با توجه به بحران زیست‌محیطی دو دهه اخیر و خشک شدن بخش‌هایی از دریاچه ارومیه و تأثیرگذاری آن بر زمین‌های کشاورزی اطراف، این مطالعه با هدف شناسایی کانی‌ها در خاک‌های متاثر از مواد مادری مختلف به منظور درک ارتباط متقابل خاک با مواد مادری و پیش بینی روند تغییرات آنها انجام شد. در این پژوهش 26 خاکرُخ بر روی مواد ‌مادری مختلف حفر و تشریح گردید واز بین آنها 13 خاکرُخ شاهد مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. نتایج کانی‌شناسی رس حاکی از حضور کانی‌های رسی ایلایت، اسمکتیت، کلریت، کائولینیت، ورمی‌کولیت و پالیگورسکیت در این منطقه می‌باشد. حضور پالیگورسکیت در خاکرخ‌ها دارای دو منشا پدوژنیک و به ارث رسیده از مواد مادری می‌باشد. همچنین کانی‌های کائولینیت و کلریت به دلیل عدم شرایط لازم برای تشکیل پدوژنیک، به ارث رسیده از مواد مادری است. ایلایت در بیشتر خاک‌ها منشأ موروثی داشته و درخاکرخ‌هایی که کاربری زراعی داشتند، جذب پتاسیم توسط کانی‌های انبساط پذیر انجام‌شده و در سطح خاک تغییر شکل یافته و ایلایت را تشکیل دادند. منشاء اسمکتیت نیز در برخی از خاک‌های این منطقه پدوژنیکی بوده و احتمالاً از هوازدگی ایلیت به وجود آمده است و در برخی دیگر توارثی است، چون در سنگ بستر آنها نیز مشاهده شده است. ورمیکولیت‌های موجود در این منطقه نیز اغلب منشأ پدوژنیکی دارند و حاصل از هوا دیدگی میکا و کلریت می‌باشند. نتایج تحقیق حاکی از این است که مواد مادری متفاوت، تاثیر زیادی در خصوصیات فیزیکوشیمیایی و مقدار نسبی کانی‌‌های خاک در این منطقه داشته است. تفاصيل المقالة

تیتانیم عنصری است که در طبیعت به صورت ترکیب با سایر عناصر وجود دارد. این عنصر دارای کاربردهای فراوانی است. با توجه به اینکه سواحل دریای خزر محیط مناسبی برای ذخایر پلاسری میباشند، این پژوهش با هدف شناسایی منبع اقتصادی تیتانیم صورت پذیرفت. در این مطالعه، 11 نمونه از رسوبات منطقه لاریم و فرح آباد برداشت و مورد تحلیلهای دانه بندی و ICP قرار گرفتند. نتایج با استفاده از پارامترهای آماری از جمله شاخصه ای گرایش مرکزی، شاخصهای پراکندگی، توزیع نرمال، انواع ضرایب همبستگی، تحلیل خوشهای و فاکتوری بدست آمد. بر اساس محاسبات انجام شده، میانگین غلظت این عنصر در منطقه مطالعاتی نسبت به میانگین آن در پوسته زمین بیشتر است. بر اساس مطالعه رسوبات منطقه، حداکثر مقدار تیتانیم نسبت به سایر عناصر، بالاتر از حد آستانه اقتصادی است که بیشتر در رسوبات گراولی مشاهده شده و به عنوان یک پتانسیل اقتصادی محسوب می گردد. تفاصيل المقالة

