ارائه مدل بهینه بهره وری کل بر اساس بهبود ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل
الموضوعات :امیر لعلی سرابی 1 , ناصر برخوردار 2 , قاسم زارعی 3
1 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت، ذانشکده مدیرت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
الکلمات المفتاحية: ", بهره وری", , ", بورس اوراق بهادار تهران", , ", ترکیب مالکیت", , ", کارایی نظارتی مدیران مستقل", .,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی بهینه برای بهره‌وری کل بر اساس ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و روش مورداستفاده آن، توصیفی از نوع قیاسی - استقرایی بود. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش داده‌های پانل و جهت آزمون فرضیه‌ها از آزمون‌های رگرسیون خطی چندگانه در نمونه‌ای متشکل از 80 شرکت منتخب پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1400–1393 استفاده شد. در این پژوهش برای سنجش شاخص بهره‌وری از دو متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری استفاده شد. نتایج برآورد مدل‌های پژوهش نشان داد، هنگامی که متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام به‌عنوان شاخص بهره‌وری در نظر گرفته می‌شود، ترکیب مالکیت اثر منفی (48/0-) بر بهره‌وری داشته، به‌طوری‌که هرچقدر میزان تمرکز مالکیت در سهام‌داران نهادی شرکت بیشتر باشد، موجب کاهش بهره‌وری شرکت‌ها به طور معنی‌داری می‌شود. ولی افزایش تعداد اعضای غیرموظف نسبت به کل اعضای هیئت‌مدیره به‌عنوان شاخص کارایی نظارتی مدیران مستقل، بر بهره‌وری تأثیر معنی‌داری ندارد (227/0=sig). به ترتیب میزان تأثیر اهرم مالی و اندازه شرکت بر بهره‌وری به طور منفی و مثبت معنی‌دار ارزیابی شد. هنگامی که نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری به‌عنوان شاخص بهره‌وری در نظر گرفته می‌شود، ترکیب مالکیت بر بهره‌وری اثر منفی داشته و تأثیر افزایش کارایی نظارتی مدیران مستقل بر بهره‌وری به‌صورت مثبت و معنی‌داری ارزیابی شد. نتیجه آن که کاهش تمرکز مالکیت توسط مدیران و افزایش تعداد اعضای هیئت‌مدیره غیرموظف موجب ارتقای بهره‌وری می شود.
