زبان در پرندگان، شباهت‌های بنیادین بسیاری با این اندام در پستان‌داران داشته و از سه بخش رأس، بدنه و ریشه برخوردار است. تفاوت‌های چشم‌گیر در ریخت‌شناسی زبان در پرندگان ممکن است ناشی از تفاوت در ساختار آناتومیکی منقار پایین، نوع جیره‌ی غذایی، عادات تغذیه‌ای، سبک زندگی، شرایط محیطی و ... باشند. زبان و به‌ویژه رأس اندام در پرندگان به اشکالی گوناگون دیده می‌‌شوند. در برخی از گونه‌های پرندگان در سطح پشتی زبان شیاری میانی یافت می‌شود. ستیغ پرزی در سطح پشتی اندام از پرزهای مخروط‌مانندی تشکیل شده که در گونه‌های مختلف تفاوت‌های چشم‌گیری از دیدگاه توزیع، شمار، شکل ظاهری، شیوه‌ی جای‌گیری و میزان تکامل نشان می‌دهند. اپیتلیوم سطح پشتی زبان در برخی پرندگان در نواحی ویژه‌ای از اندام بر اساس الگوهای تغذیه‌‌ای، نوع غذا و محیط زیست حیوان تفاوت‌هایی نشان می‌دهد. در پرندگان، جوانه‌های چشایی به‌طور عمده در قاعده‌ی زبان و روی کف یا سقف دهان یافت می‌شوند. غدد بزاقی تفاوت‌های گونه‌ای آشکاری نشان داده و درمجموع در پرندگان دانه‌خوار بسیار بیش‌تر تکامل یافته؛ در پرندگان شکاری، از تکامل ناچیزی برخوردارند و در برخی پرندگان وجود ندارد. غدد بزاقی زبانی در انواع آلوئولی، لوله‌ای‌آلوئولی و لوله‌ای یافت شده و از نوع سروز و سروموکوس‌اند. در بسیاری از پرندگان، غدد بزاقی زبانی بدون هیچ‌ پیوستار آناتومیکی در دو گروه قدامی و خلفی جای گرفته و در برخی، لایه‌ی پارین در مخاط اندام با غدد موکوسی‌ای پر شده که منافذ آن‌ها بر دو سطح پشتی و شکمی زبان باز می‌شوند. شیوه‌ی توزیع و جایگاه آناتومیکی این غدد در بافت پیوندی زبان در گونه‌های مختلف پرندگان تفاوت‌هایی نشان می‌دهد.

تفاصيل المقالة

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه جینسنگ (پاناکس جینسنگ) بر ویژگی‌های هیستومورفومتریک و بیوشیمیایی دیواره‌ی روده در قزل‌آلای رنگین‌کمان بود. پژوهش در بازه‌ی زمانی ۶۰ روزه در ۴ تیمار آزمایشی با سه تکرار صورت گرفت. در هر تکرار، به‌صورت اتفاقی ۶۰ قطعه بچه‌ماهی با میانگین وزنی ۱۵ گرم توزیع شد. گروه‌های آزمایشی به‌ترتیب با ۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ گرم در کیلوگرم جیره، عصاره‌ی آبی جینسنگ تغذیه شدند. نمونه‌های بافتی از نواحی ابتدایی و انتهایی روده با هماتوکسیلین و ائوزین، اسید پریودیک شیف و آلسین بلو رنگ‌آمیزی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان جینسنگ تا ۱۵۰ گرم در هر ۱۰۰ کیلوگرم جیره در هر دو ناحیه‌ی ابتدایی و انتهایی روده، بلندای تاخوردگی‌های روده‌ای و سطح جذب به‌طور معنادار افزایش می‌یابد (05/0 > p). ضخامت لایه‌ی ماهیچه‌ای در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ تفاوت آماری معناداری با گروه شاهد نشان نمی‌دهد (05/0 < p). شمار تام سلول‌های جامی و نیز شمار سلول‌های تولیدکننده‌ی موکوس اسیدی در بخش انتهایی روده در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ در مقایسه با گروه شاهد به‌طور معنادار افزایش یافته (05/0 > p). اما میزان این سنجه‌ها در بخش ابتدایی روده تفاوت آماری معناداری در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ با گروه شاهد نشان نمی‌دهد (05/0 < p). افزایش شمار تام سلول‌های جامی در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ در بخش انتهایی روده به‌طور عمده به‌دلیل افزایش شمار سلول‌های جامی مولد موسین‌های اسیدی در این بخش از روده بوده و شمار سلول‌های تولیدکننده‌ی موسین‌های خنثی و مختلط تفاوت آماری معناداری در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ با گروه شاهد نشان نمی‌دهند (05/0 < p). تفاصيل المقالة