فهرس المقالات فرشاد کیوان بهجو


  • المقاله

    1 - شکل زیستی، کروتیپ و تنوع گونه‌ای در رویشگاه گونه جاشیر (.Prangos uloptera> DC>) در میانرودان- خلخال
    تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده , العدد 23 , السنة 7 , بهار 1395
    این پژوهش با هدف بررسی ترکیب، خصوصیات و تنوع گونه ای در رویشگاه گونه Prangos uloptera DC.در شهرستان خلخال انجام شد. در هر یک از مناطق حضور گونه و شاهد واحدهای همگن جهت نمونه برداری در 3 سایت مشخص شدند، سپس نمونه های گیاهی مشاهده ‌شده در منطقه طی فصل رویشی جمع آوری و بر أکثر
    این پژوهش با هدف بررسی ترکیب، خصوصیات و تنوع گونه ای در رویشگاه گونه Prangos uloptera DC.در شهرستان خلخال انجام شد. در هر یک از مناطق حضور گونه و شاهد واحدهای همگن جهت نمونه برداری در 3 سایت مشخص شدند، سپس نمونه های گیاهی مشاهده ‌شده در منطقه طی فصل رویشی جمع آوری و بر اساس روش های متداول تاکسونومی گیاهی با استفاده از منابع فلور مختلف و سایر منابع شناسایی، تیره، جنس و گونه هر یک از آنها تعیین گردید. میزان تنوع، غنا، یکنواختی و غالبیت در مناطق حضور گونه و شاهد با استفاده از شاخص ها محاسبه شد. اختلاف آماری شاخص های مورد بررسی با استفاده از آزمونt در نرم افزار SPSS آزمون گردید. نتایج نشان داد که بزرگترین خانواده ها از لحاظ تعداد گونه تیره های نعناعیان (Lamiaceae) با 14 گونه (18/19 درصد)، گندمیان (Poaceae) با 13 گونه (81/17 درصد)، بقولات (Fabaceae) و کاسنی (Asteraceae) هر کدام با 10 گونه (70/13 درصد) و چتریان (Apiaceae) با 6 گونه (85/6 درصد) بیشترین گونه ها را دارند. در رویشگاه حضور گونه، 61 گونه متعلق به 15 تیره و 48 جنس و در رویشگاه شاهد 50 گونه متعلق به 34 جنس و 13 تیره جمع آوری و شناسایی گردید. اشکال زیستی گیاهان منطقه شامل 32/26 درصد همی کریپتوفیت ها، 82/13 درصد تروفیت ها، 61/4 درصد کامفیت ها، 63/2 درصد ژئوفیت ها و 66/0 درصد فانروفیت ها می باشد. از نظر عناصر رویشی منطقه 12/67 درصد عنصر ایرانی- تورانی (49 گونه)، 33/12 درصد ایرانی- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه ای (9 گونه)، 59/9 درصد ایرانی- تورانی و اروپا- سیبری (7 گونه) و 48/5 درصد ایرانی- تورانی و مدیترانه ای (5 گونه) و 48/5 درصد باقی مانده مربوط به سایر عناصر است. نتایج مقایسه شاخص ها نشان داد که بین شاخص های یکنواختی در منطقه حضور و عدم حضور گونه در سطح احتمال 95 درصد اختلاف معنی داری وجود ندارد، ولی مقایسه شاخص های تنوع، غالبیت و غنا در دو منطقه اختلاف معنی داری دارند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - ارزش‌گذاری اقتصادی آسیب‌های وارده به درختان سرپا در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل چفرود گیلان
    تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده , العدد 28 , السنة 8 , پاییز-زمستان 1396
    هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه روشی برای تبدیل داده‌های فنی آسیب‌های حاصل از بهره‌برداری به ارزش‌ اقتصادی است تا به کمک آن بتوان سرمایه‌گذاری به‌منظور بهبود عملیات بهره‌برداری را توجیه نمود. این پژوهش در پارسل های 228، 231 و 232 از حوزه آبخیز چفرود شاندرمن در استان گیلان ان أکثر
    هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه روشی برای تبدیل داده‌های فنی آسیب‌های حاصل از بهره‌برداری به ارزش‌ اقتصادی است تا به کمک آن بتوان سرمایه‌گذاری به‌منظور بهبود عملیات بهره‌برداری را توجیه نمود. این پژوهش در پارسل های 228، 231 و 232 از حوزه آبخیز چفرود شاندرمن در استان گیلان انجام شد. در این پژوهش پس از انتخاب درختان نمونه در منطقه مورد بررسی، در مراحل پس از قطع و چوب کشی وضعیت درختان باقی‌مانده در محدوده مشخص بررسی شد. سپس با استفاده از روش‌های هزینه فرصت از دست‌رفته و هزینه جایگزینی، داده‌های جمع‌آوری شده به ارزش‌های اقتصادی (ریالی) تبدیل شد. به منظور دستیابی به ارزش هر مترمکعب چوب سرپا در جنگل‌های شمال ایران از ارزش‌ بازاری محصولات مختلف استفاده شد، سپس هزینه متوسط قطع و خروج هر مترمکعب چوب از آن کسر ‌گردید. نتایج استفاده از رویکرد هزینه فرصت از دست رفته و هزینه جایگزینی نشان داد که در اثر عملیات بهره برداری جنگل در منطقه مورد بررسی به میزان 947,385,000 ریال (6,072,981 ریال به ازای هکتار)، به درختان آسیب وارد می شود. با توجه به نتایج پژوهش، عملیات بهره برداری فعلی بایستی با نظارت دقیق پرسنل بهره برداری و بررسی وضعیت رویشگاه بعد از عملیات بهره برداری همراه گردد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - مرگ و میر درختان در فاز تحولی تشکیل روشنه در روند تحول توده‌های راش (مطالعه موردی جنگل‌های اسالم)
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 10 , السنة 23 , زمستان 1400
    زمینه و هدف: آگاهی از شرایط توده و جایگزینی تدریجی گونه‌های درختی در مراحل و فازهای تحولی، اطلاعات مناسبی در زمینه دخالت‌های پرورشی در راستای مدیریت همگام با طبیعت فراهم می‌سازد. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت مطالعه خشکه دار در جنگل ، با هدف برآورد کمی و کیفی میزان خشکه‌د أکثر
    زمینه و هدف: آگاهی از شرایط توده و جایگزینی تدریجی گونه‌های درختی در مراحل و فازهای تحولی، اطلاعات مناسبی در زمینه دخالت‌های پرورشی در راستای مدیریت همگام با طبیعت فراهم می‌سازد. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت مطالعه خشکه دار در جنگل ، با هدف برآورد کمی و کیفی میزان خشکه‌دارها و مرگ و میر درختان در فاز تشکیل روشنه در روند تحول توده های کمتر دست‌خورده راش انجام شد. روش بررسی: به منظور بررسی مرگ و میر درختان و ویژگی‌های کمی و کیفی خشکه‌دارها در فاز تحولی تشکیل روشنه در جنگل‌های اسالم، سه قطعه نمونه یک هکتاری انتخاب و سپس آماربرداری صد درصد از مشخصه‌های خشکه‌دارها، شامل گونه، نوع، قطر و ارتفاع یا طول و درجه پوسیدگی آن ها انجام شد. پس از تعیین نوع گونه، خشکه دارها براساس میزان پوسیدگی در یکی از کلاسه های پوسیدگی طبقه‌بندی شدند. همچنین خشکه دارها به چهار کلاسه قطری کم قطر، میان قطر، قطور و خیلی قطور طبقه بندی شدند. به منظور بررسی نرخ مرگ و میر در طبقات قطری از نسبت تعداد درختان خشک به تعداد درختان زنده در هر طبقه قطری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد در این فاز از تحول توده بیشترین میزان نرخ مرگ و میر در طبقه قطری 95 سانتی‌متری و در کلاسه قطری بزرگتر از 75 سانتی‌متری رخ می دهد. میانگین تعداد و حجم در هکتار خشکه دارها در مجموع سه قطعه نمونه به ‌طور متوسط به ترتیب 13 اصله و 03/36 مترمکعب در هکتار به دست آمد. همچنین 68 درصد از فراوانی خشکه‌دارها به صورت خشکه دار افتاده و 32 درصد آن ها خشکه دار سرپا بودند. بر اساس نتایج حجم خشکه‌دارهای سرپا و افتاده، به ترتیب، 7/50 و 3/49 درصد است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به حضور بیش از نیمی از خشکه‌دارها در این فاز تحولی در مراحل ابتدایی پوسیدگی قرار داشتند و اینکه مرگ و میر درختان در این فاز در طبقات قطری بالا رخ می دهد، که این موضوع سبب ایجاد روشنه در پوشش تاجی درختان می گردد. باز شدن تاج پوشش حاصل از افتادن خشکه دار، عامل مؤثری در استقرار نهال و رویش بذور جنگلی می‌باشد. بنابراین توصیه می شود نتایج این بررسی در انتخاب درختان در شیوه جنگلشناسی تک گزینی مورد عمل قرار گیرد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - مقایسه شاخص‌های تنوع و یکنواختی گونه‌ای در شدت‌های مختلف چرای دام در مراتع دامنه‌های جنوب شرقی سبلان
