تنوع ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گندم نان در 42 ژنوتیپ در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در دو شرایط محیطی جداگانه (بدون اعمال تنش خشکی و تنش خشکی آخر فصل) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در زمان های مناسب از صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک یادداشت برداری به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات متقابل سطوح آبیاری×ژنوتیپ بر ارتفاع بوته، تعداد پنجه های نابارور، طول سنبله، نسبت پدانکل به ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع و عملکرد دانه معنی دار بودند. ژنوتیپ شماره 35 (4057) با میانگین 6313 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد گره و وزن سنبله حدود 58 درصد از تغییرات میانگین عملکرد را در بین ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی آخر فصل توجیه می کنند. تعداد گره بیشترین اثر مستقیم (0.438) را بر عملکرد دانه داشت. همچنین، اثرات مستقیم تعداد دانه در سنبله با عملکرد مثبت (0.135) و وزن سنبله با عملکرد منفی (0.345-) بودند. اثر غیرمستقیم تعداد گره از طریق وزن سنبله بیشتر از اثر غیرمستقیم وزن سنبله از طریق تعداد گره بر عملکرد بود. در تجزیه عامل ها، شش عامل در کل 75.80 درصد تغییرات را تبیین کردند. عامل اول تا ششم به ترتیب 21.32، 18.13، 9.72، 9.62، 9.4 و 7.6 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. تجزیه خوشه ای بر اساس روش وارد با استفاده از ضریب مجذور فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ ها را به پنج گروه تقسیم بندی کرد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که صفاتی مانند تعداد دانه در سنبله، تعداد گره و وزن سنبله را می توان به عنوان شاخص انتخاب عملکرد در برنامه های به نژادی و به منظور بهبود عملکرد دانه گندم نان در مناطق دارای تنش خشکی آخر فصل مورد استفاده قرار داد. تفاصيل المقالة

بذرها در طول دوره انبارداری، زوال می یابند. تیمار کردن بذر با هیومیک اسید تغییرات متابولیک و بیوشیمیایی در بذر به وجود آورده، جوانه زنی و سبز شدن را تسریع می کند. این تحقیق به منظور ارزیابی اثر پیش‌تیمار کردن بذرها با هیومات پتاسیم بر زوال بذر ارقام گندم در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام یافت. هیومات پتاسیم در سه سطح شاهد، 1 و 2 در هزار؛ ارقام گندم شامل شیرودی، دریا، چمران و مروارید؛ و زمان های حرارت دهی شامل صفر، 48، 72، 144 و 96 ساعت فاکتورهای آزمایش بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده رقم و اثر متقابل سطوح هیومات پتاسیم × زمان های حرارت‌دهی بر طول ساقه چه، اثر ساده زمان های حرارت‌دهی و اثر متقابل سطوح هیومات پتاسیم × ارقام بر درصد جوانه زنی و اثر متقابل سطوح هیومات پتاسیم×ارقام×زمان های حرارت‌دهی بر طول ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه های جنینی و وزن خشک گیاهچه معنی دار بود. پیش تیمار بذور به میزان دو در هزار با هیومات پتاسیم باعث تولید طویل ترین ریشه چه ها در ارقام شیرودی، دریا، مروارید و چمران؛ به ترتیب با 72، 72، 144 و 96 ساعت حرارت دهی گردید. بیشترین وزن خشک ریشه های جنینی را ارقام شیرودی و چمران، به ترتیب با 48 و 72 ساعت حرارت دهی با مصرف دو در هزار هیومات پتاسیم به وجود آوردند. مصرف یک در هزار هیومات پتاسیم باعث شد بیشترین وزن خشک گیاهچه به ترتیب با 48، 72 ساعت و عدم حرارت دهی در ارقام شیرودی، دریا و مروارید به وجود آید. نتیجه گرفته شد که ارقام مختلف این تحقیق در زمان های مختلف حرارت دهی، پاسخ های متفاوتی به تیمارکردن با هیومات پتاسیم نشان می دهند. در نهایت مشخص گردید که افزایش زمان حرارت دهی، ویژگی های گندم را در مراحل اولیه رشد تحت تاثیر قرار می دهد و تیمار بذر با هیومات پتاسیم می تواند در کاهش زوال بذر تاثیرگذار باشد. تفاصيل المقالة