اتحادیه بین المللی مهندسان مشاور (موسوم به فیدیک) در چند دهه اخیر تلاش کرده است با پیش بینی شیوه های مختلفِ حل اختلاف در قراردادهای نمونه (استاندارد) اختلافات را پیش از ارجاع به داوری مدیریت و حتی الامکان به صورت دوستانه فیصله دهد. قراردادهای نمونه ساخت و سازِ بین المللی فیدیک از آنجا که دارای طرفین با ملیتهای مختلف است همواره می بایست بگونه مؤثری مدیریت شوند تا مورد بی اعتمادی کارفرمایان و پیمانکاران خارجی قرار نگیرند. بنابراین در این گونه قراردادها به صور معمول حل اختلاف به صورت چندلایه و با ترکیبی از شیوه های جایگزین حل اختلاف به صورت طولی پیش بینی شده است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع معتبر خارجی و داخلی گردآوری شده است یافته های بحث نشان می دهد که از سال 1999 به این سو فیدیک با جایگزینی نقش حل اختلافِ مهندس مشاور با هیأت حل اختلاف (گاهی هیأت اجتناب از اختلاف) با در نظر گرفتن نوع، کیفیت و قیمت اقتصادی پروژه های ساخت و همچنین توافق طرفین قراردادها سعی کرده است با ارائه الگوهای مختلف و چندلایه اولاً: مانع از ایجاد اختلاف شود (نقش پیشگیرانه) ثانیاً: اختلافات را در مرحله بروز با تمهیدات خاص مدیریت کند.

تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: حل اختلاف در قراردادهای فیدیک اغلب در پروژه‌های ساختمانی بزرگ یافت می‌شوند تا به طرفین کمک کنند اختلافات خویش را حل یا از آن اجتناب نمایند و در حالت ایده‌آل، از تبدیل آنها به داوری بین‌المللی ساخت‌وساز جلوگیری کنند. ویژگی خاص قراردادهای ساخت‌وساز بین‌المللی، لزوم توسعه شیوه‌های استاندارد و رویّه‌های بین‌المللی حل اختلاف را توجیه می‌کند. بنابراین، تکامل سازوکارهای حل اختلاف در پروژه‌های بین‌المللی ساخت و حمایت از منافع اقتصادی طرفین از مهمترین دغدغه‌های دو سوی قرارداد ساخت است که توسط اتحادیه بین‌المللی مهندسان مشاور در قراردادهای نمونه پیش‌بینی شده است. هدف این است که فیدیک چگونه توانسته است با اتخاذ شیوه‌های چندلایه مانع از ایجاد اختلاف یا در فرض بروز اختلاف، آن را مدیریت نماید.روش: در این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده و روش کتابخانه‌ای نیز به عنوان روش گردآوری اطلاعات و مطالب برگزیده شده است.یافته‌ها و نتایج: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که فیدیک سعی کرده است با ارائه الگوهای چندلایه در قراردادهای نمونه با لحاظ توافق طرفین در انتخاب یکی از شیوه‌های حل‌وفصل اختلاف، سازوکار مؤثری برای حل‌وفصل سریع اختلافات باشد؛ امّا تنها در صورتی که طرفین با حُسن نیّت عمل کنند و مایل به اجرای داوطلبانه تصمیمات اتخاذ شده باشند، این رویه لازم‌الاجراء خواهد بود. تفاصيل المقالة

ماهیت برگشت ناپذیر سرمایه¬گذاری در بخش نفت، دوره¬ی طولانی بازپرداخت در قراردادهای نفتی و خطرات سیاسی و تجاریِ ذاتی طرح و برنامه¬های نفتی، ثبات را در طول مدّت قرارداد، برای دستیابی به منافع اقتصادی بازیگران اصلی، شرطی ضروری می¬سازد. ثبات یک قرارداد نفتی، شامل تعامل پیچیده¬ای از محیط حقوقی، اقتصادی و سیاسی در کشور میزبان است که در آن، فعالیت اقتصادی انجام می-شود و عمیقاً، تعامل بین عوامل داخلی و خارجی حاکم بر صنعت نفت، آن را مدیریت می¬کند. کشورهای تولیدکننده¬ی نفت، به دلیل نداشتن تخصص و سرمایه برای ارتقای سطح تولید میادین نفتی خود، با سرمایه¬گذاران خارجی، قراردادهای سرمایه¬گذاری منعقد می¬کنند. با توجه به ماهیت قراردادهای نفتی، خطر موجود و میزان بودجه¬ی مورد نیاز برای انجام اکتشاف و بهره برداری از یک میدان نفتی خاص، سرمایه¬گذاران خارجی، به شدّت، مراقب خطرات ناشی از سرمایه¬گذاری خویش هستند. در این حالت، درجه¬ی ثبات، برای سرمایه¬گذار خارجی، مهم است؛ چه اینکه هر مقدار سرمایه¬گذار، ثبات کمتری در طرح و برنامه¬های نفتی پیش¬بینی کند، علاقه¬ی کمتری به عقد قرارداد بلند مدت دارد؛ خصوصاً، در اوضاع کنونی، تقریباً، همه¬ی کشورهای میزبان، برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی، بندهای تثبیت ‌کننده، در نظر می¬گیرند؛ زیرا معتقد هستند: بین ثبات و ارزش ویژه¬ی سرمایه¬گذاری، رابطه¬ی قوّی وجود دارد. پژوهش گزارش شده در نوشتار پیش-رو، به بررسی وضعیت حقوقیِ اعاده¬ی ثبات از دست رفته قراردادهای نفتی است که به دنبال تغییرات بنیادین اوضاع و احوال قراردادی از بین رفته است.

تفاصيل المقالة