صوفیان از آغاز تاریخ تصوف، دربارۀ اصول مکتب خود آثاری نگاشتند و به مسائل و مباحث مختلف تصوف پرداختند که می‌توان آن‌ها را دستینه (manual) نامید. احیا و تصحیح نسخه‌های خطی با هدف حفظ آرا و نگاهداشت معرفت ایرانی و اسلامی، از اهمیت فراوانی برخوردار است. نوشتار حاضر، ضمن معرفی و تصحیح رساله‌ای کوتاه از یکی از عارفان به نام شیخ حیدر نجفی، به بیان درون‌مایه‌ها و اعتقادات و مبانی عرفانی وی پرداخته است. این نسخۀ منحصربه‌فرد به شمارۀ 196/4 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه اصفهان نگهداری می‌شود. این رسالۀ کوچک در وصول به مقامات عالیه و به خواست پدر شیخ حیدر به تألیف در‌آمده است. هدف از نگارش آن اتصال و معرفت حق بوده و محور اصلی آموزه‌های عرفانی آن بر محبت مستقر شده است. در این مطالعه، ضمن تصحیح نسخۀ خطی دستینه‌ای قرن سیزدهمی از حیدر نجفی، به بررسی ویژگی‌های سبک‌شناسانۀ آن پرداخته شده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که در قرون اخیر علاوه بر رسوخ ابتذال و گمراهی در فرقه‌های تصوف، هنوز هم اندیشه‌های متعالی و هماهنگی شریعت و طریقت در حافظۀ برخی از راهروان این مسیر به جا مانده است. تفاصيل المقالة

حسنات العارفین یکی از آثار برجستۀ شاهزاده محمد داراشکوه در بیان شطحیات 107 تن از صوفیان مسلمان است که نخستین بار، سید مخدوم رهین آن را در سال 1352 تصحیح و منتشر کرد. با وجود تلاش مصحح، در این چاپ، ایرادات اساسی دیده می‌شود که ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآور می‌شود. این نوشتار بر آن است که با بررسی و مقایسۀ نسخۀ چاپی حسنات العارفین با پنج نسخۀ خطی دیگر، به بیان کاستی‌ها و ایرادهای نسخۀ منتشرشده بپردازد و دلایل ضرورت تصحیح دوبارۀ آن را بیان کند. سید مخدوم رهین چهل سال پیش این نسخه را بر اساس چهار نسخۀ خطی تصحیح کرده است که هویت سه مورد از آن نسخ مشخص نیست. نگارندگان پس از دستیابی به چهار نسخۀ جدید و قیاس با تصحیح رهین، بر آن هستند که با بهره‌گیری از این منابع، اشتباهاتی نظیر عدم استفاده از روش تصحیح مشخص و علمی، معرفی نکردن نسخه‌های مورد استفاده، حذف و اضافات بی‌جا، ایرادات نگارشی و عدم نگارش تعلیقات و شرح بر متن را مرتفَع نموده و به متنی منقح و سالم دست یابند. تفاصيل المقالة