-
المقاله
1 - بررسی کمّی بیان ژن CK-18 در بیماران مبتلا به لوکمیای میلوئیدی مزمندانش زیستی ایران , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1397بیماری لوکمیای میلوئیدی مزمن (CML)یکی از شایعترین انواع سرطان است. میزان ابتلا به آن در سالهای اخیر افزایش یافته و در صورت تشخیص دیرهنگام منجر به مرگ و میر بالا میشود. در حال حاضر اکثر روشهای آزمایشگاهی و تشخیصی سرطان سخت، پر هزینه و وقتگیر میباشند و این موضوع مان أکثربیماری لوکمیای میلوئیدی مزمن (CML)یکی از شایعترین انواع سرطان است. میزان ابتلا به آن در سالهای اخیر افزایش یافته و در صورت تشخیص دیرهنگام منجر به مرگ و میر بالا میشود. در حال حاضر اکثر روشهای آزمایشگاهی و تشخیصی سرطان سخت، پر هزینه و وقتگیر میباشند و این موضوع مانع عمدهای برای تشخیص زودهنگام سرطان است. سیتوکراتین 18 (CK18) یکی از پروتئینهای اسکلت سلولی میباشد و تغییر الگوی بیان آن در سرطانهای مختلف مشاهده شدهاست. مطالعه حاضر به بررسی تغییر بیان این ژن در سطح mRNA در افرادی که بیماری CML در آنها به تازگی شناخته شدهاست، میپردازد. بدینمنظور نمونه خون 50 فرد مبتلا به CML و 50 فرد سالم جمعآوری شد. در ادامه، استخراج RNA انجام شده و با روش Real-time PCR بیان نسبی ژن CK-18 مورد سنجش قرار گرفت و دادههای حاصل با فرمول –ΔΔCT2آنالیز شد.قدرت بیومارکری CK-18 با رسم منحنی ROC اندازهگیری شد. یافتهها نشاندهنده افزایش بیان 92/1 برابری و معنادار ژن CK-18 در نمونههای لوسمی نسبت به نمونه های نرمال مشاهده شد (p<0.05) و نیز ارتباط معناداری بین جنسیت و تغییر میزان بیان این ژن در گروه بیماران یافت نشد. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که بررسی مقدار mRNA ژن CK-18 میتواند برای تشخیص CML در کنار سایر عوامل مفید باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - ارزش آرایه شناسی گل و مهمیز در گونه های ایرانی سرده Delphiniumدانش زیستی ایران , العدد 4 , السنة 13 , پاییز 1397جنس Delphinium متعلق به تباره Delphinieae و تیره Ranunculaceae طبق فلور ایرانیکا در ایران 29 گونه علفی با گل های نامنظم دارد. در این بررسی اطلاعات ریخت شناسی گل و مهمیز گونه های جنس Delphinium مورد مطالعه قرار گرفت تا به اهمیت این صفات در شناسایی گونه های این جنس پی برد أکثرجنس Delphinium متعلق به تباره Delphinieae و تیره Ranunculaceae طبق فلور ایرانیکا در ایران 29 گونه علفی با گل های نامنظم دارد. در این بررسی اطلاعات ریخت شناسی گل و مهمیز گونه های جنس Delphinium مورد مطالعه قرار گرفت تا به اهمیت این صفات در شناسایی گونه های این جنس پی برده شود. صفات حالت گل آذین، رنگ گل ها، رنگ کاسه گل، رنگ کاسبرگ و گلبرگ نسبت به هم ، شکل مهمیز، انحنای مهمیز و نوک مهمیز در مورد هر گونه مورد سنجش قرار گرفت. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و تجزیه خوشه ای به روش Average linkage انجام شد. نتایج نشان داد رنگ گل ها یکی از صفات مهم در شناسایی گونه های ایرانی جنس Delphinium هست بطوریکه این جنس ها به دو گروه کلی گل زرد و گل غیر زرد تقسیم می شوند. همچنین شکل و انحنای مهمیز می تواند در گونه های مختلف از استوانه ای، باریک شونده و کیسه ای متورم متفاوت باشد؛ هرچند این صفات ارتباطی به نحوی پراکنش و منطقه ای که گیاه رویش یافته ندارد.D. saniculifolium تنها گونه ای است که مهمیز متورم دارد. در این تحقیق تصاویر هرباریومی گل در گونه های مختلف این جنس ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - مطالعه ریخت شناسی گرده در گونه های ایرانی جنس Delphinium L.دانش زیستی ایران , العدد 1 , السنة 14 , بهار 1398تباره Delphinieae در زیر تیره Ranunculoideae تقریبا دارای 700 گونه است. Delphinium یکی از جنس های تباره Delphinieae است که در ایران دارای دو زیر جنس می باشد. اختلاف زیر جنس ها در دوره رویشی و شکل دانه می باشد. در زیر جنس Olighophyllon گیاهان دروه رویشی چندساله و در زیر أکثرتباره Delphinieae در زیر تیره Ranunculoideae تقریبا دارای 700 گونه است. Delphinium یکی از جنس های تباره Delphinieae است که در ایران دارای دو زیر جنس می باشد. اختلاف زیر جنس ها در دوره رویشی و شکل دانه می باشد. در زیر جنس Olighophyllon گیاهان دروه رویشی چندساله و در زیر جنس Delphinium گیاهان یکساله هستند. در این مطالعه، دانه گرده 27 گونه از جنس Delphinim مورد بررسی میکروسکوپ الکترونی نگاره قرار گرفت. شکل کلی دانه های گرده به سه گروه کروی، بیضوی و تقریبا بیضوی گروه بندی شد و تزئینات سطح دانه گرده در این جنس به صورت میکرواکینت، میکرواکینت- سوراخ دار و مشبک مشاهده گردید. آنالیز تجزیه خوشه ای با نرم افزار SPSS انجام شد. همچنین آنالیز PCA انجام گرفت و متغیر ترین صفات مشخص شدند . نتایج نشان داد مولفه اول شامل صفات نسبت P/E، اندازه طول محور قطبی و اندازه طول شیار و مولفه دوم شامل صفات اندازه قطر محور استوایی و اندازه مزوکولپیوم می باشند که بیشترین نقش را در بررسی شباهتها و تفاوت های تاکسون ها داشته اند. مطالعات دانه گرده جنس Delphinium در این پژوهش نشان می دهد که گونه های نزدیک به هم از نظر ریخت شناسی، دارای صفات گرده شناسی کاملا مشابه نمی باشند، در حقیقت مطالعات گرده شناسی قادر به گروه بندی و تیپ بندی گونه های مورد مطالعه نیست. فنوگرام گرده شناسی این تحقیق اطلاعات مفیدی برای مشخص کردن جایگاه و وضعیت گونه های D. elbursense، D. saniculifolium، D. aquilegifolium و برخی از گونه های دیگر فراهم می کند. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - بررسی فنتیکی گونه های جنس Trifolium با استفاده از صفات دانه گردهزیست شناسی تکوینی , العدد 2 , السنة 8 , تابستان 1395کشور ایران با داشتن 49 گونه علفی یکساله و چندساله از جنس Trifolium, بعد از ترکیه یکی از مراکز اصلی تنوع گونه های این جنس محسوب می شود. این جنس مشتمل بر 6 بخش می باشد. بین گونه های هر بخش تشابه فراوانی از نظر خصوصیات بخش زایشی بویژه صفات مربوط به کاسه گل به چشم می خورد ک أکثرکشور ایران با داشتن 49 گونه علفی یکساله و چندساله از جنس Trifolium, بعد از ترکیه یکی از مراکز اصلی تنوع گونه های این جنس محسوب می شود. این جنس مشتمل بر 6 بخش می باشد. بین گونه های هر بخش تشابه فراوانی از نظر خصوصیات