هدف پژوهش حاضر شناسایی و واکاوی اثرات اقتصادی و فرهنگی صنعت پتروشیمی در شهرستان مهاباد میباشد. سوال اصلی تحقیق این است که سیاست توسعه صنعتی در مهاباد، چه تأثیری بر اقتصاد و فرهنگ جوامع محلی پیرامون آن داشته است. روش تحقیق مورد استفاده کیفی و از تکنیک تحلیل تماتیک جهت تجزیه و تفسیر اطلاعات میدانی استفاده شده‌است. داده ها با استفاده از تکنیک‌های مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته و مشاهده، جمعآوری شدهاند و از روش نمونه گیری نظری جهت پاسخ به اهداف تحقیق استفاده شده‌است، بطوریکه با 21 نفر از مطلعین کلیدی که بصورت مستقیم در معرض پدیده مورد مطالعه بودند، مصاحبه شده‌است. مصاحبه ها در دو مرحله کدگذاری باز (اولیه و متمرکز) و محوری مورد تحلیل قرارگرفته اند. در حوزه اقتصادی تعداد 36 مفهوم اولیه در زیر 12 مقوله عمده (نابرابری اقتصادی-کاهش درآمد افراد بومی-تغییر در مالکیت زمین-عدم به‌کارگیری نیروهای بومی-چالشی‌شدن معیشت-ناشناختگی و غیرقابل‌پیش‌بینی‌بودن طرح برای مردم-تغییر نامتناسب در معیشت مردم بومی-رانتِ کاری در پتروشیمی-عدم انتفاع مردم بومی-تبعیض جنسیتی در نیروی کار-افزایش درآمد برای برخی از افراد، افزایش تجارب و مهارت‌های برخی از مردم) صورت‌بندی شده‌است. در حوزه فرهنگی 20 مفهوم اولیه تحت شش مقوله عمده (ناهمگنی فرهنگی-عدم فعالیت پتروشیمی در حوزه فرهنگی-عدم وجود زیرساخت‌های متناسب با پتروشیمی- تغییر در باورهای فرهنگی مردم-آشنایی با فرهنگ‌های جدید-انتشار فرهنگی) استخراج شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که اثرات در حوزه اقتصادی بیش از آنکه به معیشت مردم نواحی پتروشیمی کمک کند، آنها را متضرر و حتی در مواردی مردم بومی را در حوزه اشتغال و نیروی کار طرد کرده است. تفاصيل المقالة

امروزه توسعه گردشگری به یکی از ابزارهای مهم در توسعه و رشد مناطق روستائی تبدیل شده است و جایگاه مناسبی در تحقیقات توسعه روستائی به دست آورده است. در این مطالعه تلاش شده است که به بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی ورود گردشگران به منطقه روستائی کهمان پرداخته شود. در این مطالعه از روش‌های ترکیبی کمی (پرسش‌نامه) و کیفی (مشاهده، مصاحبه و مطالعه اکتشافی) استفاده شده است. در قسمت پیمایش از بین 257 نفر سرپرست خانوار، با استفاده از فرمول کوکران 166 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در قسمت کیفی نیز با 32 نفر مصاحبه صورت گرفت. بدین منظور با بهره گرفتن از رویکردهای نظری تحقیق (منفعت‌طلبی، اقتصادی، اجتماع‌محور، داکسی اریدکس، سیکل زندگی مقاصد گردشگری باتلر، چارچوب دوگن) یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ورود گردشگران اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی مثبت و معناداری بر منطقه روستائی کهمان دارد. به طوری که در زمینه اقتصادی باعث ایجاد مشاغل جدید، افزایش درآمد؛ تمایل به مشاغل خدماتی، افزایش هزینه‌های زندگی و شکاف درآمدی و در حوزه اجتماعی- فرهنگی باعث افزایش ارتباطات گسترده و آگاهی عمومی، کاهش امنیت برای زنان و دختران، افزایش جرم و ... همچنین در زمینه زیست‌محیطی باعث بالارفتن انتظارات و آگاهی روستائیان در ارتباط با حفاظت محیط‌زیست‌ و ... شده است. بنابراین یافته‌ها حاکی از آن است که وجود برنامه‌ریزی نظام‌مند و مشارکت دادن روستاییان کهمان در بخش گردشگری می‌تواند اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی مثبتی را در پی‌داشته باشد. تفاصيل المقالة

امروزه توسعه گردشگری به یکی از ابزارهای مهم در توسعه و رشد مناطق روستائی تبدیل شده است و جایگاه مناسبی در تحقیقات توسعه روستائی به دست آورده است. در این مطالعه تلاش شده است که به بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی ورود گردشگران به منطقه روستائی کهمان پرداخته شود. در این مطالعه از روش های ترکیبی کمی (پرسش نامه) و کیفی (مشاهده، مصاحبه و مطالعه اکتشافی) استفاده شده است. در قسمت پیمایش از بین 257 نفر سرپرست خانوار، با استفاده از فرمول کوکران 166 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در قسمت کیفی نیز با 32 نفر مصاحبه صورت گرفت. بدین منظور با بهره گرفتن از رویکردهای نظری تحقیق (منفعت‌طلبی، اقتصادی، اجتماع محور، داکسی اریدکس، سیکل زندگی مقاصد گردشگری باتلر، چارچوب دوگن) یافته های تحقیق نشان می دهد که ورود گردشگران اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی مثبت و معناداری بر منطقه روستائی کهمان دارد. به طوری که در زمینه اقتصادی باعث ایجاد مشاغل جدید، افزایش درآمد؛ تمایل به مشاغل خدماتی، افزایش هزینه‌های زندگی و شکاف درآمدی و در حوزه اجتماعی- فرهنگی باعث افزایش ارتباطات گسترده و آگاهی عمومی، کاهش امنیت برای زنان و دختران، افزایش جرم و ... همچنین در زمینه زیست محیطی باعث بالارفتن انتظارات و آگاهی روستائیان در ارتباط با حفاظت محیط زیست و ... شده است. بنابراین یافته ها حاکی از آن است که وجود برنامه‌ریزی نظام‌مند و مشارکت دادن روستاییان کهمان در بخش گردشگری می‌تواند اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌محیطی مثبتی را در پی داشته باشد. تفاصيل المقالة