مضمون بازگشت یکی از مضامین کهن و بنیادین زندگی و هنر است. همچنین مضمون اصلی بسیاری از متنها و اسطوره‌متنهای ادبی نیز به شمار می‌رود. در این نوشتار مضمون بازگشت در دو اثر یکی اودیسه هومر و دیگری بی‌خبری میلان کوندرا، همچنین نسبت میان‌متنی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از روش اسطوره متن به عنوان روش اصلی و بیش‌متنیت به عنوان روش دوم استفاده شده است. بازگشت در دو اثر یاد شده هم از شباهتهای نمادین برخوردار است و هم تفاوتهای معناداری دارند. نمادهایی مانند نماد عددی ـ زمانی بیست و مضامینی مانند نوستالژی مشترک همه اولیسها در همه زمانهاست. اما بازگشت اثر باستانی موجب خوشبختی اولیس شده و به یک بازگشت بزرگ تبدیل می‌گردد، در حالی که به دلایل گوناگون بازگشت اولیسهای قرن بیستم به‌ویژه در رمان بی‌خبری خوشبختی به همراه نمی‌آورد و موجب عزیمت نهایی می‌گردد. تفاصيل المقالة