اثر رژیم های آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت دوم ارقام سویا در منطقه مغان

الموضوعات : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

معصومه رستم زاده کلیبر ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه)
منوچهر فربودی ² (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه)
امیر هوشنگ حسین زاده مقبلی ³ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر)
نسرین رزمی ⁴ (محقق مرکز تحقیقات کشاورزی مغان)

تاريخ الإرسال : 20 الأربعاء , شوال, 1431 تاريخ التأكيد : 17 السبت , ربيع الثاني, 1433 تاريخ الإصدار : 27 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1433

الکلمات المفتاحية: عملکرد, کشت دوم, اجزای عملکرد, ارقام سویا, سطوح آبیاری,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت دوم 3 رقم سویا (.Glycine max L) (بعد از برداشت گندم) در منطقه مغان، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، طی سال 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی مغان اجرا شد. کاشت به صورت ردیفی و با فاصله ردیف های 60 سانتی متر و به طول 2.5 متر و فاصله بوته ها روی ردیف 3 سانتی متر انجام گرفت. چهار رژیم آبیاری (آبیاری پس از60I1=، 90I2=، 120 I3=و150 I4=میلی متر تبخیر از طشتک تبخیر کلاس (A، به عنوان کرت اصلی و 3 ژنوتیپ ســویا ( ویلیـامز، لینفـورد و L17)، به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس اثر رژیم های آبیاری نشان داد که میان صفات ارتفاع بوته، تعداد گره، تعداد غلاف، فاصله میان گره ها، وزن غلاف، میزان کلروفیل و وزن ریشه در ارقام مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود دارد که می توانند شاخص های مناسبی برای مطالعه این متغیر محسوب شوند. نتایج مقایسه میانگین ها نیز نشان داد که ارقام در تیمار I1 دارای بیشترین ارتفاع بوته و تعداد گره بودند. تیمار I3 سبب بیشترین میزان کلروفیل و وزن غلاف گردید. ارقام مورد بررسی در اثر اعمال تیمار I4 در کمترین میزان ارتفاع بوته، تعداد گره، تعداد غلاف و وزن غلاف برخوردار شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس بین رقم ها از نظر صفت ارتفاع بوته، فاصله میان گره ها و وزن 1000 دانه اختلاف معن ی داری (p<0.01) وجود داشت. بیشترین ارتفاع بوته و فاصله میان گره ها مربوط به رقم لینفورد و کمترین آن مربوط به رقم L17بود. اما بین ارقام و تیمارهای آبیاری اختلاف معنی داری از نظر عملکرد دانه مشاهده نشد. اثر متقابل رژیم آبیاری× رقم برای این صفت غیر معنی‌دار بود، که نشان دهنده تحمل بالای ارقام مورد آزمایش در برابر تنش خشکی می باشد. از این نظر می توان تیمار I4 را برای تولید محصول اقتصادی در منطقه مورد آزمایش در این ارقام پیشنهاد کرد. تنها از نظر صفت تعداد دانه در بوته، اثر متقابل معنی داری بین رقم × رژیم های آبیاری مشاهده شد. عملکرد دانه با وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت.