نگاه توسعه انسانی به انسان به مثابه ظرفیتی است که باید شکوفا شود و این شکوفایی جز با توانمندسازی افراد حاصل نمی‌شود. یکی از اصلی‌ترین روش‌های توانمندسازی جوامع، کاهش و محدودسازی فقر می‌باشد. بدین منظور توجه سیاستگذاران توسعه، معطوف به بهبود شاخص‌های مرتبط با انواع فقر شده است. یکی از مهمترین شاخص‌ها، فقر انسانی است. در این راستا نهادهای مختلفی دارای قدرت اثر هستند که یکی از این ظرفیت‌ها، رسانه‌های جمعی و به ویژه تلویزیون می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل مؤثر بر استفاده از مجرای سیمای جمهوری اسلامی ایران برای کاهش فقر انسانی انجام گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده، آمیخته اکتشافی و با استفاده از راهبرد گونه‌شناسی است. جامعه آماری این پژوهش را صاحب‌نظران حوزه ارتباطات توسعه تشکیل داده‌اند. در بخش کیفی، نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری 13 نفر و در بخش کمّی 385 نفر به شیوه نمونه‌گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در بخش اول، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته فردی و در بخش دوم پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت بررسی روایی و پایایی ابزارهای اندازه‌گیری از شاخص‌های لازم استفاده شد. تحلیل داده‌ها بر اساس نتایج بخش کیفی و کمّی و مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل محیطی، انسانی، رسانه جمعی تلویزیون، برنامه‌ریزی، ویژگی‌های مخاطب و توانمندسازی فردی می‌توانند متغیر فقر انسانی را پیش‌بینی کنند. با توجه به مقدار به دست آمده برای شاخص برازش کلی مدل به میزان 0.79، برازش مناسب مدل کلی تأیید می‌شود. تفاصيل المقالة

نهاد رسانه به عنوان نهادی توسعه‌گرا و تحول‌خواه در اکثر کشورها ایجاد می شود، به طوری که با تغییر در ساختارهای اجتماعی موجود از طریق توانمندسازی فردی، در جستجوی جایگزینی ابزارهای ساختاری برای توسعه می باشد. هدف اصلی این پژوهش تبیین کارکردهای رسانه جمعی تلویزیون به منظور توسعه توانمندسازی فردی و با هدف پیشگیری از فقر انسانی است. این پژوهش کیفی، با استفاده از روش مفهوم سازی داده بنیاد انجام گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری تعداد سیزده نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان دارای تجربه کاری در حوزه ارتباطاتِ توسعه تحت مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. داده‌های حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تفسیر قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می دهد که این رسانه، چهار کارکرد اصلی جهت توسعه توانمندسازی فردی ایفا می نماید. اولین کارکرد عبارت است از فراهم سازی بستر در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری که زمینه آزادی فرصت جهت توسعه توانمندسازی فردی محسوب می شود. دومین کارکرد، فراهم‌سازی شرایط علّی از طریق پذیرش ضرورت توسعه کشور، جایگاه انسان به مثابه ظرفیت و تحقق تعالی انسانی است. فراهم سازی عوامل میانجی سومین کارکردی است که از طریق آموزش و آگاهی، ایجاد انگیزه، شناخت ویژگی‌های مخاطب، توجه به سرمایه انسانی رسانه، ساختار سازمانی رسانه و ایدئولوژی حاکم بر آن صورت می پذیرد. در نهایت به کارگیری استراتژی تغییر مبتنی بر پیش فرض انسان دارای ظرفیت به عنوان فاعل توسعه، کارکرد چهارم شناسایی گردیده است. تفاصيل المقالة

نهاد رسانه به عنوان نهادی توسعه گرا و تحول خواه در اکثر کشورها ایجاد می شود، به طوری که با تغییر در ساختارهای اجتماعی موجود از طریق توانمندسازی فردی، در جستجوی جایگزینی ابزارهای ساختاری برای توسعه می باشد. هدف اصلی این پژوهش تبیین کارکردهای رسانه جمعی تلویزیون به منظور توسعه توانمندسازی فردی و با هدف پیشگیری از فقر انسانی است. این پژوهش کیفی، با استفاده از روش مفهوم سازی داده بنیاد انجام گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری نظری تعداد سیزده نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان دارای تجربه کاری در حوزه ارتباطاتِ توسعه تحت مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. داده های حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تفسیر قرار گرفت. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که این رسانه، چهار کارکرد اصلی جهت توسعه توانمندسازی فردی ایفا می نماید. اولین کارکرد عبارت است از فراهم سازی بستر در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری که زمینه آزادی فرصت جهت توسعه توانمندسازی فردی محسوب می شود. دومین کارکرد، فراهم سازی شرایط علّی از طریق پذیرش ضرورت توسعه کشور، جایگاه انسان به مثابه ظرفیت و تحقق تعالی انسانی است. فراهم سازی عوامل میانجی سومین کارکردی است که از طریق آموزش و آگاهی، ایجاد انگیزه، شناخت ویژگی های مخاطب، توجه به سرمایه انسانی رسانه، ساختار سازمانی رسانه و ایدئولوژی حاکم بر آن صورت می پذیرد. در نهایت به کارگیری استراتژی تغییر مبتنی بر پیش فرض انسان دارای ظرفیت به عنوان فاعل توسعه، کارکرد چهارم شناسایی گردیده است. تفاصيل المقالة

هر انسانی قابلیت هایی دارد که درونمایه دستیابی به کمال انسانی را تشکیل می دهد. فعلیّت این ظرفیت جز از مسیر توانمندسازی فردی قابل تأمین نمی باشد. جهت تحقق این امر، یکی از انواع نهادهای تأثیرگذار، رسانه است. امروزه ظرفیت انواع رسانه و به ویژه رسانه های جمعی به اندازه ای است که به عنوان عاملی در توسعه انسانی مطرح هستند. یکی از رسانه های جمعی که به دلیل برخورداری از میزان پوشش، گستردگی نفوذ، تعدد شبکه های پخش، ژانرهای برنامه سازی، مداومت ارتباط، مصرف رسانه ای و نیازهای روزمره مخاطب، دارای قدرت اثر می باشد، تلویزیون است. هدف این مقاله طراحی مدلی به منظور نهادینه سازی راهبرد توانمندسازی فردی از مجرای تلویزیون است. روش تحقیق مورد استفاده، آمیخته اکتشافی و با استفاده از راهبرد گونه شناسی است. جامعه آماری این پژوهش را صاحب نظران این حوزه تشکیل داده اند. در بخش کیفی، نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری نظری 13 نفر و در بخش کمّی 385 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی و پرسشنامه محقق ساخته است. تحلیل داده ها بر اساس مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل محیطی، انسانی، تلویزیون، برنامه ریزی و ویژگی های مخاطب می توانند متغیر توانمندسازی فردی را پیش بینی کنند. نهایتاً آن چه به دنبال آن بودیم؛ طراحی مدل نهادینه سازی راهبرد توانمندسازی فردی از مجرای رسانه جمعی تلویزیون بود که نتایج آزمون مدل نشان می دهد مدل پیشنهادی در مجموع می تواند 7/62 درصد از تغییرات مربوط به متغیر وابسته توانمندسازی فردی را تبیین می کند. تفاصيل المقالة