فهرس المقالات عباس همامی


  • المقاله

    1 - تثلیث در عهد جدید و نگاه قرآن کریم در این زمینه
    مطالعات قرآنی , العدد 4 , السنة 9 , پاییز 1397
    در عهد جدید عیسی مولود مقدس، بنده خدا، پسر انسان، مسیح، منجی، شبان نیکو، صورت خدای نادیده، پسر خدا، کلمه خدا و نهایتاً در انجیل یوحنا و نوشته‌های او و رساله‌های پولس و اعتقادنامه‌ها، عیسی خدا نامیده می‌شود. اما در قرآن کریم عیسی علیه السلام با عنوان پیامبر بزرگ، پیامبر أکثر
    در عهد جدید عیسی مولود مقدس، بنده خدا، پسر انسان، مسیح، منجی، شبان نیکو، صورت خدای نادیده، پسر خدا، کلمه خدا و نهایتاً در انجیل یوحنا و نوشته‌های او و رساله‌های پولس و اعتقادنامه‌ها، عیسی خدا نامیده می‌شود. اما در قرآن کریم عیسی علیه السلام با عنوان پیامبر بزرگ، پیامبر اولو العزم، روح الله، کلمة الله، مؤید به روح القدس، دارای خلقتی استثنایی و معجزه آسا، عبد و بنده خدا، نشانه نزدیکی قیامت ذکر شده است و فرزند خدا و یا خدا معرفی نمی‌شود. روش این مقاله، ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ- تحلیلی و در عین حال تاریخی و مقایسه‌ای (تطبیقی)و کتابخانه‌ای و در مواردی هم معناشناختی است. آنچه در عهد جدید (در بخش عیسی خدایی آن) موجود است تثنیه است نه تثلیث، یعنی فقط از پدر و پسر سخن به میان آمده است. قرآن بر اساس نظام توحیدی، با صراحت و قاطعانه به انکار و نقد آموزه تثلیث پرداخته و با رد هرگونه اعتقاد به الوهیت عیسی مسیح علیه السلام یا همانیِ الله و مسیح، این عقیده را کفرآمیز و شرک آلود و غلوآمیز خوانده است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - وحی قرآنی و پدیدارشناسی وحی بر اساس نظریۀ رؤیای رسولانه (داوری میان نظریه‌های وحیانی بودن الفاظ قرآن و رؤیاانگاری وحی بر مبنای پاره‌ای از آیات قرآن)
    مطالعات تاریخی قرآن و حدیث , العدد 5 , السنة 24 , زمستان 1397
    نظریۀ وحیانی بودن الفاظ و ساختار کلامی قرآن نظریه‌ای غالب در میان اندیشمندان اسلامی در مسئلۀ چیستی و چگونگی وحی قرآنی از آغاز نزول وحی و پدیدار شدن تفسیر و مباحث علوم قرآنی تا کنون بوده است. با این وجود برخی از نویسندگان معاصر در یک نگاه نادر بر این باورند که قرآن محصول أکثر
    نظریۀ وحیانی بودن الفاظ و ساختار کلامی قرآن نظریه‌ای غالب در میان اندیشمندان اسلامی در مسئلۀ چیستی و چگونگی وحی قرآنی از آغاز نزول وحی و پدیدار شدن تفسیر و مباحث علوم قرآنی تا کنون بوده است. با این وجود برخی از نویسندگان معاصر در یک نگاه نادر بر این باورند که قرآن محصول نوعی مواجهۀ روحانی حضرت محمد (ص) در عالم رؤیا ست که طی آن حقایقی بر آن حضرت مکشوف و توسط ایشان به لباس الفاظ و ساختار عربی درآمده و عرضه گردیده است. این پژوهش کتابخانه‌ای که با روش توصیفی، تحلیلی به انجام رسید با تکیه بر پنج گروه از آیات قرآن که به نص یا ظواهر خود الفاظ و ساختار کلامی قرآن را نیز همانند محتوای آن از ناحیه خداوند دانسته‌اند، این نتیجه را به دست داد که نظریۀ وحیانی بودن الفاظ قرآن نظریه‌ای استوار و برآمده از آیات از قرآن کریم است و دیدگاه رؤیاانگاری وحی با جمع بزرگی از آیات ناسازگار است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - نقد مقالۀ «جنگ» در دائرة‌المعارف قرآن لایدن و بررسی میزان هم‌آوایی آن با مطالعات معاصران
    مطالعات تاریخی قرآن و حدیث , العدد 5 , السنة 25 , زمستان 1398
    مدخل جنگ در دائرةالمعارف قرآن لایدن توسط پاتریشیا کرونه نگارش شده است. نویسنده به معرفی مشتقات جنگ‌های تاریخی در قرآن پرداخته و موضوعاتی چون توجیه جنگ در قرآن، شأن اخلاقی جنگ و نیز طرح انگیزه‌های آیاتی چون سیف و جزیه را مورد پژوهش قرار داده است. پژوهش حاضر در پاسخ به ای أکثر
    مدخل جنگ در دائرةالمعارف قرآن لایدن توسط پاتریشیا کرونه نگارش شده است. نویسنده به معرفی مشتقات جنگ‌های تاریخی در قرآن پرداخته و موضوعاتی چون توجیه جنگ در قرآن، شأن اخلاقی جنگ و نیز طرح انگیزه‌های آیاتی چون سیف و جزیه را مورد پژوهش قرار داده است. پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که آرای کرونه در مدخل جنگ با سایر متون تفسیری چه هم‌آوایی دارد؟ به روش تحلیلی رویکرد این مدخل را بررسی کرده و با مراجعه به متون تفسیری و مبانی عقلی، چالش‌های مدخل را بازشناسی و مورد بررسی هم‌آوایی قرار داده است. کرونه با درکی که از مفهوم ظاهری این دسته از آیات قرآن به دست می‌آورد نکاتی نادرست را تقریر می‌کند. پژوهش بدست داده است که بین این مدخل با سایر مقالات لایدن و برخی مستشرقان هم‌سویی معناداری وجود دارد که از آن به هم‌آوایی تعبیر شده است. کرونه در برداشت‌های خود از آیات جنگ در قرآن شرایط زمان و مکان و همین‌طور سیاق آیات را منظور نکرده و با غفلت از آن‌ها در برداشت خود مسیر غیرقابل‌اعتمادی را طی کرده است. نمادی از هم‌آوایی اشکالات ستیزه‌جویانه بودن وتعارض در آیات جنگ با اندیشه‌های سایر خاورشناسان مشاهده می‌شود که خاستگاه اظهار نظرهای پاتریشیا کرونه است. تفاصيل المقالة