مطالعات زبان و ادبیات غنایی
,
العدد5,السنة
10
,
زمستان
1399
نوع غنایی در ادب فارسی هم در نثر و هم در نظم نسبت به دیگر انواع شمول بیشتری دارد. غالب تحقیقات در این حوزه بر شعر تمرکز یافته و به نثر توجه کمتری شده است. این پژوهش سعی دارد با توجه به غفلت مذکور، با معرفی و تحلیل چهار داستان نشان دهد که علت ناشناخته بودن برخی از آنها أکثر
نوع غنایی در ادب فارسی هم در نثر و هم در نظم نسبت به دیگر انواع شمول بیشتری دارد. غالب تحقیقات در این حوزه بر شعر تمرکز یافته و به نثر توجه کمتری شده است. این پژوهش سعی دارد با توجه به غفلت مذکور، با معرفی و تحلیل چهار داستان نشان دهد که علت ناشناخته بودن برخی از آنها چیست؟ و این متون در دوران بعد از اسلام چگونه به حیات خود ادامه دادهاند؟ برخی از این داستانها با اینکه به طور شفاهی در میان مردم رایج بوده، ولی در زبانهای فارسی پیش از اسلام مکتوب نشده و جز بنمایههایی از آنها به دوران بعد راه نیافته است، حال آن که یونانیان در آثار خود به آنها اشاره کردهاند. بعضی هم با این که در آثار یونانی ثبت شده، اما سنت شفاهی، آنها را حفظ و با تغییراتی به دوران بعد انتقال داده است. داستانهایی چون اردشیر و گلنار نیز که به زبان پهلوی بوده، بعد از اسلام فردوسی آن را در شاهنامه، منظوم کرده است. در عین حال، داستانهای هزار افسان بیش از ایرانیان، مورد توجه غیرایرانیان قرار گرفته و عربها با تغیراتی آن را به الف لیله و لیله ترجمه کردهاند.
تفاصيل المقالة
ریاضت شرعی، اهتمام ورزیدن بیشتر به ورع، پرهیزکاری و رسیدن به عبودیّت واقعی است. ریاضت در عرفان اسلامی هرگز از چهارچوب شریعت خارج نمیشود. بررسی ریاضت از دیدگاه عطار به عنوان یکی از سه قلّۀ بلند ادبیات عرفانی، برای مشخص کردن چهارچوب و حدود ریاضت شرعی در عرفان، حائز اهمیت أکثر
ریاضت شرعی، اهتمام ورزیدن بیشتر به ورع، پرهیزکاری و رسیدن به عبودیّت واقعی است. ریاضت در عرفان اسلامی هرگز از چهارچوب شریعت خارج نمیشود. بررسی ریاضت از دیدگاه عطار به عنوان یکی از سه قلّۀ بلند ادبیات عرفانی، برای مشخص کردن چهارچوب و حدود ریاضت شرعی در عرفان، حائز اهمیت است. هدف پژوهش این است که به روش تحلیلی، نمایههای ریاضت حقیقی و مشروع را در مثنویهای عطار نیشابوری بیان کند. عطار در مثنویهای خود به چلهنشینی، شب زندهداری، سکوت، چالاکی، صبر و اسیر کردن شهوت به عنوان جلوههای مهم ریاضت تأکید میکند و آنها را بهترین راه برای پیوستن به حقّ میداند. یادکرد بسیار از طرق مختلف ریاضت در مثنویهای عطار، نتیجۀ مستقیم پریشانی اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگار وی است. بسامد ریاضتهای جسمانی در مثنویهای عطار بیشتر است؛ زیرا این نوع ریاضتها مقدمه و ابزاری برای تزکیۀ نفس به شمار میرود. ریاضت حقیقی یا جهاد اکبر از نظر او غلبه بر خواستههای نفس امّاره است. به عقیدۀ شیخ، آن زمان که سالک به کمک ریاضت، وجود خود را شکست، نور ذات احدیّت تمامی اجزای وجودش را فرا میگیرد و قوتهای نفسانی وی در نور حقّ، مستهلک و ناچیز میگردد.
تفاصيل المقالة
در نظام مالیاتی باج و خراج منبع مهم درآمد ایرانشهر را تشکیل میداد. این منابع از طریق پرداخت باج و خراج مردم داخل کشور و یا باج گیری و خراج ستانی شهریاران ایرانشهری از پادشاهان کشور های دیگر، تأمین میشد. در این راستا بیشتر فرمانروایان و پادشاهان سرزمین ها و ممالک، سهم أکثر
در نظام مالیاتی باج و خراج منبع مهم درآمد ایرانشهر را تشکیل میداد. این منابع از طریق پرداخت باج و خراج مردم داخل کشور و یا باج گیری و خراج ستانی شهریاران ایرانشهری از پادشاهان کشور های دیگر، تأمین میشد. در این راستا بیشتر فرمانروایان و پادشاهان سرزمین ها و ممالک، سهم و نقش بسزایی داشتند. در اساطیر ایران سرزمین هایی چون هاماوران، چین، هند و ... از جمله کشور های باج گزار ایرانشهریها بودند؛ البته بعضی از کشور ها با ایرانیها یا در جنگ و ستیز بودند و یا صلح و آشتی. به هر حال شهریاران مقتدر ایرانشهری از این کشور ها و ممالک دیگر باج و خراج می-ستانیدند. در این پژوهش و تحقیق ضمن بررسی و استخراج باج ها ، خراج ها و چگونگی باج ستانی و خراج پردازی و کیفیت استفاده از آن در عمران و آبادی و امنیت ایرانشهر کوشیده شده است. روابط سیاسی و رفتار شهریاران ایرانشهری در گرفتن مالیات (باج و خراج) در زمان صلح و یا هنگام جنگ در مواجه و برخورد با فرمانروایان و پادشاهان کشور ها و ممالک مختلف جهان و مردم ایرانشهر مورد ارزیابی قرار گیرد. در این میان توجه و نظر شهریاران ایرانشهری در اخذ باج و خراج از اقشار مردم ایرانشهر بیشتر بوده است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications