بررسی عملکرد و شاخص های ارزیابی تنش در ژنوتیپ های پیشرفته جو تحت تنش خشکی انتهای فصل

الموضوعات : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

حمید تجلی ¹ (عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی- بیرجند)
سید غلامرضا موسوی ² (عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند)
الیاس آرزمجو ³ (کارشناس ارشد زراعت، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی- بیرجند)

تاريخ الإرسال : 25 الجمعة , ربيع الأول, 1433 تاريخ التأكيد : 28 الأربعاء , شعبان, 1433 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ذو القعدة, 1433

الکلمات المفتاحية: عملکرد, تنش خشکی, اجزای عملکرد, جو, شاخص های تنش,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های ارزیابی تنش در 20 ژنوتیپ پیشرفته جو، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند در سال زراعی 87-86 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش، شامل تنش خشکی در دو سطح شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و ژنوتیپ های جو شامل 20 ژنوتیپ در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری به ترتیب موجب کاهش 14.64 و 8.12 درصدی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک جو نسبت به تیمار آبیاری کامل گردید. بر اساس شاخص SSI ژنوتیپ های شماره 2، 3، 7، 9، 10 و 15، از نظر شاخص STI و GMP ژنوتیپ های شماره 5، 8، 18 و 20، بر اساس شاخص MP ژنوتیپ های شماره 8، 18 و 20 و بر اساس TOL ژنوتیپ های شماره 2، 3، 7، 9 و 10 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی آخر فصل انتخاب شدند. جمع بندی نتایج حاصل از بررسی همبستگی نشان می دهد که شاخص های MP، GMP و STI بهترین شاخص ها برای گزینش و تعیین ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی آخر فصل در بین ژنوتیپ های مورد بررسی جو می باشند. با بررسی کلیه شاخص ها و با توجه به این که بهترین ژنوتیپ ها، ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در شرایط عادی و حداقل کاهش عملکرد در شرایط تنش است، ژنوتیپ های 26216/4/Arar و 5th EBYTM83-4 به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها انتخاب گردیدند.