چکیده
در تعامل یا تقابل مجموعه ای از عوامل اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی، پایداری یا عدم پایداری روستاها تحقق می‌یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه ای برخورد أکثر
چکیده
در تعامل یا تقابل مجموعه ای از عوامل اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی، پایداری یا عدم پایداری روستاها تحقق می‌یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین ترتیب درک و شناسایی وضع موجود و شرایط حاکم بر نظام های محلی، منطقه ای و ملی و آگاهی از وضعیت پایداری جـوامع روسـتایی، اعتبار ویژه ای را در تصمیم گیری ها داراست. از این رو، این موضوع که چه عواملی در پایـداری روستاها تاثیر گذار می‌باشند، همواره مطرح بوده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات هدفمندسازی یارانه‌هابر پایداری روسـتاهایبخش مرکـزی شهرستان زابل صورت گرفته است. روش به کار رفته در این تحقیق، ترکیبـی از روش‌های میــدانی و توصیـفی –تحلیلی می باشد. روستاهای نمونه، شامل 52 روستای بخش مرکزی شهرستان زابل می باشد که با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در این روستاها و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 254 نفر از سرپرستان خانواری ساکن در این روستاها برای تکمیل پرسشنامه‌ها تعیین گردید. سهم هر روستا برای تکمیل پرسشنامه‌ها، براساس فراوانی افرادی که در آن روستا مبلغ یارانه مستقیماً به حساب‌شان واریزمی‌شود، در نظر گرفته شده است. در پرسشنامه های خانوار، 33 شاخص مربوط به چهار بعد توسعه پایدار روستایی موردتوجه بوده است. در این پژوهش، با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در نرم افزارهای Expert Choice و ArcGIS و استفاده از تحلیل‌های آماری (در نرم افزارSPSS)، اثرات هدفمندسازی یارانه‌ها بر پایداری روستاهای مورد مطالعه بررسی گردیده است. نتایج این بررسی مؤید آن است که با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها، میزان پایداری 50 روستا (معادل 96 درصد از روستاهای مورد مطالعه) تضعیف شده استو مشارکت های مردمی نیز در سطح روستاهای مورد مطالعه با اجرای این طرح کاهش یافته است. از این‌رو، با توجه به اثرات منفی طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بر وضعیت زندگی خانوارهای روستایی و با عنایت به اینکه خانوارهای ساکن در سطح روستاها، عمدتاً جزء دهک‌های درآمدی پایین جامعه می باشند، لذا افزایش سهم آنها در پرداخت‌های نقدی طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بایستی مورد توجه قرار گیرد.
تفاصيل المقالة
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
العدد4,السنة
7
,
پاییز
1394
چکیده
در تعامل یا تقابل مجموعه ای از عوامل اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی، پایداری یا عدم پایداری روستاها تحقق می‌یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه ای برخورد أکثر
چکیده
در تعامل یا تقابل مجموعه ای از عوامل اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی، پایداری یا عدم پایداری روستاها تحقق می‌یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین ترتیب درک و شناسایی وضع موجود و شرایط حاکم بر نظام های محلی، منطقه ای و ملی و آگاهی از وضعیت پایداری جـوامع روسـتایی، اعتبار ویژه ای را در تصمیم گیری ها داراست. از این رو، این موضوع که چه عواملی در پایـداری روستاها تاثیر گذار می‌باشند، همواره مطرح بوده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات هدفمندسازی یارانه‌هابر پایداری روسـتاهایبخش مرکـزی شهرستان زابل صورت گرفته است. روش به کار رفته در این تحقیق، ترکیبـی از روش‌های میــدانی و توصیـفی –تحلیلی می باشد. روستاهای نمونه، شامل 52 روستای بخش مرکزی شهرستان زابل می باشد که با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در این روستاها و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 254 نفر از سرپرستان خانواری ساکن در این روستاها برای تکمیل پرسشنامه‌ها تعیین گردید. سهم هر روستا برای تکمیل پرسشنامه‌ها، براساس فراوانی افرادی که در آن روستا مبلغ یارانه مستقیماً به حساب‌شان واریزمی‌شود، در نظر گرفته شده است. در پرسشنامه های خانوار، 33 شاخص مربوط به چهار بعد توسعه پایدار روستایی موردتوجه بوده است. در این پژوهش، با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در نرم افزارهای Expert Choice و ArcGIS و استفاده از تحلیل‌های آماری (در نرم افزارSPSS)، اثرات هدفمندسازی یارانه‌ها بر پایداری روستاهای مورد مطالعه بررسی گردیده است. نتایج این بررسی مؤید آن است که با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها، میزان پایداری 50 روستا (معادل 96 درصد از روستاهای مورد مطالعه) تضعیف شده استو مشارکت های مردمی نیز در سطح روستاهای مورد مطالعه با اجرای این طرح کاهش یافته است. از این‌رو، با توجه به اثرات منفی طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بر وضعیت زندگی خانوارهای روستایی و با عنایت به اینکه خانوارهای ساکن در سطح روستاها، عمدتاً جزء دهک‌های درآمدی پایین جامعه می باشند، لذا افزایش سهم آنها در پرداخت‌های نقدی طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بایستی مورد توجه قرار گیرد.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
