زیتون (Olea europaea) گونه ای درختی است که دانه رست آن رشد کندی دارد و تکثیر از طریق بذر، زمان بر است و احتمال تغییرات ژنتیکی را افزایش می دهد. مناسب ترین روش تکثیر زیتون، استفاده از قلمه ی شاخه می باشد؛ با این وجود قلمه ی نیمه خشبی زیتون، سخت ریشه زا است. هدف از پژوهش حاضر، استفاده از غلظت های 2، 3 و 4 گرم بر لیتر اسید ایندول-3-بوتیریک (IBA) و اسید نفتالن استیک (NAA)، به صورت انفرادی و در ترکیب با یکدیگر، برای تسهیل ریشه‌زایی قلمه ی شاخه ی زیتون رقم ماری بود. بستر کاشت مورد استفاده، ماسه بود. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه اندازه گیری شد. مطابق با نتایج این آزمایش، بالاترین درصد ریشه‌زایی (30/83 درصد)، بیشترین تعداد ریشه (09/17)، بالاترین طول ریشه (67/22 سانتی متر) و بیشترین وزن خشک (30/2 گرم) ریشه در قلمه های تیمارشده با 3 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA به‌دست آمد. بیشترین وزن تر (83/4 گرم) ریشه در قلمه‌های تیمارشده با 4 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA حاصل شد. پایین ترین درصد ریشه زایی، کمترین تعداد ریشه، پایین ترین طول ریشه و کمترین وزن تر و خشک ریشه مربوط به قلمه های شاهد بود. استفاده از تیمار حاوی 3 ‌گرم بر لیتر NAA همراه با 3 ‌گرم بر لیتر IBA برای ریشه‌زایی بهینه‌ی قلمه‌ی ساقه‌ی زیتون توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة