مقایسه اثربخشی آموزش ذهن مشفق و آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر توازن خود دختران نوجوان

الموضوعات :

زهرا رفسنجانی اکبرآبادی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
مرجان حسین زاده تقوایی ² (استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران (نویسنده مسئول) [e-mail])
عصمت دانش ³ (استاد تمام گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. ایران.)
آدیس کراسکیان موجمناری ⁴ (استادیار، گروه روانشناسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
آرزو تاری مرادی ⁵ (استادیار، گروه روانشناسی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)

تاريخ الإرسال : 28 السبت , صفر, 1444 تاريخ التأكيد : 25 السبت , ربيع الثاني, 1444 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: آموزش ذهن مشفق, آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی, توازن خود,

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش ذهن مشفق و آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر توازن خود دختران نوجوان انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف جزء پژوهش های کاربردی و از لحاظ روش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل است. جامعۀ پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم و یازدهم شهر کرج در سال 1400-1399 تشکیل دادند که از بین آن ها به صورت در دسترس 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل شاخص یکپارچه ناهمخوانی هاردین (2002) بود. مداخله آموزش گروهی ذهن مشفق طی 8 جلسه 5/1ساعته و مداخله آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی طی10 جلسه 5/1 ساعته انجام شد؛ اما گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. یافته ها نشان داد یافته ها نشان دادند آموزش ذهن مشفق و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر توازن خود نوجوانان دختر موثر است. همچنین یافته ها نشان داد بین اثربخشی دو مداخله آموزش ذهن مشفق و آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در توازن خود تفاوت معنادار مشاهده شد.

المصادر:

حسینی مهر، نجمه. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر خودکارآمدی اجتماعی، تحمل‌پریشانی و خودانتقادی در دختران نوجوان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. رشته روانشناسی بالینی. دانشگاه شهید باهنر کرمان. 

حویزه، زینب؛ دشت بزرگی، زهرا. (1396). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودتوصیف گری بدنی و تفکر ارجاعی منفی دختران نوجوان مبتلا به اختلال خوردن. مقاله پژوهشی سلامت جامعه، 11(3)، 75- 66.

درفشی، بهار. (1397). اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر احساس تنهایی، بهزیستی روانشناختی و شیوه های فرزندپروری مادران مطلقه. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی عمومی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

رنجبر کهن، زهره؛ نوری، حمید رضا. (1395). مبانی نظری و اصول درمان شفقت محور. تهران: نهر.

سپیده دم، فاطمه سادات؛ زارع، حسین؛ پاشنگ، سارا؛ ابوالمعالی، خدیجه؛ حسین زاده تقوایی، مرجان. (1398). مدل یابی معادلات ساختاری اثر پردازش اطلاعات هیجانی بر حل مسئله اجتماعی با میانجیگری توازن خود. شناخت اجتماعی.8 (1)، 24- 9.

الشکری، مریم. (1395). بررسی ویژگی های اولیه روانسنجی مقیاس مفهوم خود در نمونه های غیر بالینی. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی بالینی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شاهد.

شهریاری، وحید؛ مهمان دوست، مریم. (1395). تاثیر شناخت درمانی مبتی بر ذهن آگاهی بر روی نوجوانان 13-14 ساله دارای والدین طلاق گرفته. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 8(4)، 579- 569.

صادقی، منصوره السادات؛ هاشمی گشنیگانی، رامین؛ فلاح زاده، هاجر. (1394). مقایسه ناهمخوانی خودها در افراد متقاضی و غیرمتقاضی طلاق. روانشناسی خانواده، 2(1)، 41-21.

طالبی، علی. (1397). تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر احساس تنهایی، ناامیدی و نشخوار فکری همسران جانبازان. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی عمومی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

کاشی گلیمی، ابولفضل.(1396). اثر بخشی روان درمانی مبتنی بر شفقت با خود بر رفتار خود ارضایی و عزت نفس و اضطراب نوجوانان پسر شهر کاشان. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی عمومی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه علم و هنر.

وکیلی، نرجس. (1393). بررسی تاثیر ادراک شیوه والدین بر رغبت تحصیلی و تحول مفهوم خود دانش آموزان دختر دبیرستانی شهرستان زرندیه. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی تربیتی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه.

Albertson, E. R., Neff, K. D., & Dill-Shackleford, K. E. (2015). Self-compassion and body dissatisfaction in women: A randomized controlled trial of a brief meditation intervention. Mindfulness, 6(3), 444-454.

Amutio, A., Franco, C., Pérez-Fuentes, M. D. C., Gázquez, J. J., & Mercader, I. (2015). Mindfulness training for reducing anger, anxiety, and depression in fibromyalgia patients. Frontiers in psychology, 5, 55-70.

Blevins, P., Erskine, S., Hopper, L., & Moyle, G. (2020). Finding Your Balance: An Investigation of Recovery–Stress Balance in Vocational Dance Training. Journal of Dance Education, 20(1), 12-22.

Bluth, K., Roberson, P. N., & Gaylord, S. A. (2015). A pilot study of a mindfulness intervention for adolescents and the potential role of self-compassion in reducing stress. Explore, 11(4), 292-295.

Buckner, J.D., Lewis, E.M., Abarno, C.N., & Heimberg, R.G. (2020). Mindfulness training for clinically elevated social anxiety: The impact on peak drinking. Addictive Behaviors, 104, 106- 122.

Cooper, K. M., Krieg, A., & Brownell, S. E. (2018). Who perceives they are smarter? Exploring the influence of student characteristics on student academic self-concept in physiology. Advances in physiology education, 42(2), 200-208.

Elaine, B. C. J., & Hollins, M. (2016). Exploration of a training programme for student therapists that employs Compassionate Mind Training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.

Elaine, B. C. J., & Hollins, M. (2016). Exploration of a training programme for student therapists that employs Compassionate Mind Training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.

Evans A, Hoeger KM. Polycystic ovary syndrome in adolescence: Toward a better diagnosis and treatment. Current Opinion in Endocrine and Metabolic Research. 2020 Jun 1;12:105-11

Flugel, K.F., Vincent, A., Cha, S.S,, Loehrer, L.L., Bauer, B.A., & Wahner-Roedler, D.L. (2010). Measurement of quality of life and participant experience with the mindfulness-based stress reduction program. Complement Ther Clin Pract, 16, 36-40.

Ghielen, I., Rutten, S., Boeschoten, R.E., Houniet-de Gier, M., & Cuijpers, P. (2019).  The effects of cognitive behavioral and mindfulness-based therapies on psychological distress in patients with multiple sclerosis, Parkinson's disease and Huntington's disease: Two meta-analyses. Journal of Psychosomatic Research, 122, 43-51.

Gilbert, P. (20014). Introducing compassion-focused therapy. Advances in psychiatric treatment, 15(3), 199-208.

Gilbert, P., & Irons, C. (2005). Focused therapies and com-passionate mind training for shame and self-attacking. London: Routledge Publication.

Greeson, J.M.,  Zarrin, H., Smoski, M.J., Brantley, J.G., & Lynch, T.R. (2018). Mindfulness Meditation Targets Transdiagnostic Symptoms Implicated in Stress-Related Disorders: Understanding Relationships between Changes in Mindfulness, Sleep Quality, and Physical Symptoms. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 3, 1-10.

Huynh, T., & Torquati, J.C. (2019). Examining connection to nature and mindfulness at promoting psychological well-being. Journal of Environmental Psychology, 66, 123- 135.

Kallapiran, K., Koo, S., Kirubakaran, R., & Hancock, K. (2015). Effectiveness of mindfulness in improving mental health symptoms of children and adolescents: a meta‐analysis. Child and Adolescent Mental Health, 20, 182-194.

Sugimura, K., Hihara, S., & Hatano, K. (2020). Emotional separation, parental trust, and psychosocial adjustment in preadolescence and early adolescence. Journal of Adolescence, 84, 165- 170.

