فهرس المقالات سیدمحمدرضا خطیبی


  • المقاله

    1 - تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت های جهانی‌شدن شهر تهران
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 14 , بهار 1401
    در جهان امروز به واسطه پدیده‌های قدرتمندی نظیر جهانی‌شدن و توسعه اطلاعاتی-ارتباطی توجه به توسعه ظرفیت‌های تعاملات سیاسی شهری دارای اهمیت ذاتی است. در همین راستا، در این مقاله به تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهر تهران با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن پرداخته شده است. در این پ أکثر
    در جهان امروز به واسطه پدیده‌های قدرتمندی نظیر جهانی‌شدن و توسعه اطلاعاتی-ارتباطی توجه به توسعه ظرفیت‌های تعاملات سیاسی شهری دارای اهمیت ذاتی است. در همین راستا، در این مقاله به تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهر تهران با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن پرداخته شده است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز تحقیق به صورت کتابخانه‌ای با ابزار فیش‌بردای و همچنین میدانی با مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مسئولین حوزه مدیریت شهری تهران و جامعه دانشگاهی است که حجم نمونه 100 نفر و به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل عامل اکتشافی و آزمون رگرسیون چندمتغیره در محیط نرم افزار SPSS و مدل‌سازی معادلات ساختاری در محیط نرم‌افزار Amos استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی در جهانی‌شدن شهر تهران با واریانس 18.73 درصد بیشترین درصد از واریانس توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن را به خود اختصاص داده است. هم‌چنین، با توجه به عوامل شش‌گانه استخراج‌شده توسعه تعاملات سیاسی شهری 0.834 درصد از واریانس جهانی‌شدن تهران در بستر تعاون و شبکه‌سازی، فرهنگی و اقتصادی ملی و بین‌المللی به خود اختصاص داده‌اند و بررسی توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن نیز نشان داد تعاملات سیاسی شهری به میزان 53.7 درصد بر تعاون و شبکه‌سازی جهانی‌شدن تهران، 53.7 درصد بر بستر فرهنگی جهانی‌شدن شهر تهران و 45.6 درصد بر بعد اقتصادی ملی و بین‌المللی جهانی‌شدن تهران اثرگذار است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - Development of a regeneration model based on neo-urbanism with an emphasis on the socio-cultural dimension in run-down urban neighborhoods (Case study: District 7 of Isfahan)
    Space Ontology International Journal , العدد 4 , السنة 12 , تابستان 2023
    Neo-urbanism has been formed as a new approach to urban designing and planning in criticism of contemporary urban planning, which has a scattered, inhuman, machine-like pattern urban regeneration is the concept of revitalization and urban renewal and is a subject with p أکثر
    Neo-urbanism has been formed as a new approach to urban designing and planning in criticism of contemporary urban planning, which has a scattered, inhuman, machine-like pattern urban regeneration is the concept of revitalization and urban renewal and is a subject with physical and non-physical dimensions that also includes social and cultural dimensions. Therefore, in urban regeneration and endogenous development of worn-out textures, the effort is to create balance and harmony between the foundations of social life in these textures by using people's social dynamics and their participation. This research aims to formulate a regeneration model based on socio-cultural dimensions and indicators in neo-urbanism. The research method in this research is based on the fundamental-developmental goal and based on the nature of descriptive-analytical methods. The required information has been collected using the library resources of scientific centers such as universities, organizations, institutes, and research centers, the Internet, the results of censuses and official information of relevant departments and organizations, field investigations and questionnaire data, and interviews with people and local officials and observation according to the dominant theory of neo-urbanism. This research calculates information resources using the SWOT table method, content analysis, and SPSS software through Cochran's formula. In the current research, three social-cultural, physical-infrastructural, and economic-institutional dimensions and their indicators were identified in the reconstruction of worn-out fabric with the perspective of urban renewal based on the findings of the research, it can be concluded that Isfahan Region 7 is in an unfavorable situation in terms of the indicators of the effect of the residents of the neighborhoods on the growth and improvement of the desirable quality of life, the suitable security of the neighborhoods for the movement of citizens in a stable condition, and the index of the relationship between the citizens and the residents of the neighborhoods with local institutions (such as municipalities). As a result, social participation is one of the factors in realizing urban regeneration. This category in the current research has been taken into consideration by the research experts in the index (low level of social participation at the neighborhood level), which shows that the research results are aligned with the previous research. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - تحلیل ساختاری انسجام بخشی کالبدی در منطقه یک شهرداری کرج
    فضای زیست , العدد 5 , السنة 3 , بهار-تابستان 1402
    یکی از بارزترین تغییراتی که در بافت شهرهای معاصر نسبت به شهرهای کهن ایران صورت گرفته، از دست رفتن انسجام کالبدی است. این امر در شهرهای امروزی به‌سختی یافت می‌شود. باوجود آن انسجام به عنوان کیفیتی ضروری در حیات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها کمتر مورد توجه واقع‌شده است أکثر
    یکی از بارزترین تغییراتی که در بافت شهرهای معاصر نسبت به شهرهای کهن ایران صورت گرفته، از دست رفتن انسجام کالبدی است. این امر در شهرهای امروزی به‌سختی یافت می‌شود. باوجود آن انسجام به عنوان کیفیتی ضروری در حیات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها کمتر مورد توجه واقع‌شده است انسجام شهری همواره از اساسی‌ترین کیفیت‌های ساختاری و از اصول و مفاهیم محوری در شهرها بوده است. ساختار شهری کلان‌شهر کرج، با مشکلات عدیده‌ای در زمینه مشارکتی، رشد اسکان غیررسمی، مدیریتی، کالبدی، رشد بی‌رویه شهر، سیاسی زدگی عملکرد مدیریت شهری و غیره مواجه هستند؛ در نتیجه، توجه به فضا و کالبد شهر و یافتن راه‌ حل‌هایی برای برون رفت از وضع موجود و نحوه انسجام‌بخشی به کالبد شهر و چگونگی کنترل و هدایت شهر از جنبه‌های مختلف از اهمیت دوچندان برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف؛ تحلیل عوامل زمینه ای اثر گذار بر انسجام بخشی کالبدی شهر کرج تدوین شده است، نوع تحقیق کاربردی، روش به کار گرفته شده تحلیلی- کمی است. گردآوری داده ها بر پایه منابع کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه محقق ساخته) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل صاحب نظران حوزه برنامه ریزی و مدیریت شهری می باشند. شاخص های تحقیق در چند زمینه(انسجام بخشی، مدیریت شهری، نحوه مشارکت مردمی و منابع درآمدی شهرداری)استخراج و با نرم افزار PLS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل ها نشان می دهد، شاخص های ساختار مدیریت، ضوابط و مقررات، مدیریت شهری، مشارکت و منابع درآمدی با سطح معناداری 000/0 و میانگین مشاهده به ترتیب؛ 388/3، 512/3، 243/3، 179/3، 353/3 با شاخص کل 228/3 دارای تأثیرگذاری بالاتر از حد متوسط بر انسجام بخشی کالبدی شهر کرج می باشند. به عبارتی کلیه عوامل مورد بررسی در انسجام بخشی کالبدی منطقه یک شهرداری کرج اثرگذار بوده و نقش مهمی در افزایش انسجام بخشی کالبدی در محدوده مورد مطالعه دارند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - تبیین تاثیرات توسعه عقلانی شهر بر تحقق شهر آرام (مطالعه موردی شهر قزوین)
    فضای زیست , العدد 6 , السنة 3 , پاییز-زمستان 1402

    امروزه توسعه شهری بی هدف و شتابزده در حال بروز است. بحث شهر آرام و توسعه عقلانی برای بهبود شرایط مطرح شده است. شهر آرام در تلاش است تا باعث آرام شدن شهر گردد و عقلانیت جهت‌یابی عقیدتی برای شهرسازان است. در واقع عقلانیت گزینه‌ای اصولی برای دستیابی به مصالحه& أکثر

    امروزه توسعه شهری بی هدف و شتابزده در حال بروز است. بحث شهر آرام و توسعه عقلانی برای بهبود شرایط مطرح شده است. شهر آرام در تلاش است تا باعث آرام شدن شهر گردد و عقلانیت جهت‌یابی عقیدتی برای شهرسازان است. در واقع عقلانیت گزینه‌ای اصولی برای دستیابی به مصالحه‌ای کارآمد در شرایط سخت است. هدف از توسعه عاقلانه شهر و شهر آرام بهره‌برداری درست از فضای شهری مطابق با نیاز شهروندان است. اصول مقاله کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی است که به صورت کیفی و کمی انجام شده است. برای سنجش میزان اهمیت هر یک از مولفه‌ها پرسش نامه‌هایی توسط 10 کارشناس در این زمینه تکمیل گردید، سپس معیار‌ها توسط نرم افزار اکسپرت چویس محاسبه گردید. در این راستا با توجه به تحلیل‌های انجام شده معیار کیفیت زندگی با میانگین وزنی 200/0 اولویت اول، کیفیت محیطی 167/0 دوم، گوناگونی 122/0 سوم محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد شهر قزوین از سه جبهه در محاصره باغستان سنتی است و مشکلاتی مانند تلاقی بافت فرسوده با بافت تاریخی و تراکم جمعیتی سبب شده است که توسعه ابعاد شهر قزوین به شدت محدود شود. به همین خاطر امروز بار توسعه شهری در استان قزوین به سمت شمال شهر منتقل شده است اما به دلیل کمبود برخی امکانات زیرساختی، فضای شهر مطلوب، سرزندگی، کاربری‌های متناسب با محدوده، دسترسی، بافت ناکارآمد، توسعه افقی شهر هنوز به طور کامل محقق نشده است. سوال این پروژه راه‌کار موثر بر تحقق شهر آرام با توجه به توسعه عقلانی در شهر قزوین کدامند؟ در این راستا برای تحقق توسعه عقلانی و شهر آرام در قزوین لازم است، تمام ابعاد در نظر گرفته شود و با توجه به محدودیت‌های هر منطقه راهکاریی نظیر هویت‌بخشی، تامین و توزیع خدمات و کاربری، اعتمادسازی، اصلاح ساختار بافت، حفاظت از باغات و معرفی سنن و فرهنگ شهر ارائه شود.

    تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - ارائه سیاست های برنامه ریزی در خصوص توانمندسازی ساختاری محله پونک قزوین با رویکرد کشاورزی شهری
    مطالعات بین رشته ای در تعالی معماری و شهرسازی , العدد 1 , السنة 1 , بهار-تابستان 1401
    در سال‎های اخیر، علاوه بر انسان ها که به روش‎های مختلف باعث آسیب و نابودی محیط زیست شده اند، بحران‎های دیگری مانند بحران آب که در قرن اخیر بسیار جدی بوده باعث پیچیده تر شدن این مشکل شده است. در محیط‎های شهری فضاهای سبز در ایجاد محیطی سرزنده و روحیه بخش ب أکثر
    در سال‎های اخیر، علاوه بر انسان ها که به روش‎های مختلف باعث آسیب و نابودی محیط زیست شده اند، بحران‎های دیگری مانند بحران آب که در قرن اخیر بسیار جدی بوده باعث پیچیده تر شدن این مشکل شده است. در محیط‎های شهری فضاهای سبز در ایجاد محیطی سرزنده و روحیه بخش به شهروندان موثر می‎باشد. اما با توجه به این بحران مطرح شده در جهان، این فضاها در شهر باید به روشی موثر مدیریت شوند.در این راستاکشاورزی شهری به عنوان رویکردی مناسب در برنامه ریزی شهری میتواند تا حد زیادی مشکلات ناشی از بحران‎های زیست محیطی و عدم امنیت غذایی در شهرها را کاهش دهد.از این رو فضاهای بلااستفاده موجود در شهرها مکان‎های مناسبی برای اجرای این رویکرد است، اگر کشاورزی شهری را با روش‎های علمی‎نوین همراه کنیم می‎تواند در عصر حاضر بسیار کارامد باشد و در جهت افزایش کیفیت زندگی شهری و توانمندسازی افراد در شهرها عمل کند. این پژوهش از نوع کاربردی و روش بررسی آن ،توصیفی _ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی، کتابخانه ای، نظر کارشناسان و نظر ساکنین محله پونک می‎باشد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش که از طریق روش دلفی و آزمون های دوجمله ای و فریدمن (spss) به دست آمده است، کشاورزی شهری باعث افزایش مشارکت اجتماعی در محله پونک شده و در این راستا میتوان از سرمایه‎های اجتماعی این محله استفاده نمود. از اثرات آن میتوان به سلامت روان ساکنین به خصوص زنان و سالمندان اشاره کرد، و نیزاستفاده مناسب از زمین‎های رها شده و خالی موجب افزایش کیفیت فضاهای عمومی و ارتقا‎ء امنیت در محله میشود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - رتبه‌بندی مهم‌ترین عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم پایدار با تاکید بر توان اکولوژیکی (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری انزلی)
    مطالعات بین رشته ای در تعالی معماری و شهرسازی , العدد 5 , السنة 3 , بهار-تابستان 1403
    گردشگری یک بخش کلیدی اقتصادی در سرتاسر جهان است که اهرم بزرگی را برای توسعه اقتصادی محلی ایجاد می کند، اما هم زمان فشارهای زیست محیطی قابل توجهی را نیز بر منابع طبیعی محلی وارد می سازد. در این میان، اکوتوریسم (گردشگری طبیعت محور) می تواند جایگزین مناسبی برای گردشگری سنت أکثر
    گردشگری یک بخش کلیدی اقتصادی در سرتاسر جهان است که اهرم بزرگی را برای توسعه اقتصادی محلی ایجاد می کند، اما هم زمان فشارهای زیست محیطی قابل توجهی را نیز بر منابع طبیعی محلی وارد می سازد. در این میان، اکوتوریسم (گردشگری طبیعت محور) می تواند جایگزین مناسبی برای گردشگری سنتی برای به حداقل رساندن تأثیرات بر اکوسیستم باشد. از طرف دیگر مفهوم ظرفیت یا توان زاییده دانش اکولوژیکی است و بر این اصل استوار است که همواره یک محدودیتی در رشد جمعیت های زیستی وجود دارد. بنابراین توسعه اکوتوریسم پایدار نیازمند توجه ویژه به توان اکولوژیکی مناطق و شناسایی معیارها، برنامه ریزی دقیق و در نهایت ابزارهای نظارتی می باشد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که مهم ترین معیارهای پایداری اکوتوریسم با تاکید بر توان اکولوژی با توجه به درجه اهمیتشان کدامند؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا با استفاده از فراتحلیل منابع در دسترس، مهم ترین معیارها و شاخص های تحقیق استخراج شده و سپس با روش دلفی فازی اولویت بندی می شوند. نتایج این رتبه بندی نشان می دهد که معیارمحیطی با وزن 0.01499800 در رتبه اول، معیار اقتصادی و حاکمیتی- مدیریتی (نهادی) همزمان با وزن 0.01487002 در رتبه دوم و معیار اجتماعی- فرهنگی با وزن 0.01398003 در رتبه سوم و در نهایت معیار فناوری با وزن 0.013482002 در رتبه چهارم اولویت بندی معیارها قرار گرفته اند. همچنین 10 مورد از مهم ترین شاخص های پایداری اکوتوریسم با تاکید بر توان اکولوژی در منطقه آزاد تجاری انزلی عبارتند از: شرایط آب و هوایی، توان اقتصادی، مناظر طبیعی، پتانسیل های طبیعی، تامین پایدار آب، رشد اقتصادی، کیفیت محیطی، گردشگری سبز، ظرفیت گردشگری و ایمنی (بحران های محیطی و انسانی). تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت های جهانی‌شدن شهر تهران
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 14 , بهار 1401
    در جهان امروز به واسطه پدیده‌های قدرتمندی نظیر جهانی‌شدن و توسعه اطلاعاتی-ارتباطی توجه به توسعه ظرفیت‌های تعاملات سیاسی شهری دارای اهمیت ذاتی است. در همین راستا، در این مقاله به تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهر تهران با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن پرداخته شده است. در این پ أکثر
