این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کودهای اسید‌فولویک و اسید‌آمینه بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی گشنیز، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. فاکتورها شامل اسید فولویک بصورت مصرف خاکی در سه سطح (صفر، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و اسید آمینه بصورت محلول‌پاشی در دو سطح (0 و 3 در هزار) با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد که اسید فولویک تاثیر معنی داری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، کربوهیدرات ورنگیزه‌های فتوسنتزی(کلروفیل a، b ، کلروفیل کل و کارتنوئید) گیاه داشت، به‌طوریکه بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه (9/77 درصد) با کاربرد 10 کیلوگرم در هکتار اسید فولویک وکمترین میزان آن (1/65 درصد) از تیمار شاهد بدست آمد. اسید آمینه نیز بر میزان آنتوسیانین، فلاونوئید، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کلروفیل a و کلروفیل کل گیاه تاثیرگذار بود و ملاحظه شد که بیشترین میزان فلاونوئید از تیمار سه در‌هزار اسید‌آمینه (13/8 میلی‌گرم برگرم) بدست آمد. اثرات متقابل اسید فولویک و اسید آمینه نیز بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان آنتوسیانین، فلاونوئید، کلروفیل a و کلروفیل کل گیاه تاثیر معنی داری داشت، به‌طوریکه بیشترین میزان آنتوسیانین(84/1میلی‌گرم برگرم) از تیمار 5 کیلوگرم اسید فولویک و اسید آمینه 3 در هزار و کمترین میزان آنتوسیانین(87/0 میلی‌گرم برگرم) از تیمار شاهد بدست آمد. به طور کلی، نتایج بیانگر تاثیر مثبت اسید فولویک و اسید آمینه بر صفات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه دارویی گشنیز بود. تفاصيل المقالة

به دلیل عدم آگاهی از پرورش مورتلخ (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand) این گیاه به صورت غیر اصولی و بی رویه از عرصه‌های طبیعی مناطق جنوبی برداشت می‌شوند بنابراین برنامه‌های توسعه کشت و پرورش گیاه ضروری به‌نظر می‌رسد. در زمستان 1396 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهر لار آزمایشی جهت بررسی اثرات کودهای آلی شامل کود گوسفندی (20 ،40 تن در هکتار)، کود گاوی (20 ، 40 تن در هکتار)، کمپوست زباله شهری (10 ،20 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (20 ،40 تن درهکتار) و شاهد (عدم مصرف کود) بر صفات کمی و شیمیایی گیاه مورتلخ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اواسط فروردین کل اندام رویشی گیاهان برداشت و وزن تر و خشک گیاه اندازه‌گیری شد و همچنین میزان آنتی اکسیدان کل، فنول و فلاونوئید برگ به روش اسپکتروفتومتری و درصد اسانس با روش تقطیر با آب و به وسیله دستگاه کلونجر تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار وزن تر و خشک بوته از تیمار 10 تن در هکتار کمپوست زباله شهری بدست آمد. بیشترین مقدار آنتی‌اکسیدان کل، فنول و فلاونوئید در تیمار 40 تن کود گاوی مشاهده شد. از بین تیمارهای مورد آزمایش فقط تیمار 10 تن در هکتار ورمی-کمپوست توانست افزایش معنی‌داری در مقدار اسانس نسبت به شاهد نشان دهد. بطورکلی وزن تر و خشک بوته بیشتر تحت تأثیر کود کمپوست زباله شهری افزایش یافت. تأثیر کودهای دامی بر مواد موثره نسبت به کود کمپوست بیشتر بود. و مقدار اسانس گیاه فقط تحت تأثیر ورمی‌کمپوست افزایش یافت. تفاصيل المقالة