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 2 , السنة 22 , بهار 1399
    زمینه و هدف : ارزیابی تنوع و یکنواختی گونه‌ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و نگهداری ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی، و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‌های مدیریت منابع طبیعی کمک می‌کند. چرای بی رویه و بدون برنامه‌ی دام یکی از شایع‌ترین و شاید مهم‌ترین عامل تخری أکثر
    زمینه و هدف : ارزیابی تنوع و یکنواختی گونه‌ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و نگهداری ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی، و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‌های مدیریت منابع طبیعی کمک می‌کند. چرای بی رویه و بدون برنامه‌ی دام یکی از شایع‌ترین و شاید مهم‌ترین عامل تخریب مراتع و کاهش تنوع و یکنواختی گونه‌ای است. روش بررسی : به منظور بررسی اثر شدت‌های مختلف چرایی بر تنوع و یکنواختی گونه‌ای در مراتع دامنه‌های جنوب شرقی سبلان، سه رویشگاه دارای مدیریت‌هایی چرایی متفاوت شامل چرای سبک، متوسط و شدید انتخاب و با استفاده از پلات‌های یک متر مربعی در طول سه ترانسکت 200متری اقدام به نمونه‌برداری از پوشش گیاهی شد. در هر پلات، فهرست گونه‌های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. شاخص‌های تنوع سیمپسون، شانون و بریلئون و شاخص یکنواختی کامارگو، سیمپسون و اسمیت- ویلسون محاسبه گردید. یافته‌ها : نتایج نشان داد که منطقه با شدت چرای متوسط تا سبک بیش ترین میزان تنوع و یکنواختی را نسبت به منطقه با شدت چرای سنگین دارد. که نشان گر شرایط مساعد برای استقرار گونه‌های متعدد است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر معنی‌دار شدت چرا بر شاخص‌های تنوع و غنا لازم است مدیران بخش مرتع با کنترل شدت چرا از طریق شیوه‌های مدیریتی در جهت حفظ تنوع موجود در اکوسیستم‌های مرتعی عمل کنند. بنابراین کافی است که بهره‌برداری بر مبنای چرای متوسط را هدف مدیریت قرار داد و مناطق با چرای شدید را به شرایط چرای متوسط رساند تا به تدریج گونه‌های مرغوب و خوش خوراک جایگزین گونه های خشبی و نامرغوب شوند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - تأثیرگذاری بوم شناختی جاده‌های جنگلی بر تنوع زیستی(مطالعه موردی: طرح جنگل‌داری ذیلکی شهرستان رودبار)
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 23 , بهار 1400
    زمینه و هدف: احداث جاده در اکوسیستم جنگل موجب تغییر میکروکلیما، رژیم نوری و در نتیجه کاهش رقابت نوری در حریم جاده می شود و امکان دسترسی به تشعشعات خورشیدی را برای انواع گیاهان فراهم می نماید. بدین ترتیب میزان تراکم و موجودی حجمی گیاهان پیرامون جاده با استقرار گونه های س أکثر
    زمینه و هدف: احداث جاده در اکوسیستم جنگل موجب تغییر میکروکلیما، رژیم نوری و در نتیجه کاهش رقابت نوری در حریم جاده می شود و امکان دسترسی به تشعشعات خورشیدی را برای انواع گیاهان فراهم می نماید. بدین ترتیب میزان تراکم و موجودی حجمی گیاهان پیرامون جاده با استقرار گونه های سریع الرشد و نورپسند افزایش یافته و تنوع گونه های گیاهی در اکوسیستم جنگلی تغییر می یابد. هدف این مقاله بررسی شدت تأثیرگذاری بوم شناختی جاده های جنگلی بر تنوع زیستی گونه های چوبی درختی و درختچه ای در منطقه ذیلکی رودبار است.روش بررسی: برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری 4 زیلکی رود با سن 18 سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونه ای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (500 متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به‌طور یک‌درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات‌های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد گونه های چوبی درختی و درختچه ای برداشت شد. شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو با استفاده از نرم افزار Ecological methodology محاسبه شدند. برای مقایسه پارامترهای مربوط به تنوع زیستی گونه های چوبی درختی و درختچه ای، بعد از بررسی نرمال بودن داده ها، از آزمون t جفتی استفاده شد و برای تعیین معنی دار بودن و یا مقایسه اختلاف میانگین ها در قطعات نمونه در فاصله های مختلف از جاده، از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تفاوت آماری معناداری از نظر شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو بین جنگل حاشیه پایین دست جاده و بالا دست آن (تا عمق 50 متر جنگل) وجود ندارد. اما اختلاف معنی داری از نظر غنای گونه های چوبی بین فواصل مختلف پایین دست و همچنین بالا دست جاده در سطح احتمال 95 درصد وجود دارد. همچنین، بیش ترین غنای گونه ای در پایین و بالا دست جاده، به ترتیب مربوط به فاصله 5 و 1 متری از لبه جاده بود.بحث و نتیجه‌گیری: از آنجا که جاده ها، مسیرهای دست یابی به اکوسیستم های جنگلی برای انسان و برای گونه های گیاهی و جانوری مهاجم محسوب می شود، مطالعات بوم شناسی جاده برای پایش و کنترل تأثیر جاده های جنگلی بر تنوع زیستی بسیار مهم و ارزشمند است، بنابراین آﮔﺎﻫﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻠﻮری و اداﻓﻴﻜﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و بررسی ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﺟﺎده ﺟﻨﮕﻠﻲ به منظور به ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺧﺎک ضروری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - ارزیابی تأثیر جاده سازی جنگل بر زادآوری (مطالعه موردی: طرح جنگلداری سیستان، گیلان)
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , العدد 1 , السنة 22 , بهار 1399
    زمینه و هدف: از وقایع مهم در زندگی جنگل، زادآوری درختان جنگلی است که تداوم حیات و پایداری دایمی یک جنگل از درختان مختلف، به آن‌ها بستگی دارد. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر روند استقرار گونه های جنگلی می تواند ما را در شناخت بهتر مراحل مختلف توالی این اکوسیستم یاری کند. ه أکثر
    زمینه و هدف: از وقایع مهم در زندگی جنگل، زادآوری درختان جنگلی است که تداوم حیات و پایداری دایمی یک جنگل از درختان مختلف، به آن‌ها بستگی دارد. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر روند استقرار گونه های جنگلی می تواند ما را در شناخت بهتر مراحل مختلف توالی این اکوسیستم یاری کند. هدف این مقاله بررسی تأثیر توسعه جنگل بر زادآوری گونه های چوبی درختی و درختچه ای در منطقه ذیلکی رودبار است.روش بررسی: برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری 4 ذیلکی رود با سن 18 سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونه ای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (500 متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به‌طور یک‌درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات‌های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد زادآوری گونه های چوبی درختی و درختچه ای برداشت شد.یافته‌ها: بر طبق نتایج، تفاوت آماری معناداری بین میانگین تعداد زادآوری گونه ها در پایین دست (9/13± 8/28) و بالا دست جاده (9/12±4 /32) وجود نداشت. آنالیز واریانس نشان داد که میانگین تعداد زادآوری بین فواصل مختلف در پایین دست و بالا دست جاده دارای اختلاف معنی داری می باشد. در پایین دست جاده، به احتمال 95 درصد، میانگین تعداد زادآوری در فاصله 5 و 1 متر از جاده به ترتیب دارای بیش‌ترین (0/7± 0/39) و کم‌ترین مقدار (4/10± 0/16) می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: برای بقاء هر نوع پوشش گیاهی، امکان زادآوری اهمیت ویژه ای دارد و از آنجا که جاده ها، مسیرهای دست‌یابی به اکوسیستم های جنگلی، هم برای انسان و هم برای گونه های گیاهی و جانوری مهاجم محسوب می شود، آﮔﺎﻫﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ پوشش گیاهی و خاک ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و بررسی ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﺟﺎده ﺟﻨﮕﻠﻲ به منظور به ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ زادآوری ضروری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - اثر مدیریت بر میزان و تراکم ضایعات چوبی در جنگل‌های غرب استان گیلان
    انسان و محیط زیست , العدد 1 , السنة 21 , بهار 1402
    زمینه و هدف: ضایعات چوبی درشت در اکثر اکوسیستم‌های جنگلی وجود دارد. این ضایعات چوبی علاوه بر استفاده‌های تجاری، فرصت زیست را برای موجودات زنده فراهم می‌کند؛ بنابراین وجود آن در اکوسیستم جنگل امکان جلوگیری از انقراض گونه‌ها را مهیا می‌کند. در ایران، از این ضایعات چوبی به أکثر
    زمینه و هدف: ضایعات چوبی درشت در اکثر اکوسیستم‌های جنگلی وجود دارد. این ضایعات چوبی علاوه بر استفاده‌های تجاری، فرصت زیست را برای موجودات زنده فراهم می‌کند؛ بنابراین وجود آن در اکوسیستم جنگل امکان جلوگیری از انقراض گونه‌ها را مهیا می‌کند. در ایران، از این ضایعات چوبی به‌عنوان منبعی جهت رفع نیاز چوبی به دلیل کمبود منابع چوب استفاده می‌شود. هدف از تحقیق بررسی میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت، در سه کلاسه شیب کم (صفر تا ۲۰ درصد)، متوسط (۲۰ تا ۴۰ درصد) و شیب زیاد (۴۰ درصد به بالا) و نوع مدیریت در جنگل های غرب استان گیلان می باشد. روش بررسی: مطالعه حاضر در سه پارسل مدیریت شده و سه پارسل مدیریت نشده انجام شد. نمونه برداری با استفاده از خط نمونه ها انجام شد. متغیرهای اندازه‌گیری شده (شامل قطر و طول قطعه های چوبی در شیب های کم، متوسط و زیاد) با استفاده از روش تجزیه واریانس با یکدیگر مقایسه شدند تا مشخص گردد بین کدام تیمارها اختلاف آماری معنی داری وجود دارد. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش شیب زمین، میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت نیز افزایش می‌یابد. میانگین میزان حجم ضایعات چوبی درشت در شیب کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر با ۶۵/۲، ۱۳/۳ و ۵۴/۵ مترمکعب در هکتار است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس میزان ضایعات چوبی درشت در سه تیمار با شیب‌های کم، متوسط و زیاد نشان داد که میزان ضایعات در بین شیب های مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی داری دارند. همچنین میانگین تراکم ضایعات چوبی درشت در شیب کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر با ۸۶۹، 852 و 2176 تعداد در هکتار است. افزایش شیب باعث بیشتر شدن میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت در جنگل می‌شود. میزان ضایعات چوبی در کلاسه شیب کم در دو وضعیت مدیریتی تقریباً یکسان می باشد. میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت در جنگل مدیریت‌شده بیشتر از جنگل مدیریت نشده بود. درصد کیفیت ضایعات چوبی درشت با پوسیدگی درجه یک در جنگل مدیریت شده بیشتر از جنگل مدیریت نشده بود. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه می تواند از مناطقی که وضعیت شیب و مدیریت مشابه با منطقه مورد نظر در این تحقیق دارند، یک میانگینی ارائه نماید تا بتوان یک برآوردی از میزان ضایعات موجود در منطقه داشت. آگاهی از میزان ضایعات چوبی به برنامه ریزان و تصمیم گیران در جهت مدیریت بهینه این ضایعات کمک خواهد کرد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    8 - مقایسۀ روش های تفسیر چشمی و رقومی در تهیۀ نقشه کاربری و پوشش اراضی استان اردبیل
    سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی , العدد 4 , السنة 8 , پاییز 1396
    تهیۀ نقشه کاربری/ پوشش اراضی یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از داده‌های سنجش از دور است. داده‌های سنجش از دور به جهت ارائه‌ی اطلاعات به هنگام، رقومی، پوشش تکراری، کم‌هزینه بودن، امکان پردازش و پتانسیل بالا برای تهیۀ نقشه‌های کاربری و پوشش اراضی در منابع طبیعی، از اهم أکثر
    تهیۀ نقشه کاربری/ پوشش اراضی یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از داده‌های سنجش از دور است. داده‌های سنجش از دور به جهت ارائه‌ی اطلاعات به هنگام، رقومی، پوشش تکراری، کم‌هزینه بودن، امکان پردازش و پتانسیل بالا برای تهیۀ نقشه‌های کاربری و پوشش اراضی در منابع طبیعی، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق نقشه کاربری و پوشش اراضی با استفاده از تصاویر گوگل ارث و تصویر سنجنده OLI ماهواره Landsat 8 و روش‌های تفسیر چشمی (تصاویر GE)، طبقه‌بندی نظارت‌شده، شبکه عصبی مصنوعی و طبقه‌بندی شیءپایه، (تصویر لندست 8)، تهیه و با یکدیگر مقایسه شدند. برای ارزیابی صحت طبقه‌بندی از شاخص‌های صحت کل، ضریب کاپا، صحت تولیدکننده و صحت کاربر استفاده شد. نتایج نشان داد روش تفسیر چشمی با صحت کلی 4/99 و ضریب کاپای 99/0، نسبت به روش‌های شیءپایه، نظارت‌شده و شبکه عصبی مصنوعی (به ترتیب با صحت کلی 94، 82 و 8/60 و ضریب کاپای 92/0، 77/0 و 5/0) از صحت بیشتری برخوردار است. بر اساس نقشه تفسیر چشمی مراتع با مساحت 946687 هکتار و پهنه‌های آبی با مساحت 4/2177 هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین کاربری را به خود اختصاص دادند. در مجموع از نظر صحت، روش تفسیر چشمی با استفاده از تصاویر گوگل ارث از صحت بالایی برخوردار است اما روشی زمان‌بر و پر‌هزینه است، در مقابل روش طبقه‌بندی شیءپایه با صحت قابل‌قبول و ‌هزینه و زمان کمتر، مناسب‌ترین روش برای تهیه نقشه کاربری/ پوشش اراضی است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    9 - ارزیابی اقتصادی و فنی عملیات چوبکشی زمینی در سیستم بهره‌برداری گرده‌بینه با اسکیدر تیمبرجک و کلارک رنجر
    اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 4 , السنة 8 , پاییز 1396
    هدف از این تحقیق، ارزیابی اقتصادی (تولید و هزینه) و فنی (بررسی محدودیت‌ها) بهره‌برداری فعلی جهت ارائه پیشنهادهای لازم برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های بهره‌برداری جنگل می‌باشد. این بررسی در پارسل 237 از سری 2 حوزه آبخیز چفرود شاندرمن انجام شد. بدین منظور مطالعه تول أکثر
    هدف از این تحقیق، ارزیابی اقتصادی (تولید و هزینه) و فنی (بررسی محدودیت‌ها) بهره‌برداری فعلی جهت ارائه پیشنهادهای لازم برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های بهره‌برداری جنگل می‌باشد. این بررسی در پارسل 237 از سری 2 حوزه آبخیز چفرود شاندرمن انجام شد. بدین منظور مطالعه تولید و هزینه‌ در سیستم چوبکشی به روش گرده‌بینه با استفاده از دو ماشین اسکیدر تیمبرجک 450سی و کلارک رنجر 666 بی دی اس انجام گرفت. نتایج مطالعات زمانی و تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که هر نوبت زمان چوبکشی با تیمبرجک 450سی بیشترین تاثیر را از فاصله چوبکشی، فاصله وینچینگ و اثر متقابل بین فاصله چوبکشی و شیب مسیر چوبکشی می‌پذیرد در حالی که هر نوبت زمان چوبکشی با استفاده از رنجر 666 بی دی اس بیشترین تاثیر را از اثر متقابل فاصله چوبکشی و حجم بار، اثر متقابل بین فاصله چوبکشی و شیب مسیر چوبکشی و نیز شیب وینچینگ می‌پذیرد. بررسی نرخ تولید دو ماشین مورد بررسی نشان داد که نرخ تولید تیمبرجک 450سی 93/22 مترمکعب در ساعت و نرخ تولید رنجر 666 بی دی اس 29/19 مترمکعب در ساعت است. نتایج مقایسه آماری نرخ‌های تولید و هزینه‌های واحد تولید در دو ماشین چوبکش حاکی از آن است که تفاوت معنی‌داری بین دو ماشین وجود دارد (p=0.04,p=0.03). همچنین نتایج بررسی فنی دو ماشین حاکی از کاراتر بودن تیمبرجک 450سی در مقایسه با کلارک رنجر 666 بی دی اس دارد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    10 - برآورد تعداد و سطح تحت پوشش مازاد مقطوعات عملیات قطع با استفاده از روش خط نمونه
    اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 1 , السنة 9 , بهار 1397
    در این بررسی، روش نمونه برداری خطی به منظور برآورد مازاد مقطوعات عملیات قطع بکار برده‌شد و مشخصه‌های تعداد در هکتار و سطح تحت پوشش مازاد مقطوعات محاسبه و نتایج بدست آمده با یکدیگر مقایسه گردید. اجرای مطالعه و بررسی در سه پارسل که طی آن آماربرداری صد در صد برای پارامتر و أکثر
    در این بررسی، روش نمونه برداری خطی به منظور برآورد مازاد مقطوعات عملیات قطع بکار برده‌شد و مشخصه‌های تعداد در هکتار و سطح تحت پوشش مازاد مقطوعات محاسبه و نتایج بدست آمده با یکدیگر مقایسه گردید. اجرای مطالعه و بررسی در سه پارسل که طی آن آماربرداری صد در صد برای پارامتر واقعی جامعه آماری (تعداد در هکتار و سطح تحت پوشش) و سپس نمونه برداری خطی در همین منطقه با پیاده کردن شبکه‌ای به ابعاد 100*100 متر و با خط نمونه‌های 100 متری، اندازه‌گیری‌ها و سپس محاسبات انجام گردید. با استفاده از آزمون tstudent، و مقایسه میانگین واقعی جامعه و میانگین‌های محاسبه شده از نمونه برداری خطی با استفاده تئوری احتمالات، نشان داد که بین میانگین‌های واقعی جامعه و میانگین‌های بدست آمده از نمونه برداری خطی اختلاف معنی داری وجود ندارد. ضمناً در نمونه برداری خطی، حدود اعتماد محاسبه شده، میانگین واقعی جامعه را در بر می‌گیرد. با این حال به علت جامعه ناهمگن منطقه درصد اشتباه آماربرداری در نمونه برداری خطی بیش از مقدار قابل قبول 10 درصد به دست آمد. می توان چنین نتیجه‌گیری گردید که روش نمونه برداری خطی، بهترین روش برای برآورد تعداد و سطح تحت پوشش مازاد مقطوعات در جنگل می‌باشد. تفاصيل المقالة