بخش زایشی بویژه صفات مربوط به کاسه گل به چشم می خورد که شناسایی تاکسونومیک آنها را با مشکل مواجه ساخته است. در پژوهش حاضر, به منظور بررسی کارایی صفات دانه گرده در شناسایی و مطالعه روابط گونه ها با یکدیگر, 36 گونه این جنس با کمک میکروسکوپ الکترونی لایه نگار (SEM) مورد تحقیق قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که دانه گرده سه شیار روزن دار, عمدتاً استوانه ای تا استوانه کشیده بوده و تزئینات سطح اگزین از نوع مشبک, چروکیده, حفرهدار, سوراخدار, نقطه دار یا رگه دار است. گونه های نزدیک T. tomentosum و T. bullatum با توجه به نوع تزئینات به راحتی قابل تفکیک هستند. گونه T. aureum با داشتن تزئینات از نوع چروکیده (Rugulate) از گونه مشابه T. campestre که دارای تزئینات مشبک (Reticulate) است قابل تفکیک است. همچنین گونه T. pilulare متفاوت ترین تزیینات را دربین گونه های این جنس دارا است. برطبق آنالیز خوشه ای دو گروه اصلی مشخص گردید. خوشه اول شامل گونه هایی از دو بخشه Trifolium, Vesicaria بوده وخوشه دوم به سه زیر خوشه تقسیم شده است.دردندروگرام حاصله گونه ها براساس بخش تاکسونومیک خود جدا نشدند. این نشان دهنده ناهمگن بودن جنس می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - بررسی ریز ریختشناسی الگوی اپیدرمی گلپوش در گونههای جنس .Delphinium L. در ایرانزیست شناسی تکوینی , العدد 4 , السنة 8 , پاییز 1395در این پژوهش گلپوش خارجی 28 گونه از جنس Delphinium با میکروسکوپ الکترونی نگاره SEM)) مورد مطالعه ریز ریخت شناسی قرار گرفت. در مشاهدات میکروسکوپ الکترونی گلپوشها از نظر کرک دار بودن، شکل کرکها، تراکم کرک، و الگوی اپیدرمی گلپوش بررسی شدند و بدین جهت جدول صفات تهیه گردید أکثردر این پژوهش گلپوش خارجی 28 گونه از جنس Delphinium با میکروسکوپ الکترونی نگاره SEM)) مورد مطالعه ریز ریخت شناسی قرار گرفت. در مشاهدات میکروسکوپ الکترونی گلپوشها از نظر کرک دار بودن، شکل کرکها، تراکم کرک، و الگوی اپیدرمی گلپوش بررسی شدند و بدین جهت جدول صفات تهیه گردید. در این بررسی گونهها از نظر داشتن یا نداشتن کرک به دو گروه کرک آلود و بدون کرک و از نظر تنوعات کرک به 4 گروه strigose، villous، crispate و hooked و همچنین از نظر الگوی اپیدرم گلپوش، به 6 گروه papillae،cup shape، rugose، straite، granular و straite rugose گروهبندی شدند. این نتایج نشان داد کمپلکس گونه ایD. crispulum، D. elbursense، D. speciosum و D. dasycarpum تفاوت هایی را از نظر نوع کرک گلپوش و الگوی اپیدرمی گلپوش نشان می دهند. همچنین در مطالعات ریز ریخت شناسی الگوی اپیدرمی گلپوش جدایی گونه های کمپلکس D. saniculifolium از D. aquilegifolium و D. tuberosum از D. cyphoplectrum طبق این نتایج تایید می شود. واژههای کلیدی: ریزریخت شناسی، الگوی اپیدرمی گلپوش، SEM، Delphinium، ایران تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - مقایسه ی اثر نگهدارنده ماده موثره اکوتیپ های متفاوت گیاه زنیان ((Tracheyspermum ammi بر روی رشد قارچ های فاسد کننده مرکباتزیست شناسی تکوینی , العدد 2 , السنة 12 , تابستان 1399چکیده: مقدمه و هدف: هدف مقایسه ی محتوی شیمیایی ماده موثره ی جداسازی شده از گیاه زنیان ((Tracheyspermum ammi از سه منطقه ی رویشی ایران به عنوان نگهدارنده مرکبات بر رشد قارچ های Alternaria alternata،Penicillium digitatum، Aspergillus niger است.