«پیوند» عضو، یکی از «محرّمات نکاح»
الموضوعات :حمید مسجدسرایی 1 , مصطفی جباری 2
1 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
الکلمات المفتاحية: پیوند عضو, رضاع, محرّمات رضاعی, تسرّی حکم رضاع به پیوند عضو,
ملخص المقالة :
بی تردید در اسلام، رضاع از جمله ی محرّمات نکاح است. فقیهان از شرایط تحقّق رضاع و آثار مترتّب بر آن به تفصیل سخن گفته اند. مبنای این حرم ت، حکم شارع است که ظاهراً بر عرف جامعه ی زمان نزول حکم، صحّه گذاشته و آن را پذیرفته است: وقتی که طفلی برابر قواعد شرع، از شیر زنی غیر از مادر خود می نوشد، رضاع محقّق شده و در نتیجه، نکاح میان شیرخوار و کسانی که در شرع مشخص اند حرام است. اما تلاش این نوشته در پی کشف راهی است تا ملاک نشر حرمت به واسطه ی رضاع را به پیوند تسرّی داده و ثابت کند که چنانچه از فرزند زنی (به عنوان دهنده ی عضو)، یک یا چند عضو به مرد دیگری (به عنوان گیرنده ی عضو)، پیوند زده شود در اثر این پیوند، همان حکم حرمت به واسطه ی رضاع محقّق شده و در نتیجه، نکاح میان گیرنده ی عضو با مادر یا خواهرِ دهنده ی عضو خالی از اشکال نخواهد بود.
- قرآن کریم.
2- آقابابایی، اسماعیل، (1386)، پیوند اعضا از بیماران فوت شده و مرگ مغزی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم.
3- ابوزهره، محمد، (2005)، الاحوال الشخصیّه، دارالفکر العربی، مصر.
4- امامی، سیّد حسن، (1370)، حقوق مدنی، کتابفروشی اسلامیه، تهران.
5- بخاری، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل، (1401)، صحیح البخاری، دارالفکر، بیروت.
6- بروجردی، سیّد محمدحسین، (1389)، جامع احادیث الشیعه، ترجمه احمد اسماعیل تبار و دیگران، انتشارات فرهنگ سبز، تهران.
7- جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی، (1410)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، انتشارات داوری، قم.
8- همو، (1416)، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، مؤسسه المعارف الاسلامیه، قم.
9- الجزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض، (2001)، الفقه علی المذاهب الاربعه، دار ابن حزم، بیروت.
10- جمعی از نویسندگان، (1384)، اهدای گامت و جنین، انتشارات پژوهشکده ابن سینا و سازمان سمت، تهران.
11- همو، (1386)، رحم جایگزین، انتشارات پژوهشکده ابن سینا و سازمان سمت، تهران.
12- حرّ عاملی، محمد بن حسن، (بیتا)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
13- حلّی (علامه)، حسن بن یوسف، (1363)، تبصره المتعلّمین فی احکام الدین، کتابفروشی اسلامیه، تهران.
14- حلّی (ابن ادریس)، محمد بن منصور، (1411)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، مؤسسه النشر الاسلامی، قم.
15- خمینی (امام)، سیّد روح الله، (1376)، رساله عملیّه.
16- همو، (بیتا)، تحریر الوسیله، مدینه العلم، قم.
17- خوئی، سیّد ابوالقاسم، (1410)، منهاج الصالحین، دار الکتب العلمیه، قم.
18- رویداد، (1379)، «فتوای آیتالله موسوی اردبیلی در مورد فرزند متولّدشده از رحم اجارهای»، www.rouydad24.ir
19- زراعت، عباس، (1391)، مفهوم قید نگرشی نو در مفهوم مخالف، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شماره 6، صص 65-82.
20- صدوق (شیخ)، ابوجعفر محمد بن علی، (1411)، من لایحضره الفقیه، به کوشش محمد جعفر شمسالدین، دارالتعارف، بیروت.
21- صفایی، سیّد حسین، امامی، اسدالله، (1374)، حقوق خانواده (قرابت و نسب)، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
22- طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، (1415)، تفسیر جوامع الجامع، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
23- طوسی (شیخ الطائفه)، محمد بن حسن، (1431)، التبیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ذویالقربی، قم.
24- قربانی، زین العابدین، (1384)، تفسیر جامع آیات الاحکام، نشر سایه، تهران.
25- قطب، سیّد بن قطب بن ابراهیم شاذلی، (1992)، فی ظلال القرآن، دارالشروق، مصر.