Terry, M. L., & Leary, M. R. (2011). Self-compassion, self-regulation, and health. Self and Identity, 10(3), 352-362.

Wang, M., Guan, H., Li, Y., Xing, C., & Rui, B. (2019). Academic burnout and professional self-concept of nursing students: A cross-sectional study. Nurse education today, 77, 27-31.

Woodruff, S. C., Glass, C. R., Arnkoff, D. B., Crowley, K. J., Hindman, R. K., & Hirschhorn, E. W. (2014). Comparing self-compassion, mindfulness, and psychological inflexibility as predictors of psychological health. Mindfulness, 5(4), 410-421.‏

 

Albertson, E. R., Neff, K. D., & Dill-Shackleford, K. E. (2015). Self-compassion and body dissatisfaction in women: A randomized controlled trial of a brief meditation intervention. Mindfulness, 6(3), 444-454.

Al-Shakri, Maryam. (2015). Examining the basic psychometric properties of the self-concept scale in non-clinical samples. Master's thesis. Department of clinical psychology. Faculty of Psychology and Educational Sciences. Shahed University.

Amutio, A., Franco, C., Pérez-Fuentes, M. D. C., Gázquez, J. J., & Mercader, I. (2015). Mindfulness training for reducing anger, anxiety, and depression in fibromyalgia patients. Frontiers in psychology, 5, 55-70.

Blevins, P., Erskine, S., Hopper, L., & Moyle, G. (2020). Finding Your Balance: An Investigation of Recovery–Stress Balance in Vocational Dance Training. Journal of Dance Education, 20(1), 12-22.

Bluth, K., Roberson, P. N., & Gaylord, S. A. (2015). A pilot study of a mindfulness intervention for adolescents and the potential role of self-compassion in reducing stress. Explore, 11(4), 292-295.

Cooper, K. M., Krieg, A., & Brownell, S. E. (2018). Who perceives they are smarter? Exploring the influence of student characteristics on student academic self-concept in physiology. Advances in physiology education, 42(2), 200-208.

Darfashi, Bahar. (2017). The effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness on feelings of loneliness, psychological well-being and parenting practices of divorced mothers. Master's thesis. General psychology field. Faculty of Education and Psychology. Islamic Azad University Marodasht branch.

Elaine, B. C. J., & Hollins, M. (2016). Exploration of a training programme for student therapists that employs Compassionate Mind Training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.

Elaine, B. C. J., & Hollins, M. (2016). Exploration of a training programme for student therapists that employs Compassionate Mind Training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.

Evans A, Hoeger KM. Polycystic ovary syndrome in adolescence: Toward a better diagnosis and treatment. Current Opinion in Endocrine and Metabolic Research. 2020 Jun 1;12:105-11

Gilbert, P. (20014). Introducing compassion-focused therapy. Advances in psychiatric treatment, 15(3), 199-208.

Gilbert, P., & Irons, C. (2005). Focused therapies and com-passionate mind training for shame and self-attacking. London: Routledge Publication.

Kashi Glimi, Abolfazl. (2016). Effectiveness of psychotherapy based on self-compassion on self-gratification behavior and self-esteem and anxiety of adolescent boys in Kashan city. Master's thesis. General psychology field. Faculty of Humanities. University of Science and Art.

Kallapiran, K., Koo, S., Kirubakaran, R., & Hancock, K. (2015). Effectiveness of mindfulness in improving mental health symptoms of children and adolescents: a meta‐analysis. Child and Adolescent Mental Health, 20, 182-194.

Hong, S., Satyshur, M. D., & Burnett-Zeigler, I. (2022). The association of mindfulness and depression stigma among African American women participants in a mindfulness-based intervention: A pilot study. Transcultural Psychiatry, 13634615221076709.

Huynh, T., & Torquati, J.C. (2019). Examining connection to nature and mindfulness at promoting psychological well-being. Journal of Environmental Psychology, 66, 123- 135.

Haweizah, Zainab; A large plain, Zahra. (2016). The effectiveness of cognitive therapy based on mindfulness on physical self-description and negative referential thinking of teenage girls with eating disorders. Community Health Research Paper, 11(3), 66-75.

Hosseini Mehr, Najmeh. (2018). The effectiveness of compassion-based therapy on social self-efficacy, distress tolerance and self-criticism in adolescent girls under the supervision of welfare organization. Master's thesis. Faculty of Literature and Humanities. Department of clinical psychology. Kerman Shahid Bahonar University.

Jue, J., & Ha, J. H. (2022). Art therapists’ fear of COVID-19, subjective well-being, and mindfulness. The Arts in Psychotherapy, 77, 101881.

Old Ranjbar, Venus; Nouri, Hamid Reza. (2015). Theoretical foundations and principles of compassion-based therapy. Tehran: Nahr.

Ozdemir, A. A., & Kavak Budak, F. (2022). The effects of mindfulness-based stress reduction training on hope, psychological well-being, and functional recovery in patients with schizophrenia. Clinical Nursing Research, 31(2), 183-193.

Sadeghi, Mansoura Al Sadat; Hashemi Ghasnigani, Ramin; Fallahzadeh, Hajar. (2014). Comparison of self-discrepancy in divorce applicants and non-divorce applicants. Family Psychology, 2(1), 21-41.

Sepideh Dem, Fatemeh Sadat; Zare, Hossein; Pashang, Sara; Abul Maali, Khadijah; Hossein Zadeh Taqvai, Marjan. (2018). Structural equation modeling of the effect of emotional information processing on social problem solving with the mediation of self-balance. Social cognition. 8 (1), 9-24.

Segal, Z; Williams, M.; Tizdel, J. (2005). Guide to cognitive therapy based on presence of mind. Translated by Parvaneh Mohammadkhani, Ezra Jahani Tabesh and Shima Temanaifar (2004). Tehran: Faradid Publications.

Shahriari, Vahid; Dear guest, Maryam. (2015). The effect of cognitive therapy based on mindfulness on 13-14-year-old teenagers with divorced parents. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences, 8(4), 579-569.

Sugimura, K., Hihara, S., & Hatano, K. (2020). Emotional separation, parental trust, and psychosocial adjustment in preadolescence and early adolescence. Journal of Adolescence, 84, 165- 170.

Sun, S., Lin, D., Goldberg, S., Shen, Z., Chen, P., Qiao, S., ... & Operario, D. (2022). A mindfulness-based mobile health (mHealth) intervention among psychologically distressed university students in quarantine during the COVID-19 pandemic: A randomized controlled trial. Journal of counseling psychology, 69(2), 157.

Talebi, Ali (2017). The effect of cognitive therapy based on mindfulness on feelings of loneliness, despair and rumination of veterans' wives. Master's thesis. General psychology field. Faculty of Education and Psychology. Islamic Azad University Marodasht branch.

Terry, M. L., & Leary, M. R. (2011). Self-compassion, self-regulation, and health. Self and Identity, 10(3), 352-362.

Vakili, Narjes. (2013). Investigating the impact of parents' perception on academic desire and self-concept development of female high school students in Zarandieh city. Master's thesis. field of educational psychology. Faculty of Humanities. Islamic Azad University, Saveh branch.

Wang, M., Guan, H., Li, Y., Xing, C., & Rui, B. (2019). Academic burnout and professional self-concept of nursing students: A cross-sectional study. Nurse education today, 77, 27-31.

Woodruff, S. C., Glass, C. R., Arnkoff, D. B., Crowley, K. J., Hindman, R. K., & Hirschhorn, E. W. (2014). Comparing self-compassion, mindfulness, and psychological inflexibility as predictors of psychological health. Mindfulness, 5(4), 410-421.‏

Yela, J. R., Crego, A., Buz, J., Sánchez‐Zaballos, E., & Gómez‐Martínez, M. Á. (2022). Reductions in experiential avoidance explain changes in anxiety, depression and well‐being after a mindfulness and self‐compassion (MSC) training. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 95(2), 402-422.