مقدمه و هدف: یکی از مهم‌ترین ارکان سازنده هر مکتب تربیتی، تقریری است که از اراده و به تبع نقش آن در تربیت ارائه می‌شود‌. این مسئله از صدر اسلام نیز با توجه به برخی آیات قرآن کریم محل نزاع مکاتب مختلف فکری بوده است. از طرفی اگر اراده در تربیت نقش مؤثر و مفیدی داشته باشد، روش‌های تقویت آن نیز مطلوب خواهد بود. این پژوهش با هدف بررسی نقش اراده در تربیت و روش‌های تربیت آن در اندیشه شهید مطهری انجام شده است.

روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش از روش تحلیلی کیفی استفاده شده است. حوزه پژوهش کلیه منابع معتبر مکتوب و دیجیتال مرتبط با اندیشه شهید مرتضی مطهری بوده و نمونه‌گیری صورت نگرفته است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات فیش‌برداری بوده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از طریق کدگذاری باز صورت گرفته و مبتنی بر پرسش‌های پژوهش، دسته‌بندی شده است.

یافته‌ها: یافته‌های حاکی از آن است که در اندیشه شهید مطهری، اراده از سه جنبه امکان تربیت، عامل تربیت و هدف تربیت قابل طرح است. روش‌های تربیت اراده شامل دو بخش سلبی و ایجابی می‌شود که با توجه به ملاحظات روش ایجابی، این روش شامل دو زیر شاخه قابل توصیه و غیر قابل توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری: رابطه اراده و تربیت دارای وجوه مختلفی است. همان‌گونه که اراده یک عنصر اساسی در تربیت است، روش‌های مختلف و مداخلات گوناگون تربیتی نیز می‌تواند به تقویت آن کمک کند تا چرخه تقویت مثبتی میان این دو شکل گیرد.