و مسکونی پایین است.
