فهرس المقالات محمد علی ربی پور


  • المقاله

    1 - مسئله‌ی طلاق با بیان ظرائف بلاغی اسالیب شرط در قرآن کریم
    زن و مطالعات خانواده , العدد 5 , السنة 15 , زمستان 1401
    طلاق و عدم توجه به حقوق زن از آسیب‌های مهم اجتماعی می‌باشد که به دنبال آن بسا خانواده فرو می‌پاشد این پدیده هم مانند هر پدیده اجتماعی علل و عواملی دارد، که باید شناسایی و بررسی گردد، تحقیق حاضر در تحلیل این مسئله تلاش کرده است با استفاده از منابع کتاب خانه‌ای و بر ‌مبنا أکثر
    طلاق و عدم توجه به حقوق زن از آسیب‌های مهم اجتماعی می‌باشد که به دنبال آن بسا خانواده فرو می‌پاشد این پدیده هم مانند هر پدیده اجتماعی علل و عواملی دارد، که باید شناسایی و بررسی گردد، تحقیق حاضر در تحلیل این مسئله تلاش کرده است با استفاده از منابع کتاب خانه‌ای و بر ‌مبنای آموزه‌های قرآن کریم در سوره طلاق، بقره و نساء با روش توصیفی - تحلیلی و تبیین آیات طلاق و حقوق زنان در زمان عده طلاق را بررسی کرده و ظرائف بلاغی اسالیب شرط در آیات طلاق را که چرا با ادات و اسلوب شرط بیان شده است تبیین کند، نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیان آیات طلاق و بیان حقوق زنان به لحاظ زبان شناختی با اسلوب شرط از ظرائف خاصی بر خوردار است جایی که اگر مضمون جمله شک یا نادر الوقوع باشد ((اِن)) و در صورت قطعی ((اذا)) و در صورت فراگیر و عمومیت داشتن با ((مَن)) قید خورده است. در قرآن رعایت تقوا طلاق باعث توسعه زندگی می‌گردد. همچنین عدّه، سبب حفظ حریم زوجیّت در اسلام و عدم اختلاف نفقه و نسبت فرزند به پدر را نشان می‌دهد، ازطرفی هم مهلتی برای بازگشت به زندگی می‌باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - بررسی فقهی تفسیری حلیت مأکولات در ادیان ابراهیمی برمبنای آیه سوم سوره مائده
    فقه و مبانی حقوق اسلامی , العدد 4 , السنة 14 , پاییز 1400
    یکی از مباحث تعالیم دینی مربوط به راهنمایی مردم درباره تغذیه است، آدمی برای ادامه زندگی احتیاج به غذا دارد. یکی از خدمات بزرگ پیامبران الهی راهنمایی بشر در مورد مواد غذایی بوده است. انبیا الهی از دیرباز ماکولات را به ناپاک و پاک تقسیم کرده و بعضی از حیوانات را حلال گوشت أکثر
    یکی از مباحث تعالیم دینی مربوط به راهنمایی مردم درباره تغذیه است، آدمی برای ادامه زندگی احتیاج به غذا دارد. یکی از خدمات بزرگ پیامبران الهی راهنمایی بشر در مورد مواد غذایی بوده است. انبیا الهی از دیرباز ماکولات را به ناپاک و پاک تقسیم کرده و بعضی از حیوانات را حلال گوشت و بعضی را حرام گشت معرفی کرده‌اند. و به پیروان خود اجازه داده‌اند از حلال گوشت تغذیه کنند و از حرام گوشت اجتناب نمایند این مقاله با هدف بررسی فقهی تفسیری حلیت مأکولات در ادیان ابراهیمی بر مبنای آیه سوم سوره مائده و تعیین دیدگاه های آنان تدوین شده است. در این مطالعه توصیفی حلیت و حرمت مأکولات بررسی شده، و یافته های تحقیق بیانگر آن است که بعضی از نباتات و گوشت بعضی از حیوانات مناسب ساختمان بدن انسان نبوده و اگر از آنها تغذیه شود باعث عوارض نامطلوب می گردد. وجالب اینکه نه تنها روی بدن آثار خوب و بدی دارد بلکه از نظر معنوی و اخلاقی نیز در روان انسان، آثار نامطلوبی می گذارد. نظر واقع‌بین اسلام به تمام منافع و مضار جسمی و روانی خوردنی ها و آشامیدنی ها متوجه است. و در بعضی از موارد، یادآوری مفاسد جسمانی به ضرر های معنوی و روانی آن تصریح شده است، که یکی از مصادیق آیه سوم سوره مائده است که حکم به تحریم ۱۱ چیز از جمله خون، گوشت خوک وارد شده است که اطلاع و به کار بستن آنها موجب سلامت جسم و روان و نتیجه آن سلامتی آحاد بشر و جامعه خواهدبود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - ظرائف بلاغی حذف ارکان اسالیب شرط در آیاتی از قرآن کریم
    بهارستان سخن , العدد 4 , السنة 19 , پاییز 1401
    بلاغت حذف در اسالیب شرط به دلیل بسامد آن در قرآن کریم از اهمّیّت بالایی برخوردار است؛ زیرا شناخت غرض جملات شرطی بدون شناخت محذوف و بیان تقدیر آن مشکل می‌نماید در واقع با حذف بخشی از ارکان شرط، ساختار آن کوتاه گشته که می‌توان به اختصار و پرهیز از بیهوده‌گویی، کوتاه بودن أکثر
    بلاغت حذف در اسالیب شرط به دلیل بسامد آن در قرآن کریم از اهمّیّت بالایی برخوردار است؛ زیرا شناخت غرض جملات شرطی بدون شناخت محذوف و بیان تقدیر آن مشکل می‌نماید در واقع با حذف بخشی از ارکان شرط، ساختار آن کوتاه گشته که می‌توان به اختصار و پرهیز از بیهوده‌گویی، کوتاه بودن زمان، معلوم بودن محذوف به قرینه، تحقیر مخاطب، رعایت فواصل آیات، دلالت فعل بعدی بر محذوف و سایر مواردی که در کتب بلاغی و تفسیری هنوز دلیلی بر آن شناخته نشده است؛ که از اغراض بلاغی آن می‌باشد. بنابراین حذف ارکان شرط در فهم مقصود، ارزشی بالاتر و ظرافت خاص بلاغی دارد. بنابر این در مقاله حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بلاغت حذف ارکان شرط با تأملی در آیات پرداخته شده است که معلوم گشت حذف در ارکان شرط نوعی ساختار شکنی و سبب فشرده شدن جمله می‌شود پس از تعریف حذف و انواع آن به بررسی اغراض بلاغی ارکان شرط محذوف و تعیین تقدیر مناسب پرداخته شد، چرا که بدون دریافت مورد محذوف و بیان تقدیر آن فهم درست مقصود آیات حاصل نمی‌شود، لذا حذف بلاغی ارکان شرط ارزشی والاتر و ظرافت خاصی در فهم آیات دارد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - آیة اکمال دین در آیینة بلاغت
    بهارستان سخن , العدد 1 , السنة 18 , بهار 1400
    چکیده قرآن کریم در ظاهر از کلمات ساده تشکیل یافته، امّا در بطن این کلمات، مفاهیم عمیقی وجود دارد. تأثیر علم بلاغت برای بیان مفاهیم مورد نظر قرآن کریم چشم‌گیر است. توجّه به تناسب و ارتباط آیه در تفسیر قرآن، فواید سازنده و ارزنده‌ای در بردارد؛ ازجمله پی بردن به نکات ظریف أکثر
    چکیده قرآن کریم در ظاهر از کلمات ساده تشکیل یافته، امّا در بطن این کلمات، مفاهیم عمیقی وجود دارد. تأثیر علم بلاغت برای بیان مفاهیم مورد نظر قرآن کریم چشم‌گیر است. توجّه به تناسب و ارتباط آیه در تفسیر قرآن، فواید سازنده و ارزنده‌ای در بردارد؛ ازجمله پی بردن به نکات ظریف و لطیف اعجاز قرآن، برداشت صحیح از ساختار هندسی آیات و... قرآن کریم کلامی متّقن و مملوء از محسنات لفظی، معنوی و آرایه‌های ادبی است. که این اسلوب و معیارهای بلاغی با چینش خاص در سور و آیات به کار رفته است؛ و در سه زمینه اعجاز بیانی، اعجاز علمی، و اعجاز تشریعی، فصاحت و بلاغت بی‌همتایی دارد. با توجّه به این‌که صدر و ذیل آیۀ 3، سورۀ مائده، دربارۀ تحریم مأکولات است، آیا آیۀ اکمال دین که در بین تحریمات جای گرفته، نسبت به صدر و ذیلش، جمله‌ای معترضه است یا دارای ارتباط می‌باشد؟ علمای شیعه، معتقدند: آیة اکمال دین جملۀ معترضه است و با صدر و ذیلش تناسب ندارد و در مورد ولایت حضرت علی(ع) می‌باشد. علمای اهل سنّت معتقدند: محقّقان شیعه، آیة اکمال دین را بدون توجّه به روابط پس و پیش آیه در سیاق، نگریسته‌اند. و مراد از أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ اکمال دین در زمینه احکام می‌باشد نه چیز دیگری. در این مقاله با بهره‌گیری از علم بلاغت و تسبیغ، بررسی و تحلیل تناسب صدر و ذیلآیه آیه اکمال دین مورد مداقه علمی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة