فهرس المقالات مجید عباسپور


  • المقاله

    1 - کاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره (AHP-Promethee) در انتخاب و الویت بندی منابع آبی موجود جهت آبیاری فضای سبز(مطالعه موردی بویین زهرا)
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 24 , بهار 1401
    زمینه و هدف: یکی از فاکتور های اساسی در حفاظت و توسعه فضای سبز شهری استفاده از منابع آبی در دسترس متناسب با ویژگی های فضای سبز در هر منطقه میباشد.در این مقاله به طرح تامین آب خام جهت تامین آب مورد نیازو با هدف آبیاری فضای سبز شهرستان بویین زهرا پرداخته شده است.روش بررسی أکثر
    زمینه و هدف: یکی از فاکتور های اساسی در حفاظت و توسعه فضای سبز شهری استفاده از منابع آبی در دسترس متناسب با ویژگی های فضای سبز در هر منطقه میباشد.در این مقاله به طرح تامین آب خام جهت تامین آب مورد نیازو با هدف آبیاری فضای سبز شهرستان بویین زهرا پرداخته شده است.روش بررسی: برای این کار در ابتدا منابع آبی موجود در بویین زهرا تعیین و سپس به کمک پرسشنامه هایی که توسط افراد خبره تکمیل گردیدند معیار های موثر در فرآیند تصمیم گیری انتخاب منابع آبی، با استفاده از روش تحلیل سلسه مراتبی(AHP)وزن دهی شدند و در نهایت با کمک روش الویت بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها (Promethee) بهترین گزینه انتخاب گردید.یافته ها: نتایج حاصله از روش (AHP) در نرم افزار Expert Choice نشان دهنده بالاتر بودن وزن معیار فنی، کاربردی و مدیریتی نسبت به سایر گزینه ها و منابع آبی چاه باغ شهرداری همراه با چاه های متفرقه به عنوان بهترین گزینه انتخاب گردید.و در مرحله دوم وزن ها و امتیازهای حاصله معیارها و گزینه ها که از قسمت اول حاصل گردیده ، به عنوان ورودی به نرم افزار Decision Lab 2000 انتخاب و رتبه بندی انجام و در این مرحله نیز نتیجه بدست آمده در محله اول، تایید شد.بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر بیانگر آنست که معیارهای فنی، کاربردی و مدیریتی و زیست محیطی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار درا انتخاب نوع منبع آبی آبیاری فضای سبز محسوب می گردند. به عبارت دیگر در انتخاب منابع آبی مناسب، دستیابی به استانداردها، مقاومت در برابر شوک هیدرولیکی، عدم نیاز به فن آوری پیشرفته جهت کنترل، راندمان سیستم، پارامترهایی هستند که بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - ارزیابی ذرات معلق محیطی PM10 و PM2.5 با روش شاخص کیفیت هوا (مطالعه موردی: مجتمع صنعتی سیمان تهران )
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 8 , السنة 23 , پاییز 1400
    زمینه و هدف: با توجه به اهمیت صنایع سیمان در رشد اقتصادی کشور و تاثیر آن بر میزان انتشار آلاینده های هوا (ذرات معلق)، در این پژوهش اثرات کارخانه سیمان تهران در محیط اطراف آن مورد بررسی قرار گرفته و هدف اصلی از آن ارزیابی آلاینده ذرات معلق محیطی با شاخص کیفیت هوا در مجتم أکثر
    زمینه و هدف: با توجه به اهمیت صنایع سیمان در رشد اقتصادی کشور و تاثیر آن بر میزان انتشار آلاینده های هوا (ذرات معلق)، در این پژوهش اثرات کارخانه سیمان تهران در محیط اطراف آن مورد بررسی قرار گرفته و هدف اصلی از آن ارزیابی آلاینده ذرات معلق محیطی با شاخص کیفیت هوا در مجتمع صنعتی سیمان تهران می باشد.روش بررسی: در این پژوهش اندازه گیری ذرات معلق PM10 و PM2.5، طی یک دوره یک ساله (1395) در چهار فصل مختلف اندازه گیری شد. برای اندازه گیری ذرات معلق موجود در هوای محیط از دستگاه غبار سنج ۵۳۱ MET ONE GT ساخت شرکت TSI استفاده می شود که قابلیت اندازه گیری ذرات با PM10, PM2.5, PM7, PM1 را داراست. دستگاه بعدی غبارسنج پارتیکل کانتر ۸۵۳۰ TSI Dust Trak II از نوع غبارسنجی رومیزی بوده که دارای قابلیت ثبت داده ها را دارد، استفاده شد. این نمونه برداری ها در 6 ایستگاه اندازه گیری در مجتمع صنعتی سیمان تهران انجام یافت و در نهایت نتایج به صورت AQI فصلی مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش AQI که یکی از پرکاربردترین روش های ارزیابی وضعیت کیفیت هوا می باشد، ابتدا شاخص آلودگی در یک ایستگاه اندازه گیری و سپس در همه ایستگاه ها بعنوان بالاترین شاخص کیفیت آلودگی تعیین می شود.یافته ها و نتایج: اولین یافته ای که از پژوهش حاضر بدست آمد این بود که آلاینده مسئول در کل ایستگاه های فصل بهار مربوط به تصفیه خانه بوده که جزو طبقه بندی پاک قرار دارد. در ادامه آلاینده مسئول در کل ایستگاه های فصل تابستان مربوط به جاده عوارضی (طبقه بندی سالم)، آلاینده مسئول در کل ایستگاه های فصل پاییز مربوط به محوطه ورزشگاه (طبقه بندی ناسالم برای گروه های حساس)، آلاینده مسئول در کل ایستگاه های فصل زمستان مربوط به منازل مسکونی (طبقه بندی سالم) قرار دارد. بنابراین آلاینده ترین ایستگاه طی یک سال یا 4 فصل متفاوت مربوط به PM2.5 فصل پاییز می باشد.بحث و نتیجه گیری: بنابراین وضعیت کیفیت هوا با میانگین غلظت mg/m3 2.106 در صنعت سیمان تهران در طبقه بندی ناسالم برای گروه های حساس قرار گرفته که با رنگ نارنجی مشخص می شود. در آخر پیشنهاداتی برای کاهش آلایندگی ذرات معلق در منطقه صنعت ارایه می گردد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 9 , السنة 22 , پاییز 1399
    زمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات مید أکثر
    زمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل ذینفعان ، مردم محلی، گردشگران منطقه می باشند. نمونه گیری به صورت تصادفی و حجم نمونه پس از انجام پیش آزمون با استفاده از آزمون کوکران مشخص گردید. روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها روش مشروط بوده و با بهره گیری از نرم افزار های Excel ,Eviews ارزش های اقتصادی دریاچه ارومیه برآورد گردید، در تجزیه و تحلیل تغییرات ایجاد شده در دریاچه ارومیه نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است . یافته ها: با توجه به تغییرات تراز سطح آب دریاچه ارومیه ، برداشت بی رویه از چاه ها و کشت محصولات با مصرف بالای آب در زمین های کشاورزی از عوامل مهم در خشک شدن دریاچه ارومیه به حساب می آید . بحث و نتیجه گیری: برآورد گردید که میزان تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش های مختلف دریاچه ارومیه در مجموع برابر با 220484 تومان به ازای هر نفر برای یک ماه می باشد. مدیریت درست منابع و توقف ساخت سدهای جدید بر روی سایر رودخانه های دریاچه، تغییر الگوی کشت، افزایش بهره‌وری آب از جمله اقداماتی است که می بایست برای تعادل بخشیدن به نوسانات این دریاچه در دستور کار قرار گیرد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - مدل سازی انتشار ذرات معلق با بکارگیری مدل ADMS - Urban
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 9 , بهار 1386
    امروزه یکی از بزرگترین مشکلات آلودگی هوا در کلان شهرهایی نظیر تهران بزرگ، ذرات معلق ناشی از تردد خودروها، ترافیک سنگین جاده ای و همچنین فعالیت های صنعتی مختلف می باشد. ذرات معلق می تواند طی فرآیندهای مختلف تولید شده و گروه های مخلوط از آلاینده های هوا را بوجود آورند. فر أکثر
    امروزه یکی از بزرگترین مشکلات آلودگی هوا در کلان شهرهایی نظیر تهران بزرگ، ذرات معلق ناشی از تردد خودروها، ترافیک سنگین جاده ای و همچنین فعالیت های صنعتی مختلف می باشد. ذرات معلق می تواند طی فرآیندهای مختلف تولید شده و گروه های مخلوط از آلاینده های هوا را بوجود آورند. فرآیند تشکیل ذرات معلق در ابعاد و ترکیب های ساختاری متفاوت به دو پارامتر مکان و زمان انتشار در منبع تولید آلاینده بستگی دارد. با استفاده از مدل سازی ریاضی به منظور پیش بینی نحوه انتشار آلاینده ها می توان اطلاعات مفیدی را برای اجرای آتی استراتژی های کنترل آلودگی و کاهش هزینه های آن فراهم نمود.در این تحقیق مدل ADMS-Urban پس از بررسی 30 مدل به عنوان مدلی با قابلیت های منحصر به فرد انتخاب گردیده است. این مدل برای نخستین بار در رابطه با مدلسازی نحوه انتشار ذرات در شهر تهران با شرایط پیچیده توپوگرافی مورد استفاده قرار گرفته است. توسط این مدل پیشرفته می توان غلظت آلاینده های منتشره از منابع آلاینده به صورت نقطه ای، خطی، حجمی، سطحی را محاسبه و نتایج را در محیط GIS ارایه نمود.با توجه به اندازه گیری های میدانی انجام شده در رابطه با انتشار ذرات در منطقه 22 شهرداری تهران بعنوان مطالعه موردی، برای مدت یکسال، هر ماه به مدت یک هفته، هر روز در دو نوبت صبح و بعد از ظهر در 13 ایستگاه اندازه گیری سیار، مقادیر غلظت ذرات معلق و پارامترهای هواشناسی منطقه نظیر سرعت و جهت باد، دما، پوشش ابر ... به عنوان داده های ورودی به مدل ADMS-Urban مورد استفاده قرار گرفته و نتایج حاصل از اجرای مدل در محیط GIS منطقه 22 ارایه گردیده است. مقایسه نتایج حاصل از اجرای این مدل ریاضی با مدل اینونتوری (بانک اطلاعاتی) آلاینده های هوای منطقه 22 نشانگر همخوانی بسیار مناسب حاصل از مدلسازی ریاضی با داده های واقعی اندازه گیری شده می باشد. نتایج نشان می دهد به علت حجم بالای وسایل نقلیه عبوری و ترافیک جاده ای اتوبان تهران- کرج و ورودی شرقی منطقه 22 بیشترین غلظت ذرات معلق را دارا می باشند. توسط این مدل می توان نحوه توزیع انتشار ذرات را در مناطق شهری (که از ناهمواری های پیچیده ای برخوردارند) با لحاظ نمودن کلیه اثرات در رابطه با مشخصات زبری سطح، موانع و ساختمانها و ناهمواری های کوهستانی بخوبی پیش بینی نمود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - ارزیابی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت کاهش مصرف انرژی و حفاظت محیط زیست برای عموم مردم
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 12 , السنة 5 , زمستان 1382
    به منظور بررسی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت حفاظت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی برای عموم مردم، ابتدا به بررسی تاریخی و فلسفه آموزش محیط زیست و صرفه جویی انرژی و سپس به بررسی انواع روش های آموزشی در این زمینه پرداخته شد. به منظور اجرای دوره آموزش رو أکثر
    به منظور بررسی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت حفاظت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی برای عموم مردم، ابتدا به بررسی تاریخی و فلسفه آموزش محیط زیست و صرفه جویی انرژی و سپس به بررسی انواع روش های آموزشی در این زمینه پرداخته شد. به منظور اجرای دوره آموزش روش خواندن انتخاب و بدین منظور جزوات آموزشی ویژه ای در زمینه محیط زیست و صرفه جویی انرژی برای آموزش عموم مردم تهیه گردید. برای ارزشیابی دوره آموزشی مورد نظر پرسشنامه هایی در بخش محیط زیست و صرفه جویی انرژی با هدف ارزیابی فرهنگی و روان شناختی تهیه شد و برای انتخاب نمونه آماری از جامعه آماری ساکنان منطقه 22 شهرداری تهران استفاده شد. در این راستا یک نمونه آماری با حجم 30 در نظر گرفته شد. این افراد پرسشنامه های تهیه شده در زمینه حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی را یک بار قبل از آموزش و یک بار پس از آموزش تکمیل کردند. سپس پس از تکمیل پرسشنامه ها نتیجه آن از طریق نرم افزار SPSS 11.0 تجزیه و تحلیل شد که پس از دسته بندی پرسشنامه ها، اطلاعات وارد نرم افزار شده و سپس با استفاده از دو آزمون آماری Paired T Test و McNemar تاثیر فرهنگی و روان شناختی دوره آموزشی اجرا شده سنجیده شده است. نتیجه آزمون McNemar نشان می دهد که این آزمون در مورد همه سوالات در بخش حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی به جز بخش توسعه پایدار و یکی از سوالات بخش آب در آموزش محیط زیست معنی دار می باشد و آموزش در تغییر نگرش افراد نسبت به محیط زیست و حفاظت آن تاثیر گذار بوده است. به منظور نتیجه گیری کلی در هر بخش نیز، آزمون Paired T Test انجام شد که نتیجه این آزمون در همه بخش های حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی معنی دار می باشد، لذا می توان اظهار نمود دوره آموزشی کوتاه مدت اجرا شده در زمینه حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی در نگرش افراد آموزش دیده در مورد موضوع، موثر واقع شده است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - بررسی امکان پذیری به کارگیری سلول های فتوولتائیک جهت روشنایی معابر در منطقه 22 شهرداری تهران
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 4 , السنة 7 , تابستان 1384
    به منظور بررسی امکان پذیری استفاده از سامانه های روشنائی فتوولتائیک در روشنایی معابر منطقه 22 تهران، سناریوهای مختلفی با 1الی3 عدد مدول خورشیدی 45 واتی برای یک تیر چراغ برق مورد مطالعه قرارگرفت و محاسبات اقتصادی مربوط به هرکدام از انتخاب ها توسط الگوی تحلیل اقتصادی سلول أکثر
    به منظور بررسی امکان پذیری استفاده از سامانه های روشنائی فتوولتائیک در روشنایی معابر منطقه 22 تهران، سناریوهای مختلفی با 1الی3 عدد مدول خورشیدی 45 واتی برای یک تیر چراغ برق مورد مطالعه قرارگرفت و محاسبات اقتصادی مربوط به هرکدام از انتخاب ها توسط الگوی تحلیل اقتصادی سلول های فتوولتائیک صورت گرفت. در نهایت باتوجه به نـتایج مـحاسبات، تـیر چـراغ بـرقی بـا 3 عـدد مدول خـورشیدی 45 واتی جـهت استفاده بـرای روشنایی پارک و فضاهای سبز و پارکینگ های با وسعت کم پیشنهاد شد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - ارزیابی آلودگی صدا در مدارس بخش مرکزی شهرستان کرج
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 10 , السنة 7 , زمستان 1384
    به منظور بررسی وضعیت آلودگی صدا در مدارس شهری، پژوهشی در سال 1383 در مدارس بخش مرکزی شهرستان کرج انجام شد، و نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که، حدود معیار ترجیحی آلودگی صدا (PNC) و تراز معادل فشار صوت سی دقیقه ای (Leq30min) داخل کلاس ها بدلیل تراکم دانش آموزان، فرسودگ أکثر
    به منظور بررسی وضعیت آلودگی صدا در مدارس شهری، پژوهشی در سال 1383 در مدارس بخش مرکزی شهرستان کرج انجام شد، و نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که، حدود معیار ترجیحی آلودگی صدا (PNC) و تراز معادل فشار صوت سی دقیقه ای (Leq30min) داخل کلاس ها بدلیل تراکم دانش آموزان، فرسودگی ساختمان مدارس، استقرار مدارس در محلهای شلوغ و پرترافیک نظیر حاشیه بزرگراهها و خیابانهای اصلی، همجواری با مدارس دیگر در مجتمع های آموزشی، فعالیت های ساختمانی همسایه و نیز فقدان مکان اختصاصی مناسب برای ساعات زنگ ورزش بترتیب با میانگین 55.6dB و 51.8dBA بالاتر از حدود استاندارد پیشنهادی مرکز تحقیقات مسکن با حداکثر تراز 35 دسی بل برای هر دو شاخص (1) است. براساس این تحقیق، آلودگی صوتی مدارس غیرانتفاعی، بدلیل جمعیت کم دانش آموزان، نو بودن آنها و نیز اجاره سالن اختصاصی برای زنگ ورزش دانش آموزان در خارج از مدرسه با 4dBA تراز پایین تر، در وضعیت بهتری از مدارس دولتی هستند. همچنین، براساس نظرخواهی انجام شده از معلمان، 32 درصد از آنان از بین جنبه های رفاهی آلودگی زیاد صدا را مشکل اصلی خود هنگام تدریس در مدارس اعلام نموده و 47 درصد وضعیت شنیداری کلاسهای درس را محرک و آزاردهنده ارزیابی نموده اند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    8 - ارزیابی زیست محیطی سیاستهای استراتژیک توسعه صنعتی ایران با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک (SWOT)
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 4 , السنة 8 , تابستان 1385
    ارزیابی زیست محیطی استراتژیک (SEA) به عنوان یک ابزار پشتیبانی کننده تصمیم گیری (D.S.S.) در حوزه های بخشی و کالبدی، از قابلیتها و توانمندی های ویژه ای برخوردار است. تحلیل ویژگی ها و روند برنامه ریزی استراتژیک در بخش صنعت کشور و تاثیرات بالقوه و بالفعل نتایج اجرای سیاستها أکثر
    ارزیابی زیست محیطی استراتژیک (SEA) به عنوان یک ابزار پشتیبانی کننده تصمیم گیری (D.S.S.) در حوزه های بخشی و کالبدی، از قابلیتها و توانمندی های ویژه ای برخوردار است. تحلیل ویژگی ها و روند برنامه ریزی استراتژیک در بخش صنعت کشور و تاثیرات بالقوه و بالفعل نتایج اجرای سیاستهای استراتژیک بخش مذکور بر محیط زیست، ضرورت بهره مندی از این رویکرد نوین و موثر را ایجاب می کند. در این تحقیق به چگونگی ظرفیت سازی و تقویت بنیادی SEA در بخش صنعت و تعیین استراتژیهای زیست محیطی توسعه پایدار صنعتی در ایران پرداخته شده است. هدف اصلی تحقیق، نظام مند سازی ملاحظات زیست محیطی در استراتژیها، سیاستها، طرح ها و برنامه های توسعه صنعتی در عالی ترین سطوح تصمیم گیری استراتژیک و تضمین رعایت ملاحظات و گزینه های زیست محیطی، همگام با سایر ملاحظات اقتصادی و یکی از کاربردی ترین فنون برنامه ریزی استراتژیک، استفاده بعمل آمده است. نتیجه تحلیل ماتریس SWOT، نهایتا نشانگر درجه نیاز به انجام SEA در رابطه با انواع استراتژیهای صنعتی کشور در یک نظام اولویت بندی دو طبقه ای بوده است. بطوریکه در میان کلیه سیاستهای استراتژیک صنعتی مورد نظر، 2 استراتژی در اولویت اول و 4 استراتژی در اولویت دوم، غربالگری و ارزیابی گردیده اند. استراتژیهای صنعتی با اولویت اول نیازمند SEA در ایران عبارتند از استراتژیهای ایجاد بستر مناسب برای تشکیل شرکتهای مادر تخصصی توسعه ای در جهت توسعه بخش غیر دولتی در بخش صنعت و نیز تعامل با شرکتهای خارجی به منظور راهیابی به بازارهای بین المللی و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، همچنین استراتژیهای صنعتی نیازمند SEA در اولویت دوم شامل استراتژیهای حمایتی و تشویقی برای صادرات صنعتی، حمایت و اصلاح نهادهای پشتیبان صنایع کوچک و متوسط، ایجاد زیرساختهای پیوستن به WTO و کاهش تصدی گری و انحصار دولتی در بخش صنعت می باشد. براساس یافته های این تحقیق، حصول و تحقق شرایط پایداری کیفیت زیست محیطی و پایداری توسعه صنعتی در ایران، مستلزم سیاستگذاری و تصمیم گیری کلان و استراتژیک در رابطه با استراتژیهای مزبور در چارچوب روش شناسی SEA در مرحله قبل از پروژه ها (سیاستها، برنامه ها و طرح ها) و لزوما انجام مطالعات EIA در سطح پروژه ها می باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    9 - ارزش گذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن - پریشان با تأکید بر گونه های آبزی
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 15 , بهار 1392
    چکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان من أکثر
    چکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شده است، بر اساس قیمت بازار انعکاس می دهد. پس ازتعیینمرزهای طبیعی و اجتماعی - سیاسی منطقه، تمام کالا و خدمات زیست محیطی شناسایی شدند. سپس، پرسشنامه های مرتبط به هر یک از کالا و خدمات، به طور مناسب طراحی و تکمیل شده و در مرحله بعد توسط نرم افزار Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج نهایی، ارزش فعالیت ماهی گیری در منطقه، 1597 میلیارد ریال (168 میلیون دلار)، گیاهان دارویی در حدود 48 میلیارد ریال (5 میلیون دلار)، میوه های طبیعی، 36 میلیارد ریال (3 میلیون دلار)، علوفه، 6957 میلیارد ریال (732 میلیون دلار) و آب، 5694 میلیارد ریال (599 میلیون دلار) برای دوره زمانی یک سال (1387) محاسبه شد. با توجه به موارد ذکر شده، ارزش کل کارکردها و خدمات محاسبه شده منطقه مورد مطالعه 24457 میلیارد ریال (2574 میلیون دلار) تخمین زده شد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    10 - جایگاه محیط زیست در قوانین برنامه ای ایران
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 9 , بهار 1386