26- کاتوزیان، ناصر، (1371)، حقوق مدنی(خانواده)، شرکت انتشار با همکاری بهمن برنا، تهران.
27- محقّق داماد، سیّد مصطفی، (1365)، بررسی فقهی حقوقی خانواده، نشر علوم اسلامی، تهران.
28- مسلم بن الحجاج نیشابوری، (بیتا)، صحیح مسلم، دارالفکر، بیروت.
29- مغنیه، محمدجواد، (1393)، الفقه علی المذاهب الخمسه، ترجمه حمید مسجدسرایی و مصطفی جبّاری، انتشارات بهینه فراگیر، تهران.
30- مکارم شیرازی، ناصر، (1376)، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
31- منتظری، حسینعلی، (1381)، احکام پزشکی، نشر سایه، تهران.
32- میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، (1382)، کشف الأسرار و عدّه الأبرار (تفسیر خواجه عبدالله انصاری)، انتشارات امیرکبیر، تهران.
_||_A group of writers. (2007). Alternative womb. Tehran:Samt Organization Publishing
Abouzohre, M. (2005). Al-Ahval Al-Shakhsiya. Egypt: Dar Al-Fekr Al-Arabi Publishing
Aghababaei, E. (2019). Transplantation of patients from dead patients and brain death. Qom:
Islamic Center of Science and Culture
Al-Jozayri, A. (2001). Al-Figh Ala Al-Mazaheb Al-Arbaa. Beirut: Dar Ebn Al-hazl Publishing.
A group of writers. (2005). Gambling and embryo donation. Tehran:Ibn Sina Research and Samt organization Publishing.
Bokhari, M. E. (1981). Sahih Al-Bokhari. Beirut: Dar Al-Fekr Publishing.
Boroujerdi, M. H. (2010). Jame Ahadis Al-Shia. Translation by Ahmad Ismail Tabar and others. Tehran: Farhang Sabz Publishing.
Helli, H. Y. (1984). Tabsera Al-Moteallemin Fi Ahkam Al-Din. Islamic Bookstore.
Helli, M. M. (1991). Al-Saraer Al-Havi le Tahrir Al-Fatavi. Islamic Publication Office.
Hur Ameli, M. H. (No Date). Vasael Al-Shia Ela Tahsil Masael Al-Shariah. Beirut: Dar Ehya Al-Toras Al-Arabi Publishing.
Jabei, A. (1990). Al-Ravza Al-Bahiya Fi Sharh Al-loma Al-Dameshqiya.Qom: Davari Publishing.
Jabei, A. (1996). Masalek Al-Afhaam Ela Tanghih Sharay Al-Islam. Qom: Moassese Al-Maaref Al-Eslamiya.
Katouzian, N. (1992). Civil rights (family). Tehran: Publishing Company in cooperation with Bahman Borna.
Khoei, A. (1990). Menhaj Al-Salehin. Qom: Dar Al-Kotob Al-Elmiya Publishing
Khomeini, R. (No Date). Tahrir Al-Vasila. Madina Al-Elm Publishing
Makarem Shirazi, N. (1997). Tafsir Nemoneh. Tehran: Dar Al-Kotob Al-Eslamiya
Meybodi, R. (2003). Kashf Al-Asrar Va Edda Al-Abrar. Tehran: Amirkabir Publication.
Mohaghegh Damad, M. (1986). Legal jurisprudential review of the family. Tehran: Publication of Islamic Sciences.
Montazeri, H. A. (2002). Medical sentences. Tehran: Saye Publication.
Moslem, M. (No date).Sahih Moslem. Beirut: Dar Al-Fekr Publishing.
Mughniyeh, M. J. (2014). Al-Figh Ala Al-Mazaheb Al-Arbaa.Tehran: Faragir Publication.
Qorbani, Z. (2005).A comprehensive commentary on Ayat Al-Ahkam. Tehran: Saye Publishing.
Qotb, S. (1992). Fi Zelal Al-Quran. Egypt: Dar Al-Shorough Publishing.
Sadooq, M. A. (1990). Man La Yahzorh Al-Faghih. Beirut: Dar Al-Taarof Publishing.
Safaei, H., Imami, A. (1995). Family law. Tehran: Tehran University Press And Publishing Institute.
Tabarsi, F. H. (1995). Tafsir Javame Al-Jame. Tehran: Tehran University Press and Publishing Institute.
Tousi, M. H. (2010) Al-Tebayan fi Al-Quran. Qom: Zave Al-Qorba Publishing.
Zeraat, A. (2012). The concept of constraint: A new approach to the concept of contradiction in law. Journal of Stu dies in Islamic Law & Jurisprudence, 6, 65-82.
