ارائه مدل بهینه بهره وری کل بر اساس بهبود ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل
محورهای موضوعی : حسابداریامیر لعلی سرابی 1 , ناصر برخوردار 2 , قاسم زارعی 3
1 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت، ذانشکده مدیرت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
کلید واژه: ", بهره وری", , ", بورس اوراق بهادار تهران", , ", ترکیب مالکیت", , ", کارایی نظارتی مدیران مستقل", .,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی بهینه برای بهره‌وری کل بر اساس ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و روش مورداستفاده آن، توصیفی از نوع قیاسی - استقرایی بود. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش داده‌های پانل و جهت آزمون فرضیه‌ها از آزمون‌های رگرسیون خطی چندگانه در نمونه‌ای متشکل از 80 شرکت منتخب پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1400–1393 استفاده شد. در این پژوهش برای سنجش شاخص بهره‌وری از دو متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری استفاده شد. نتایج برآورد مدل‌های پژوهش نشان داد، هنگامی که متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام به‌عنوان شاخص بهره‌وری در نظر گرفته می‌شود، ترکیب مالکیت اثر منفی (48/0-) بر بهره‌وری داشته، به‌طوری‌که هرچقدر میزان تمرکز مالکیت در سهام‌داران نهادی شرکت بیشتر باشد، موجب کاهش بهره‌وری شرکت‌ها به طور معنی‌داری می‌شود. ولی افزایش تعداد اعضای غیرموظف نسبت به کل اعضای هیئت‌مدیره به‌عنوان شاخص کارایی نظارتی مدیران مستقل، بر بهره‌وری تأثیر معنی‌داری ندارد (227/0=sig). به ترتیب میزان تأثیر اهرم مالی و اندازه شرکت بر بهره‌وری به طور منفی و مثبت معنی‌دار ارزیابی شد. هنگامی که نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری به‌عنوان شاخص بهره‌وری در نظر گرفته می‌شود، ترکیب مالکیت بر بهره‌وری اثر منفی داشته و تأثیر افزایش کارایی نظارتی مدیران مستقل بر بهره‌وری به‌صورت مثبت و معنی‌داری ارزیابی شد. نتیجه آن که کاهش تمرکز مالکیت توسط مدیران و افزایش تعداد اعضای هیئت‌مدیره غیرموظف موجب ارتقای بهره‌وری می شود.
The aim of the current research was to present an optimal model for total productivity based on the combination of ownership and supervisory efficiency of independent managers of companies listed on the Tehran Stock Exchange. This research was a causal-post-event description in terms of its practical purpose and the method used. In order to analyze the data using the panel data method and to test the hypotheses, multiple linear regression tests were used in a sample consisting of 80 selected companies admitted to the Tehran Stock Exchange in the period of 1393-1400.The results of the estimation of the research models showed that when the variable rate of return on equity is considered as a productivity index, the composition of ownership has a significant negative effect on productivity, so that the greater the concentration of ownership in the institutional and major shareholders of the company. is, it causes a significant decrease in the productivity of companies, but the increase in the number of non-commissioned members compared to the total number of board members as an indicator of the supervisory efficiency of independent directors does not have a significant effect on productivity. The effects of financial leverage and company size on the productivity of companies were evaluated as negative and positive,. When the variable of the ratio of book value to market value is considered as a productivity index, ownership composition has a negative effect on productivity, the effect of increasing the supervisory efficiency of independent managers on productivity was evaluated significantly.