    امروزه جهان به نحو فزاینده ای با دو رویکرد مهم برنامه ریزی و محیط زیست در راستای تحقق توسعه پایدار روبروست، که در برآیند حاصل از آنها، شاهد شکل گیری ترمی جدید به نام حقوق محیط زیست هستیم که، قوانین برنامه ای بخشی از آن است. توسعه کشورها، بر اساس تدوین راهبردها، سیاست ها أکثر
    امروزه جهان به نحو فزاینده ای با دو رویکرد مهم برنامه ریزی و محیط زیست در راستای تحقق توسعه پایدار روبروست، که در برآیند حاصل از آنها، شاهد شکل گیری ترمی جدید به نام حقوق محیط زیست هستیم که، قوانین برنامه ای بخشی از آن است. توسعه کشورها، بر اساس تدوین راهبردها، سیاست ها و برنامه هایی (بلند مدت، میان مدت، کوتاه مدت) صورت می پذیرد که با تکیه بر آرمانها، توانایی ها، امکانات و شرایط محیطی حاکم بر کشورها تدوین شده است.با بررسی قوانین برنامه های عمرانی (شش برنامه) قبل از انقلاب اسلامی و برنامه های توسعه ای (چهار برنامه) پس از انقلاب اسلامی، آنچه محرز می باشد، جایگاه سیر صعودی و توسعه حقوق محیط زیست در روند تدوین و تصویب قوانین برنامه ای است.چنانچه در بررسی این قوانین در بستر زمانی پس از انقلاب، صرفنظر از مباحث ماهوی و تحلیل محتوای مواد، شاهدیم جایگاه محیط زیست به گواهی ارقام از یک تبصره (تبصره 13) در قانون برنامه اول توسعه از مجموع 52 تبصره، در برنامه چهارم توسعه به یکی از محورهای شش گانه به نام حفاظت محیط زیست، آمایش سرزمین و توازن منطقه ای تغییر یافته است و در مجموع 15 ماده از 161 ماده قانون برنامه چهارم به محیط زیست اختصاص یافته و در کنار آن نیز در 14 ماده دیگر ضرورت رعایت مسایل زیست محیطی مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و لحاظ شده است. گرچه در این برنامه نیز تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه نسبتا طولانی در پیش است.روند طی شده بیانگر حرکت در مسیری نسبتا موفق در زمینه لحاظ نمودن ملاحظات زیست محیطی با برنامه های توسعه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار است، که، موفقیت قطعی این برنامه ها، منوط به اجرای کامل آن خواهد بود.باید اذعان نمود که تحقق تمامی اهداف زیست محیطی مندرج در برنامه های توسعه ای، خصوصا در برنامه چهارم توسعه به عنوان آخرین برنامه با دیدگاه زیست محیطی، متضمن تقویت زیرساخت های بنیادی، هماهنگی بین امور زیست محیطی، عزم و اراده ملی و فراهم نمودن بستر مناسب جهت مشارکت عمومی به ویژه سازمان های غیردولتی است، که تجلی آنرا باید در برنامه پنجم توسعه دید. ضمن آنکه، برای ترسیم دیدگاه کلان و چشم انداز آینده باید درصدد ترسیم برنامه بلند مدت توسعه پایدار در کشور بود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    11 - شناسایی و تعیین میزان مشارکت مؤلفه‌ها، معیار‌ها، زیرمعیار‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری در سیستم مدیریت کلان‌شهر تاب آور
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 12 , بهار 1399
    چکیده شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر همواره با مخاطرات زیادی مواجه بوده‌اند. امروزه رشد و توسعه شهرنشینی موجب پدید آمدن تسهیلات فراوانی شده که همراه خود عوامل بحران‌زا را افزایش داده است. با توجه به موقعیت استراتژیک کلان‌شهر تهران و بروز روزافزون پدیده‌هایی أکثر
    چکیده شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر همواره با مخاطرات زیادی مواجه بوده‌اند. امروزه رشد و توسعه شهرنشینی موجب پدید آمدن تسهیلات فراوانی شده که همراه خود عوامل بحران‌زا را افزایش داده است. با توجه به موقعیت استراتژیک کلان‌شهر تهران و بروز روزافزون پدیده‌هایی مانند وضعیت بحرانی آلودگی هوا، زلزله، تغییرات اقلیم و... توجه به مسئله تاب‌آوری می‌تواند نقاط ضعف و بحرانی را شناسایی، برنامه‌ها و اقداماتی جهت افزایش تاب‌آوری شهر را ارائه نماید. در این مطالعه پس از شناسایی ساختارهای شهری موجود در تهران و بررسی آن، مؤلفه‌های مؤثر در وضعیت تاب‌آوری شهری، معیارها، زیر معیارها و شاخص‌های هر یک از آن‌ها از طریق روش خرد جمعی خبرگان استخراج و اهمیت و ارجحیت مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌های شناسایی شده از طریق تحلیل کمی آن‌ها در تاب‌آوری، مبتنی بر اصول و مفاهیم سامانه‌های تصمیم‌گیری چند معیاره[1] (MCDM) و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی[2] (FAHP) از طریق تجزیه و تحلیل و وزن دهی مشخص گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    12 - شناسایی و تعیین میزان مشارکت مؤلفه‌ها، معیار‌ها، زیرمعیار‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری در سیستم مدیریت کلان‌شهر تاب آور
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 12 , بهار 1399
    چکیده شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر همواره با مخاطرات زیادی مواجه بوده‌اند. امروزه رشد و توسعه شهرنشینی موجب پدید آمدن تسهیلات فراوانی شده که همراه خود عوامل بحران‌زا را افزایش داده است. با توجه به موقعیت استراتژیک کلان‌شهر تهران و بروز روزافزون پدیده‌هایی أکثر
    چکیده شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر همواره با مخاطرات زیادی مواجه بوده‌اند. امروزه رشد و توسعه شهرنشینی موجب پدید آمدن تسهیلات فراوانی شده که همراه خود عوامل بحران‌زا را افزایش داده است. با توجه به موقعیت استراتژیک کلان‌شهر تهران و بروز روزافزون پدیده‌هایی مانند وضعیت بحرانی آلودگی هوا، زلزله، تغییرات اقلیم و... توجه به مسئله تاب‌آوری می‌تواند نقاط ضعف و بحرانی را شناسایی، برنامه‌ها و اقداماتی جهت افزایش تاب‌آوری شهر را ارائه نماید. در این مطالعه پس از شناسایی ساختارهای شهری موجود در تهران و بررسی آن، مؤلفه‌های مؤثر در وضعیت تاب‌آوری شهری، معیارها، زیر معیارها و شاخص‌های هر یک از آن‌ها از طریق روش خرد جمعی خبرگان استخراج و اهمیت و ارجحیت مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌های شناسایی شده از طریق تحلیل کمی آن‌ها در تاب‌آوری، مبتنی بر اصول و مفاهیم سامانه‌های تصمیم‌گیری چند معیاره[1] (MCDM) و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی[2] (FAHP) از طریق تجزیه و تحلیل و وزن دهی مشخص گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    13 - بررسی رخدادگردو غبار درکشور با نسبت شاخص غلظت PM2.5 به PM10
    پژوهش های نوین در مهندسی محیط زیست , العدد 5 , السنة 2 , بهار 1403
    أکثر

    مقدمه: گرد و غبار بهعنوان یکی از بحرانهای مهم زیستمحیطی در خاورمیانه، تأثیرات گستردهای بر کیفیت زندگی، سلامت انسان، حاصلخیزی خاک، دید، اقتصاد و جنبههای اجتماعی دارد. این پدیده در مناطق خشک و بیابانی، بهویژه در ایران که بخش بزرگی از آن در مناطق خشک و نیمهخشک قرار دارد، رایج است. با توجه به اهمیت این موضوع، شناسایی منابع و عوامل تشدیدکننده آن ضروری است. گرد و غبار شامل ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرومتر (PM10) است. این مطالعه به بررسی نسبت غلظت ذرات PM2.5/PM10 بهعنوان شاخصی برای تعیین زمان وقوع گرد و غبار در سامانه پایش محیطزیست کشور میپردازد.

    مواد و روشها: در این مطالعه یک روش ساده و کاربردی برای تعیین روزهای گرد و غبار ارائه شده است. بر اساس دادههای دریافتی وقوع رخداد گرد و غبار از مراجع معتبر، نسبت PM2.5/PM10 در روزهایی مذکور محاسبه و بر اساس نتایج محاسبات صورت گرفته، شاخص عددی احتمال وقوع گرد و غبار ارائه شده است . بدین منظور ابتدا یک رویداد گرد و غبار در تاریخ مشخص( 25 تیر 1398 ) در استان خوزستان ( شهر اهواز) مورد بررسی قرار گرفت و بر این اساس نسبت دادههای PM2.5/PM10 در استانهای خوزستان، کرمان، یزد، بوشهر، قم، زنجان، مرکزی، لرستان، کرمانشاه، کردستان، گیلان و تهران محاسبه شد.

     
     

    نتایج و بحث: براساس وقوع طوفانهای گرد و غبار در استانهای خوزستان، کرمان، یزد، بوشهر، قم، زنجان، مرکزی، لرستان، کرمانشاه ، کردستان ، گیلان و تهران در بازه زمانی سال 1398 و محاسبه میانگین ساعتی نسبت PM2.5/PM10 عدد شاخص محاسبه شد. نتایج نشان میدهد، زمانی که نسبت PM2.5/PM10 کمتر 0.1 باشد، رخداد گرد و غبار وجود دارد. بر همین اساس روزهای وقوع رویداد به سه دسته روزهای وقوع گرد و غبار PM2.5/PM10=0.1 ، روزهای سبک گرد و غبار PM2.5/PM10=0.5 و روزهای متوسط گرد و غبار PM2.5/PM10= 0.1-0.5 تقسیم شد.

     

    نتیجهگیری: نتایج نشان داد در بین استانهای بررسی شده، میانگین غلظت PM10 و PM2.5 در ایستگاه اهواز به ترتیب عدد 355 میکروگرم برمترمکعب و 27.15 میکروگرم برمترمکعب میباشد و هر دو غلظت در محدوده خطرناک میباشند. همچنین با توجه به نتایج بدست آمده، نسبت PM2.5/PM10 و ارتباط موضوعی آن با شاخص کیفیت هوا مورد تایید قرار گرفت و نتایج حاصل میتواند توسط سیاست گزاران برای طراحی و اجرای اقدامات کنترلی موثر، در هنگام وقوع رخداد گرد و غبار مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان میدهد نسبت PM2.5به PM10 میتواند به عنوان شاخصی در خصوص زمان وقوع رخداد گرد و غبار مورد توجه قرار گیرد.

     
    تفاصيل المقالة

  • المقاله

    14 - به¬کارگیری روش¬های یادگیری ماشین جهت مدل¬سازی کاهش واردات بخار با هدف مدیریت منابع انرژی
    تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده , العدد 41 , السنة 15 , بهار-تابستان 1403
    واحدهای تولید اتیلن¬اکساید، اتیلن¬گلایکول یکپارچه، مصرف¬کنندگان مهم حامل¬های انرژی به¬ویژه بخار پرفشار هستند. در این پژوهش، چارچوب مدل¬سازی دقیق برای واردات بخار پرفشار در یک واحد پتروشیمی پیشنهاد گردید. بدین منظور از زبان برنامه¬نویسی پایتون نسخه 3 برای آنالیز داده¬های أکثر
    واحدهای تولید اتیلن¬اکساید، اتیلن¬گلایکول یکپارچه، مصرف¬کنندگان مهم حامل¬های انرژی به¬ویژه بخار پرفشار هستند. در این پژوهش، چارچوب مدل¬سازی دقیق برای واردات بخار پرفشار در یک واحد پتروشیمی پیشنهاد گردید. بدین منظور از زبان برنامه¬نویسی پایتون نسخه 3 برای آنالیز داده¬های خام کارکردی روزانه واحد پتروشیمی مورد مطالعه در بازه زمانی کارکرد 5 ساله تحت یک نوع کاتالیست استفاده شد. گزینش¬پذیری کاتالیست و ظرفیت تولید واحد به¬عنوان شاخص¬ها و واردات بخار پرفشار به¬عنوان هدف، جهت مدل¬سازی در نظر گرفته شد. الگوریتم¬های رگرسیون متفاوتی برای گزینش بهترین مدل مورد ارزیابی قرار گرفتند و فراپارامترهای آنها با استفاده از الگوریتم¬های جستجوی شبکه¬ای و بیزین تنظیم گردیدند. روش درخت تصادفی بهترین عملکرد را در شاخص¬های ارزیابی نسبت به سایر روش¬های رگرسیون، اما با بیشترین مدت زمان پردازش به خود اختصاص داد. با در نظر گرفتن مدت زمان پردازش و عملکرد، روش رگرسیون ریج چندجمله¬ای، انتخاب مناسبی تشخیص داده شد. با استفاده از مدل رگرسیون درخت تصادفی تنظیم¬شده، میزان تقریبی 291 تن در روز صرفه¬جویی واردات بخار پر فشار (16 درصد میانگین واردات بخار) معادل با انتشار تقریبی روزانه 38 تن دی¬اکسید¬کربن (37/0 درصد انتشار معادل ظرفیت اسمی تولید بخار تامین¬کننده) حاصل شد. روش پیشنهادی در سیستم مدیریت انرژی واحد مورد مطالعه یکپارچه¬سازی شده است و می¬تواند در دیگر واحد¬های مشابه نیز به¬منظور پایش مداوم رفتار واردات بخار پرفشار بر حسب عملکرد کاتالیست و تولیدات واحد پیاده¬سازی شود. تفاصيل المقالة