روش کار: بعد از تهیه اسانس ه أکثرچکیده: مقدمه و هدف: هدف مقایسه ی محتوی شیمیایی ماده موثره ی جداسازی شده از گیاه زنیان ((Tracheyspermum ammi از سه منطقه ی رویشی ایران به عنوان نگهدارنده مرکبات بر رشد قارچ های Alternaria alternata،Penicillium digitatum، Aspergillus niger است.روش کار: بعد از تهیه اسانس ها به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر و آنالیز آن با دستگاه GC-MS ،اثرات ضد قارچی اسانس های اکوتیپ های مختلف گیاه زنیان با روش های دیسک دیفیوژن،حداقل غلظت مهار کنندگی،حداقل غلظت کشندگی و 50 % مهار رشد قارچی تعیین گردید و با اثرات ضد قارچی عصاره و عرق این گیاه مقایسه شد.یافته ها: همه اسانس ها در روش دیسک دیفیوژن ،هاله عدم رشد بیشتر از 10 سانتی متر داشتند ولی شاهد رشد قارچ ها با عصاره و عرق زنیان بودیم.از تاثیرگذارترین اکوتیپ اسانس ها روی قارچ های مورد بررسی ،اکوتیپ شیراز و کرمان برای آسپرژیلوس نایجر با MIC و MFC برابر 125 و 250 میکروگرم بر میلی لیتر بود.کم ترین درصد مهار رشد مربوط به اسانس شیرازی برای قارچ آلترناریا آلترناتا و اصفهان برای قارچ آسپرژیلوس نایجر در غلظت های 25/31 تا 2000 میکروگرم در میلی لیتر به ترتیب بین (58/5 تا 100 %) و (3/5 تا 100 %)است.نتیجه گیری: اسانس زنیان در مقایسه با عصاره و عرق این گیاه اثر ضد قارچی قابل ملاحظه ای روی قارچ های مورد بررسی دارد.بنابراین می توان امیدوار بود که درآینده با جایگزینی اسانس گیاه زنیان به جای داروهای ضدقارچی شیمیایی که همواره دارای اثرات جانبی زیادی می باشند به عنوان نگهدارنده مرکبات استفاده کرد. تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - بررسی ساختار تشریحی گامتوفیت چهار گونه از جنس Brachythecium Schimp در ایرانزیست شناسی تکوینی , العدد 5 , السنة 10 , زمستان 1396جنس Brachythecium از تیره Brachytheciaceae دارای 14 گونه در ایران بوده که در بررسی فلور خزه ای جنگل سواد کوه از استان مازندران چهار گونه این جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ریخت شناسی و تشریحی مقایسه شدند. نتایج نشان داد أکثرجنس Brachythecium از تیره Brachytheciaceae دارای 14 گونه در ایران بوده که در بررسی فلور خزه ای جنگل سواد کوه از استان مازندران چهار گونه این جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ریخت شناسی و تشریحی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که شکل برگ نما ̜ شکل قاعده برگ نما̜ خصوصیات رگبرگ میانی و سلول های انتهایی قاعده برگ از جمله صفات متمایز کننده در این چهار گونه می باشند .به طوری که در B. salebrosum برگ نما تا حدودی وسرنیزه ای است وحاشیه پهنک دندانه ای بوده وسلولهای پهنک باریک شونده تا قاعده پهنک ونزدیک به رگبرگ میانی هستند. همچنین خمیدگی در قسمت راس برگ دیده می شود که در سه گونه دیگر این حالت دیده نمی شود. در گونه B. mildeanum چرو کیدگی حاشیه پهنک وشکل نوک برگ نما متمایز کننده گونه است.