هنگامی که یک بلای طبیعی رخ می­دهد، خانوارهای آسیب ­دیده سعی می­کنند که با اثرات آن مقابله کنند. انواع استراتژی­های مقابله­ای، از کاهش مصرف فعلی تا از دست دادن منابع تولیدی، ممکن است بکار گرفته ­شود. با توجه به پتانسیل کشور ایران برای وقوع خشکسالی و پیامدهای منفی این پدیده بر توسعه جوامع روستایی، شناخت مجموعه راهکارهای جوامع محلی در راستای مقابله با خشکسالی، به عنوان گروه هدف اولیه این بحران، بسیار حائز اهمیت می­باشد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و واکاوی رفتار و نگرش­های ارزشی زیست­ محیطی روستاییانِ کشاورز در هنگام مواجهه با خشکسالی در بین 335 کشاورز در شهرستان کرمانشاه بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه­گیری خوشه­ای دو مرحله­ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نوع توصیفی ـ همبستگی است و داده­ها از طریق پرسش­نامه جمع­آوری شدند. روایی آن با نظرات کارشناسان با تجربه تأیید شد و پایایی پرسش­نامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ (85≥ α ≥72) تأیید گردید. نتایج نشان داد که پنج متغیر؛ نگرش­های زیست ­محیطی، راهبرد، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و تجربه کار کشاورزی، توانستند 9/51 درصد از کل واریانس رفتار کشاورزان را تبیین کنند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سه متغیر؛ نگرش­های زیست­ محیطی، هنجار­ ذهنی و راهبرد، به ترتیب با تأثیر کل 400/0، 344/0 و 292/0، مهم­ترین عوامل در تبیین رفتار کشاورزان در مواجهه با خشکسالی می­باشند و  سه متغیر کنترل رفتاری درک‌شده، سن و تجربه کار کشاورزی به ترتیب با تأثیر کل 169/0، 051/0- و 172/0- کمترین تأثیررا بر رفتار کشاورزان داشتند. تفاصيل المقالة

در شرایط کنونی که تغییرات اقلیمی رو به افزایش است، اگر کشاورزان بخواهند اقدامات سازگاری مناسب را در کشاورزی خود به‌کار بگیرند درک آن‌ها از ریسک تغییر اقلیم بسیار مهم است، چرا که ادراک کشاورزان از ریسک تغییرات اقلیمی می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها و در نتیجه عملکرد آنان تأثیر‌گذار باشد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ادراک کشاورزان از ریسک تغییر اقلیم و تأثیر این عوامل بر رفتار سازگاری آن‌ها در پاسخ به تغییرات اقلیمی در شهرستان کرمانشاه انجام شد. جامعه آماری بهره‌برداران کشاورزی شهرستان کرمانشاه بودند که از میان آن‌ها 250 کشاورز با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دو ‌مرحله‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نوع توصیفی ـ همبستگی است و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شدند که روایی آن با نظرات کارشناسان با‌تجربه تأیید شد و پایایی پرسش‌نامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید. همچنین به منظور بررسی ادراک کشاورزان از ریسک تغییر اقلیم و رفتار سازگاری آنان، داده‌های جمع‌آوری شده به‌ وسیله آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل مسیر و رگرسیون خطی چند‌متغیره) و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSSwin21 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که 61 درصد از کل تغییرات متغیر رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان کرمانشاه توسط هفت متغیر تبیین شد که طبق یافته‌ها متغیرهای دانش، احساسات عمیق شخصی، درک ریسک تغییر اقلیم، تجربه حوادث آب‌و‌هوایی و آسیب‌های اجتماعی به ترتیب با تأثیر کل 599/0، 309/0، 262/0، 253/0 و 247/0 دارای بیشترین تأثیر بر روی متغیر وابسته تحقیق بودند و دو متغیر ارزش‌های زیست‌محیطی و هنجارهای اجتماعی به ترتیب با تأثیر کل 112/0 و 172/0- کمترین تأثیر را بر رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان کرمانشاه در هنگام مواجهه با اثرات تغییرات اقلیمی داشتند. در نهایت یافته‌های این مطالعه نشان داد که راه‌هایی که کشاورزان تغییرات آب‌و‌هوایی را درک می‌کنند بسیار شخصی و تحت تأثیر عوامل مختلفی است. همچنین نتایج تحقیق لزوم اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مردم نسبت به علل، اثرات و روش‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی را بوضوح نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة

تغییر آب‌و‌هوا تهدیدی جدی برای بخش‌های حساس به آب‌و‌هوا از جمله بخش کشاورزی است. این تحقیق با هدف تحلیل دقت ادراک کشاورزان گندم‌کار از روند تغییرات آب‌و‌هوایی منطقه در بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه انجام شد. همچنین برای ارزیابی دقت ادراک کشاورزان گندم‌کار، این مطالعه با استفاده از تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های هواشناسی، الگو و روند تغییر آب‌و‌هوا را در منطقه مورد مطالعه بررسی کرد. نمونه تحقیق شامل 158 کشاورز گندم‌کار بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه است که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای انتخاب شدند. در این تحقیق از هر دو نوع داده‌های ثانویه و داده‌های اولیه استفاده شد. دقت الگوهای درک شده از تغییرات آب‌و‌هوای محلی توسط کشاورزان براساس تجزیه‌و‌تحلیل گرافیکی داده‌های هواشناسی طی دوره‌های آماری 1970 تا 2000 و 2000 تا 2018 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که ادراک کشاورزان از میزان بارندگی در پاییز و به‌خصوص در زمستان بسیار دقیق است، همچنین آن‌ها به‌طور دقیق تغییر دما در تابستان را درک کردند، اما در درک تغییرات دما در زمستان دقت کمتری مشاهده شد. پس از مقایسه ادراک کشاورزان گندم‌کار با تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های هواشناسی، ادراک کشاورزان در سه سطح طبقه‌بندی شد، یافته‌ها نشان داد که 21/64 درصد از کل نمونه، در گروه درک بالا از تغییر آب‌و‌هوا قرار داشتند، 28 درصد در گروه درک متوسط و 79/7 درصد از کل نمونه، در گروه درک کم از روند از تغییرات آب‌وهوایی منطقه بودند. بنابراین نتایج به‌دست آمده گویای دقت بالای کشاورزان گندم‌کار ماهیدشت نسبت به تغییرات در پارامتر‌های اقلیمی و حوادث آب‌و‌هوایی منطقه است. لذا، امروز بیش از هر زمان دیگری زمینه برای صحبت کردن هر چه بیشتر درخصوص تغییرات اقلیمی با کشاورزان فراهم است و می‌توان امیدوار به ایجاد یک تصویر مشترک از وضعیت موجود و آینده بود. همچنین با ارائه اطلاعات دقیق در ارتباط با آب‌و‌هوای فعلی منطقه و با پیش‌بینی روند این تغییرات در آینده، می‌توان سازگاری کشاورزان را در مقابله با تغییرات آب‌و‌هوایی افزایش داد. تفاصيل المقالة