یکی از مسائلی که همواره اذهان ملل جهان را به خود مشغول داشته، تعلیم و تربیت و ضرورت وجودی آن است؛ به‌گونه‌ای که همۀ ملت‌ها سعی دارند مطابق با امکانات و شرایط اجتماعی و فرهنگی خویش، نظام تربیتی کامل و بی‌نقصی را بنا نهاده و نسل‌های آینده را بر اساس آن به شکلی آرمانی تربیت کنند. ایرانیان نیز از این امر مستثنی نبوده و وجود کتب متعدد تعلیمی گواه این ادعاست. ما در این پژوهش از میان کتب متعدد تعلیمی، دو کتاب اخلاق ناصری و کلیله‌ودمنه بهرامشاهی را برگزیده و به روشی کتابخانه‌ای و تحلیلی‌توصیفی به بررسی وجوه تربیت اخلاقی مطرح در آن‌ها پرداخته‌ایم. نتایج بررسی نشان می‌دهد که از میان این دو صاحب‌نظر، خواجه طوس نگاهی گسترده‌تر و عمیق‌تر به اصول تربیتی داشته و با مطرح ساختن هر جنبه از اصول تربیتی به شرح مفصل و بسط آن پرداخته، درحالی‌که نصرالله منشی چون اغلب در پی به نمایش گذاشتن مهارت خود در نویسندگی است و تعلیم و تربیت در درجه دوم اولویت‌های او قرار دارد. ازاین‌رو در هر موردی اغلب به بیان کلی و ذکر حدیث و سخنی قصار اکتفا کرده و از تشریح بیشتر مسئله امتناع کرده است. تفاصيل المقالة