در گونه B. rivular سلول های قسمت گوشه قاعده پهنک مکعب- مستطیلی شکل است که با سلول های دیگر برگ نما متفاوت اند. درگونه B. rutabulum راس برگ نما باریک و دارای چین خوردگی کمتر و رگبرگ میانی نرسیده به انتها و کوتاه می باشد. همچنین خمیدگی برگ نما صفت شاخص درتشخیص این گونه است. تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - نکاتی جدید در بازنگری گونه های افرا (Acer L.) در ایر انزیست شناسی تکوینی , العدد 1 , السنة 12 , بهار 1399جنس Acer متعلق به خانواده Sapindaceae در حدود 156-124 گونه دارد. Acer به عنوان یکی از بزرگترین جنس های تیره Sapindaceae در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا پراکنش دارد. در طبقه بندی های اخیر دارای 16 بخشه است. در منابع مختلف هشت گونه برای ایران ذکر شده است و کوه أکثرجنس Acer متعلق به خانواده Sapindaceae در حدود 156-124 گونه دارد. Acer به عنوان یکی از بزرگترین جنس های تیره Sapindaceae در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا پراکنش دارد. در طبقه بندی های اخیر دارای 16 بخشه است. در منابع مختلف هشت گونه برای ایران ذکر شده است و کوه های البرز و زاگرس مراکز اصلی پراکنش گونه های این جنس در ایران است. مهمترین صفات شناساگر این جنس میده آن که بصورت دو فندقه بالدار یا دو سامار و همچنین برگهای متقابل آن است .در راستای بازنگری فیلوژنتیکی گونه های این جنس، گونه A. gilanense، برای اولین به دنیا معرفی می گردد. در این پژوهش به دلیل خویشاوندی نزدیک گونه جدید با گونه A. cappadocicum var. stenocarpum، با آن مقایسه می شود. بررسی های انجام شده با استفاده از ویژگی های مورفولوژی، نواحی فاصله انداز بین ژنی(ITS) و مطالعه میکرو مورفولوژی میوه سامار، صورت گرفته است. همچنین کلید شناسایی جدید برای گونه های جنس Acer، در ایران ارائه می شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - مروری بر گونه های زالزالک غرب ایران با استفاده از صفات ریخت شناسی و مارکر مولکولیزیست شناسی تکوینی , العدد 57 , السنة 15 , زمستان 1401جنس L. Crataegus از خانواده Rosaceae به دلیل کاربرد زیاد گونه های آن در طب سنتی و فضای سبز از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است. این جنس از نطر تاکسونومیکی پیچیدگی های بسیار زیادی دارد و تاکنون طرح های زیادی برای طبقه بندی گونه های این جنس در بخش ها و یا زیرجنس ها ارائه أکثرجنس L. Crataegus از خانواده Rosaceae به دلیل کاربرد زیاد گونه های آن در طب سنتی و فضای سبز از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است. این جنس از نطر تاکسونومیکی پیچیدگی های بسیار زیادی دارد و تاکنون طرح های زیادی برای طبقه بندی گونه های این جنس در بخش ها و یا زیرجنس ها ارائه شده است. در این بررسی صفات ریخت شناسی همراه با توالی های ناحیه ریبوزومی DNA (ITS) برای مطالعه روابط تبارزایی و همچنین تعیین مرز گونه در این جنس مورد استفاده قرار گرفتند. در مطالعات ریخت شناسی تعداد 43 صفت( 14 صفت کمی و 29 