در این پژوهش، مناطق ساحلی جنوب استان سیستان و بلوچستان مورد مطالعه قرار گرفتند. این مناطق در تجارت بین المللی، مدیریت سواحل و صنایع دریایی نقش قابل توجهی را دارند. شناخت زمین های مناسب جهت توسعه و ساخت سازه های دریایی مانند اسکله های سوخت گیری، صیادی، تجاری و بنادر ساحلی و دور از آلودگی های زیست محیطی، بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش، روش تحقیق براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، صحرایی و عملیات پیمایشی، نمونه برداری از رسوبات ساحلی اعم از سطحی و عمقی بوده است. پس از تهیه مقاطع نازک، رسوبات منطقه بررسی و تیپ های مختلف رسوبی آن شناسایی شدند. با تلفیق اطلاعات به دست آمده، سواحل دارای پتانسیل ساخت و توسعه اسکله، بنادر ، محل های مناسب جهت سوخت گیری و محل های نامناسب، شناسایی شدند. در این تحقیق مشخص شد که عواملی مانند تغییرات سطح آب دریا ، فرایندهای تکتونیکی ، فرایندهای اقلیمی، فرایندهای هیدرولیکی بهویژه عمل جریان های جزر و مدی و نیز دخالت های انسانی و فعالیت های عمرانی در اسکله ها و مناطق ساحلی جنوب استان سیستان و بلوچستان، مهم ترین فرایندهای تخریبی و سازنده سواحل می باشند. همچنین مشخص شد سواحل پسرونده در خلیج های چابهار و پزم، شاخص یک ساحل پسرونده در زمان پیشروی دریا می باشند. سواحل دریای عمان پس از تحمل بالا آمدگی مداوم ناشی از نئوتکتونیک و زون فرورانش که در حال حاضر نیز ادامه دارد، در معرض دو گروه عوامل محیطی خشکی و دریایی قرار گرفته اند. البته عوامل زمین شناختی به عنوان عوامل اصلی محسوب می گردند. واحدهای سنگی، تحت تأثیر فرایندهای دگرسانی مانند انحلال، تجزیه و دگرسانی اجزاء سازنده، دچار فرسایش شدید شده و سواحل را در برابر هجوم، ضربه امواج و بارگذاری های موضعی بسیار آسیب پذیر نموده اند. در برخی نقاط مانند شرق رمین تا غرب پسابندر، این عوامل به تنهایی ریزش و جدایش توده های سنگی ساحلی و نهایتاً عقب نشینی آنها را موجب می شوند. در برخی نقاط ساحلی دیگر مانند دیواره های دریایی حد فاصل خلیج های پزم و چابهار و نیز گواتر، عوامل هیدرودینامیکی مانند اثر امواج و عوامل اقلیمی مانند بادهای مونسون و فرسایش بادی، به عنوان عوامل مکمل عوامل اصلی در فرسایش و عقب نشینی سواحل سنگی نقش داشته اند. تفاصيل المقالة

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال غرب ایران، امروزه در خطر خشک شدگی قرار گرفته است. بحران اخیر زیست محیطی و خشک شدن دریاچه ارومیه هم اکنون یکی از بزرگترین مخاطرات زمین شناختی کشور محسوب می گردد . بررسی تاریخچه تکاملی دوره هولوسن و شناخت علل کاهش ناگهانی تراز آب دریاچه ارومیه، موضوع پژوهش حاضر می باشد. در این پژوهش ضمن انجام بررسی های دورسنجی در بازه زمانی 35 ساله، پردازش داد ههای اقلیمی 55 ساله و رابطه آن با تغییرات تراز آب دریاچه، مغزه های رسوبی دست نخورده رسوبات بستر دریاچه در بخش غربی به روش مغزه گیری Auger تهیه گردید. تعداد 16 مغزه با بیشینه ژرفای 9 متر و مجموعا بیش از 98 متر از رسوبات زیر بستر دریاچه مورد بررسی قرار گرفت. رخساره های رسوبی بر اساس رنگ، اندازه دانه، ویژگی های کانی شناسی، ساخت رسوبی و نوع کانی های تبخیری تفکیک گردید. با توجه به تغییر رخساره های رسوبی از سطح به عمق، جغرافیا، اقلیم و تغییرات تراز آب دریاچه از سطح به عمق بازسازی گردید. نتایج حاکی از وجود 17 رخساره رسوبی قابل تفکیک در مغزه ها می باشد. رخساره ها متعلق به محی طهای رسوبی دریاچ ه ای، باتلاقی، پلایایی، رودخانه ای و خشکی می باشد. مغزه گیری و بررسی رخساره های رسوبات زیر بستر دریاچه، نشان م یدهد اگر چه در نواحی کران ه ای دریاچه آثار خشک شدگی به تناوب دیده می شود اما بخش اصلی دریاچه در حداقل 13000 سال گذشته (5/6 متری رسوبات بستر) محیط دریاچه ای بوده است رسوبگذاری پیوسته دیده می شود. داده های لرزه ای موجود نیز مؤید این نکته می باشد. لذا تغییر اقلیم و به ویژه افزایش تبخیر در سال های اخیر اگر چه خود عاملی در کاهش تراز آب دریاچه محسوب م یگردد، اما علت اصلی خشکسالی دریاچه ارومیه نیست. از حال تا حدود 13000 سال گذشته،کشور ایران دستخوش خشکسالی های وسیعی بوده است و دریاچه های کم عمق از قبیل دریاچه مهارلو، میرآباد، زریوار به کرات خشک شده اند اما دریاچه ارومیه در آن بحرانهای خشکسالی بجز در نواحی کرانه ای، هرگز خشک نگردیده است. فاز عمده خشکی دریاچه ارومیه از حدود 13000 سال قبل آغاز شده است که آنرا می توان به خشکسالی عمده آخرین عصر یخچالی که با کاهش رطوبت و پایین رفتن تراز آب دریاچه های شمال افریقا و جنوب آسیا تؤام بوده است، نسبت داد. بنابراین عامل مهم در کاهش تراز آب امروزی دریاچه ارومیه عوامل آنتروپوژنیک (انسانی) می باشد. تفاصيل المقالة