    در جهان امروز به واسطه پدیده‌های قدرتمندی نظیر جهانی‌شدن و توسعه اطلاعاتی-ارتباطی توجه به توسعه ظرفیت‌های تعاملات سیاسی شهری دارای اهمیت ذاتی است. در همین راستا، در این مقاله به تحلیل توسعه تعاملات سیاسی شهر تهران با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن پرداخته شده است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات و داده‌های موردنیاز تحقیق به صورت کتابخانه‌ای با ابزار فیش‌بردای و همچنین میدانی با مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مسئولین حوزه مدیریت شهری تهران و جامعه دانشگاهی است که حجم نمونه 100 نفر و به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل عامل اکتشافی و آزمون رگرسیون چندمتغیره در محیط نرم افزار SPSS و مدل‌سازی معادلات ساختاری در محیط نرم‌افزار Amos استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی در جهانی‌شدن شهر تهران با واریانس 18.73 درصد بیشترین درصد از واریانس توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن را به خود اختصاص داده است. هم‌چنین، با توجه به عوامل شش‌گانه استخراج‌شده توسعه تعاملات سیاسی شهری 0.834 درصد از واریانس جهانی‌شدن تهران در بستر تعاون و شبکه‌سازی، فرهنگی و اقتصادی ملی و بین‌المللی به خود اختصاص داده‌اند و بررسی توسعه تعاملات سیاسی شهری با توجه به ظرفیت‌های جهانی‌شدن نیز نشان داد تعاملات سیاسی شهری به میزان 53.7 درصد بر تعاون و شبکه‌سازی جهانی‌شدن تهران، 53.7 درصد بر بستر فرهنگی جهانی‌شدن شهر تهران و 45.6 درصد بر بعد اقتصادی ملی و بین‌المللی جهانی‌شدن تهران اثرگذار است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    8 - تبيين تاثيرات کيفيت سرزندگي بر تحقق مولفه‌هاي شهر آرام در شهر قزوين با استفاده از مدل IAHP
    معمار شهر , العدد 9 , السنة 3 , بهار 1403
    با شروع انقلاب صنعتي و گسترش شهرها، به‌تدريح اولويت دادن به فضاهاي شهري کمرنگ شده و از کيفيت فضاهاي شهري کاسته شده است. هدف از سرزندگي و شهر آرام بهرهبرداری درست از فضای شهری مطابق با نیاز شهروندان، بهبود کيفيت زندگي و افزايش نشاط در شهر است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهيت، ت أکثر
    با شروع انقلاب صنعتي و گسترش شهرها، به‌تدريح اولويت دادن به فضاهاي شهري کمرنگ شده و از کيفيت فضاهاي شهري کاسته شده است. هدف از سرزندگي و شهر آرام بهرهبرداری درست از فضای شهری مطابق با نیاز شهروندان، بهبود کيفيت زندگي و افزايش نشاط در شهر است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهيت، توصيفي-تحليلي و به لحاظ هدف کاربردي است که به صورت کیفی و کمی انجام شده است. و جمع‌آوري اطلاعات به صورت کتابخانه‌اي، ميداني و پرسشنامه صورت گرفته است و مدل تحليلي مدنظر تحليل سلسله‌مراتبي بهبوديافته است. برای سنجش میزان اهمیت هر یک از مولفه‌ها، پرسش‌نامه‌هایی تدوین شدند و توسط 30 کارشناس در این زمینه تکمیل و سپس وزن معیارها توسط مدل آي‌اي‌اچ‌پي و نرمافزار اکسپرت چویس محاسبه شدند. با توجه به تحلیل‌ها معیارهای کیفیت زندگی با میانگین وزنی 133/0 اولویت اول، ايمني و امنيت 129/0 دوم، کيفيت محيطي 126/0 سوم و انعطاف‌پذيري 122/0 چهارم محاسبه شدند. نتایج نشان می‌دهند، شهر قزوین مشکلاتی مانند تلاقی بافت فرسوده با بافت تاریخی و تراکم جمعیتی، کمبود برخی امکانات زیرساختی، فضای شهر مطلوب، سرزندگی، کاربریهای متناسب با محدوده، دسترسی، دارد که سبب افول نشاط و کيفيت فضاي شهري مي‌شوند. سوال این پروژه راه‌کارهای موثر بر تحقق شهر آرام با توجه به سرزندگي در شهر قزوین کدامند؟ درنظر گرفته شده است. در این راستا لازم است، تمام ابعاد در نظر گرفته شوند و با توجه به محدودیت‌های هر منطقه راهکاری‌هايي نظیر هویتبخشی، تامین و توزیع خدمات و کاربری، اعتمادسازی، اصلاح ساختار بافت، حفاظت از باغات، ايمني و امنيت براي شهر ارائه شوند. تفاصيل المقالة