صفت کیفی) از اندام های رویشی و زایشی 14 گونه از این جنس بررسی شدند و داد ه های حاصل با نرم افزار های تخصصی نظیر PAST و SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. در بررسی های فیلوژنی، ژنوم هسته ای 14 گونه بوسیله کیت استخراج DNA (MBST) استخراج گردید و توالی DNA آنها همراه با توالی ITS تعداد 19 گونه غیر ایرانی این جنس که از سایت NCBI استخراج شده بود توسط نرم افزار های آماری PAUP و Figtree بر اساس روش Maximum Parsimony (MP) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.گرچه طبقه بندی گونه ها بر اساس روش ماکزیموم پارسیمونی با مونوگراف ارائه شده توسط کریسینسن مطابقت داشت اما این نتایج طرح های ارائه شده برای طبقه بندی گونه ها در فلور ایران را تایید نکرد. تفاصيل المقالة -
المقاله
10 - بازنگری در وضعیت دو گونه از جنس تمشکJuz. Rubus dolichocarpus وR. ochthodes Juz. در ایرانزیست شناسی تکوینی , العدد 1 , السنة 14 , بهار 1401جنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسا أکثرجنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسایی این دو گونه نزدیک بهم را با مشکل مواجه می سازد. گونه R. dolichocarpus در فلور ایران، مترادف با گونه R. ochthodes اعلام شده است ، در حالی که این دو گونه در فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بعنوان دو گونه مجزا در یک زیرجنس و دو بخشه متفاوت قرار دارند. بدین منظور در این تحقیق به بررسی روابط تاکسونومیکی این دو گونه بر اساس خصوصیات ریخت شناسی پرداخته شد که نتایج حاکی از اختلافاتی در صفات ریخت شناسی از جمله شکل و حالت خار ساقه یکساله ، شکل برگچه های جانبی در ساقه گل دهنده ، شکل حاشیه برگچه ها و تراکم گل در گل آذین است. هم چنین طبق داده های مولکولی با استفاده از نشانگر هسته ای ITS این دو گونه دارای 36 نوکلئوتید متفاوت از هم هستند که موئد جدا بودن این دو گونه از هم هستند. لذا با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه و مقایسه با مطالعات قبلی پیشنهاد می شود که دو گونه R. dolichocarpus و R. ochthodes. مطابق با نظر فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بصورت دو گونه مجزا از هم تعریف شوند. تفاصيل المقالة -
المقاله
11 - بررسی ساختار تشریحی اندامهای رویشی Cordia myxa L. (سپستان) در سه رویشگاه جنوب ایرانزیست شناسی تکوینی , العدد 62 , السنة 16 , بهار 1403درخت سپستان (Cordia myxa L.) متعلق به تیره گل گاوزبانیان می باشد که در طب سنتی و صنایع چوب از اهمیت زیادی برخوردار میباشد و گیاهی دارویی با خواص ضد باکتریایی، ضد التهاب، ضد حساسیت، ضد ویروسی و ضد سرطانی است. همچنین به عنوان گونهای درختی بسیار سریع الرشد در استانهای ج أکثردرخت سپستان (Cordia myxa L.) متعلق به تیره گل گاوزبانیان می باشد که در طب سنتی و صنایع چوب از اهمیت زیادی برخوردار میباشد و گیاهی دارویی با خواص ضد باکتریایی، ضد التهاب، ضد حساسیت، ضد ویروسی و ضد سرطانی است. همچنین به عنوان گونهای درختی بسیار سریع الرشد در استانهای جنوبی کشور، میتواند در ایجاد جنگلهای مصنوعی، فضای سبز و کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. از آنجایی که این گونه پراکنش خوبی در رویشگاههای مختلف جنوبی ایران دارد، بررسی و مقایسه ویژگیهای تشریحی اندامهای هوایی این گیاه در سه رویشگاه مختلف جنوب ایران ، از جمله اهداف این پژوهش در نظر گرفته شده است. بررسی ساختار تشریحی اندام-های رویشی نشان دهندهی تفاوت ضخامت ناحیه کلانشیم ساقه، ابعاد سلولها و فشردگی آنها، تفاوت ضخامت مزوفیل اسفنجی و نردبانی و همچنین وسعت ناحیه پارانشیم مغزی در رویشگاههای مختلف بود. در ساختار تشریحی دمبرگ نیز، ضخامت ناحیه پوست، دستگاه آوندی، دایره محیطیه و ابعاد سلولهای چوب در بین رویشگاههای مختلف تفاوتهایی را نشان داد. تفاصيل المقالة -
المقاله
12 - مطالعه بیوسیستماتیک گونه های جنس شیرخشت Cotoneaster Medikus.درایران ( حوزه هیرکانی)زیست شناسی تکوینی , العدد 59 , السنة 15 , تابستان 1402جنس Cotoneaster L. متعلق بهتیرهRosaceae (گلسرخ) میباشد شمالایران یکیاز اصلیترین مراکزتنوع این گیاهدارویی ارزشمند محسوب میشود. باتوجه به تنوعژنتیکی بسیاربالا دربین گونههای جنس Cotoneaster، مشکلات متعدد تاکسونومیکی وجود دارد. درتحقیق حاضر 17 نمونه گیاهی براسا أکثرجنس Cotoneaster L. متعلق بهتیرهRosaceae (گلسرخ) میباشد شمالایران یکیاز اصلیترین مراکزتنوع این گیاهدارویی ارزشمند محسوب میشود. باتوجه به تنوعژنتیکی بسیاربالا دربین گونههای جنس Cotoneaster، مشکلات متعدد تاکسونومیکی وجود دارد. درتحقیق حاضر 17 نمونه گیاهی براساس مطالعات ریختشناسی (با 36 صفت کمیوکیفی) وتوالی هستهای nrDNA ITS مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که بین تمامی صفات ریختشناسی کمی، تفاوت معنیداری وجود دارد. واکثر صفات کیفی ارزیابی-شده در بین گونهها متفاوت بودند. گونههای موردبررسی به پنجگروه طبقهبندی شدند. الگوی آنالیزگونهها برمبنای صفات ریخت-شناسی و توالییابی مولکولی تاحدود زیادی بههم شباهت دارند.وبین گونههای مورد بررسی ازحیث صفات مورد مطالعه تشابهات و تفاوتهایی دیده میشود. کلادوگرام مولکولی نشان داد جنس شیرخشت یکجنس منوفیلتیک با شاخص ثبات (consistency Index: CI) 68/0 است. بین برخی از گونههای این جنس مانند C. pseudodiscolorو C. discolorتشابهریختی صفات مانند شکل برگ ، تراکم کرک سطحتحتانی، کرک روی میوه مشاهده میشود که شناسایی این دوگونه نزدیک بهم را بامشکل مواجه میسازد. درصورتی کهاز لحاظ ژنومی متفاوت بوده وچون ازلحاظ مورفولوژیکی با توصیف گونههای شناسایی شده شیرخشت درایران و کشورهای همسایه مطابقت ندارد. بنابراین ما آنراگونه جدید برای ایران درنظرگرفته وبهعنوان C. pseudodiscolorتعریف می-کنیم.علاوه بر آندو گونه C. morrisonesis و C. franchetti رکورد جدیدی ازجنس مذکوراست و در فنوگرام خوشه مجزایی را به-خود اختصاص دادهاند .باتوجه بهاینکه اولین قدم برای برنامههای اصلاحی یک گیاه،تنوع ژنتیکی گونه های مختلف آن میباشد،تحقیق حاضرنخستین پژوهش درزمینه تنوعژنتیکی درایران(حوزه هیرکانی) بااستفادهاز مارکرهستهای(ITS)در شناسایی دقیق گونهها ، نخستین گام در جهت اصلاح نژاد این تاکسون باارزش است که در پژوهش حاضر به آن پرداخته خواهدشد. تفاصيل المقالة