-
المقاله
1 - سنجش پایداری اجتماعی در محلات مرکزی شهر بابل با رویکرد مدیریت یکپارچه شهریخط مشیگذاری عمومی در مدیریت , العدد 38 , السنة 11 , تابستان 1399در بستر افزایش توجهات جهانی به ابعاد توسعه پایدار و مسائل مربوط به کیفیت زندگی انسانها، تلاش برای دستیابی به پایداری اجتماعی در بافتهای شهری اهمیت بیشتری یافته است. هدف مقاله حاضر سنجش پایداری اجتماعی با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری، در محلات مرکزی شهر بابل میباشد که د أکثردر بستر افزایش توجهات جهانی به ابعاد توسعه پایدار و مسائل مربوط به کیفیت زندگی انسانها، تلاش برای دستیابی به پایداری اجتماعی در بافتهای شهری اهمیت بیشتری یافته است. هدف مقاله حاضر سنجش پایداری اجتماعی با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری، در محلات مرکزی شهر بابل میباشد که در این راستا پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی می-باشد. مؤلفهها و شاخصهای مرتبط با پایداری اجتماعی از دل مطالعات استخراج شده و با استفاده از پرسشنامه، 370 نفر از شهروندان به پرسشنامهای که در راستای وضعیت پایداری اجتماعی در محدوده مرکزی شهر بابل پاسخ داده و یافته-های این بخش با استفاده از تکنیکهای آماری و تحلیل عاملی در نرمافزار SPSS بررسی و تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهد که بافت مرکزی شهر بابل از حیث پایداری اجتماعی در سطح بالایی قرار داشته و مهمترین عاملی که در پایداری اجتماعی محلات مرکزی شهر بابل اثرگذار میباشد امنیت و کنش اجتماعی میباشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر احیای بافت های فرسوده ی شهر قائمشهر (با رویکرد ارزیابی سیاست های حمایتی دولت)برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , العدد 5 , السنة 1 , زمستان 1400بافت مرکزی و قدیمی شهرها که روزگاری مهم ترین و بهترین محله های مسکونی شهرها بـوده انـد و بـه دلیـل حضـور اجتماعات انسانی امروز دارای عناصر تاریخی و به یادمـانی بـاارزش متعـددی هسـتند، در حـال حاضـر دچـار فرسـودگی ناکارآمدی شده است. احیای بافت های فرسوده می تواند ارزش کا أکثربافت مرکزی و قدیمی شهرها که روزگاری مهم ترین و بهترین محله های مسکونی شهرها بـوده انـد و بـه دلیـل حضـور اجتماعات انسانی امروز دارای عناصر تاریخی و به یادمـانی بـاارزش متعـددی هسـتند، در حـال حاضـر دچـار فرسـودگی ناکارآمدی شده است. احیای بافت های فرسوده می تواند ارزش کالبدی را ارتقا داده و رغبت شهروندان به سـکونت در آن را افـزایش دهد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر احیای بافت فرسوده شهر قائمشهر (با رویکرد ارزیابی سیاست های حمایتی) می باشد. در این تحقیق که به صورت پیمایشی که به عنوان شاخه ای از تحقیقات توصیفی صورت می گیرد، برای جمع آوری اطلاعات از ابزار بلوک های آماری و مقاله ها و کتب های فرسودگی که از معتبرترین ابزار گردآوری اطلاعات می باشد، استفاده گردیده است. در نتیجه با بررسی سیستم محیطی و شاخص های متناسب برای شناسایی بافت های فرسوده شهری با استفاده از مدل های برنامه ریزی (ahp) محله هایی به عنوان بافت فرسوده معرفی گردیده است. این شاخص ها اعم از ریزدانگی و ناپایداری و نفوذناپذیری در بافت های سطح شهر قائم شهر مورد پالایش و بررسی قرار گرفته و هریک معیاری برای نزدیک شدن به بافت های فرسوده شهری تلقی گردیده است که لذا با بررسی این شاخص ها بافت های فرسوده در عنوان بلوک های فرسوده شناسایی و معرفی شده اند و در نتیجه با بررسی شاخص های حمایتی برای بهسازی و نوسازی این بافت ها و پیشنهادات لازم برای برطرف کردن و جلوگیری از تولید نشدن بافت های فرسوده بیان شده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (نمونه موردی: شهر ساری)برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , العدد 2 , السنة 2 , تابستان 1401این تحقیق با بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (مطالعه مورد: شهر ساری)، نوع گسترش شهر ساری و سپس ویژگی های نواحی حرارتی شهر را بررسی می کند و رابطه آن با تشکیل جزایر حرارتی شهری را شناسایی می کند .گسترش بی برنامه و روزافزون شهرها در طول نیم قرن گذ أکثراین تحقیق با بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (مطالعه مورد: شهر ساری)، نوع گسترش شهر ساری و سپس ویژگی های نواحی حرارتی شهر را بررسی می کند و رابطه آن با تشکیل جزایر حرارتی شهری را شناسایی می کند .گسترش بی برنامه و روزافزون شهرها در طول نیم قرن گذشته، موجب پدید آمدن مشکلات محیط زیستی شده است. این مشکلات محیط زیستی می تواند کیفیت زندگی شهروندان و در نتیجه سلامت آن ها را به خطر بیندازد. یکی از این مشکلات پدیده جزایر حرارتی شهری می باشد. جزایر حرارتی شهری پدیده ای است که در آن دمای برخی مناطق بیشتر از سایر مناطق همجوار می گردد. این پدیده می تواند حاصل رشد پراکنده شهرها و همچنین رشد بی برنامه و عمودی برخی نواحی شهری باشد. جزایر حرارتی شهری در حوزههای مختلف میتواند پیامدهای منفی داشته باشد؛ اول موضوع سلامت انسان است که وجود جزایر حرارتی در شهرها موجب پدیده ی نبود آسایش دمایی آنها میشود همچنین موجب تشدید آلودگی هوا میشود، پدیدهای که در شهرهای ایران زیاد با آن درگیر هستیم. این تحقیق از نوع تحلیلی است، اما باید افزود که از نظر هدف کاربردی خواهد بود. در بعد کاربردی نیز می توان از نتایج در تصمیم گیری و برنامه ریزی شهری استفاده کرد. برای این تحقیق از داده های ماهواره لندست 8 استفاده شد. در این راستا ابتدا پس از تهیه تصاویر، نقشه دمایی شهر ساری با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و نرم افزار GIS تهیه و سپس جزایر حرارتی استخراج می شود. به همین ترتیب نقشه پوشش گیاهی و اراضی تهیه و ضریب آنتروپی شانون و تراکم ساختمان و جمعیت محاسبه و با جزایر حرارتی شهری مقایسه خواهد شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شکل گیری جزایر حرارتی در شهر ساری وابسته به هر دو نوع رشد شهر می باشد و ایجاد نواحی حرارتی با نوع پوشش زمین، تراکم جمعیتی و ساختمانی رابطه معناداری دارد. همچنین اکثر نواحی حرارتی فعلی شهر ساری شامل نواحی می باشد که در دهه های گذشته به شهر اضافه شده اند. همچنین به منظور جلوگیری از شکل گیری نواحی حرارتی جدید و کنترل رشد نواحی حرارتی فعلی، با توجه به ویژگی های حرارتی هر ناحیه، پیشنهاداتی ارائه می گردد. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - نقش و کارکرد بازار روز در سازمان یابی فضایی شهرهای شمالی ایران با استفاده از تئوری چیدمان فضا (مطالعه موردی: بازار روز نوشیروانی بابل)برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , العدد 4 , السنة 2 , پاییز 1401تمدن تابع عواملی چند است:زمین قابل ساخت، باران و عوامل و اوضاع اقتصادی.در واقع نخستین قدم در راه تمدن، کشاورزی است. وقتی فرهنگ عمومی به حد معینی برسد، فکر کشاورزی تولید می شود و تنها تمدن است که انسان را به فکر ایجاد مدنیت و شهر می اندازد. سازمان فضایی شهر خود شامل عناص أکثرتمدن تابع عواملی چند است:زمین قابل ساخت، باران و عوامل و اوضاع اقتصادی.در واقع نخستین قدم در راه تمدن، کشاورزی است. وقتی فرهنگ عمومی به حد معینی برسد، فکر کشاورزی تولید می شود و تنها تمدن است که انسان را به فکر ایجاد مدنیت و شهر می اندازد. سازمان فضایی شهر خود شامل عناصر کانونی، خطی و پهنه ای می باشد که با چینش این عناصر بر روی زمین، نظم فضایی شهر ایجاد می شود. یکی از مهمترین عناصر سازمان فضایی شهرهای شمالی ایران، بازار روز می باشد که پژوهش حاضر سعی دارد یکی از وزین ترین عناصر سازمان فضایی در شهر بابل به نام بازار روز نوشیروانی را بررسی کرده و مفهوم بازار روز و تاثیرگذاری آن بر سازمان فضایی شهر با تئوری "چیدمان فضا" را بررسی کرده و همچنین راهکارهایی برای ارتقاء کیفیت عملکرد این بازار ارائه دهد. این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است، گردآوری داده ها به شیوه اسنادی، مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه و همچنین برداشت کالبدی صورت گرفته است و با نرم افزارهایAuto cad ،Arc GIS ، SPSS وDeapthmap مرتب سازی و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که حوزه نفوذ این بازار، شهرستان بابل و حتی خارج استان می باشد، مهم ترین محل تعامل مردم روستاها با شهر می باشد و تاثیر بسزایی بر سازمان فضایی شهر داشته، مکان گزینی درستی شده، اما متناسب اهمیتی که در سازمان فضایی شهر دارد، عدم وجود معماری شایسته، مدیریت نادرست و نظارت ضعیف این بازار، از عملکرد و کارکرد این بازار کاسته است. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری .اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 53 , السنة 14 , پاییز 1402جنگلها نقش مهمی در نگهداری آب و هوا و ثبات محیطی بازی میکنند. عوامل متعددی، با منشأ انسانی و طبیعی باعث جنگل زدایی میشوند. جنگلزدایی به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی جهان تشخیص داده شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی أکثرجنگلها نقش مهمی در نگهداری آب و هوا و ثبات محیطی بازی میکنند. عوامل متعددی، با منشأ انسانی و طبیعی باعث جنگل زدایی میشوند. جنگلزدایی به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی جهان تشخیص داده شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی و به لحاظ ماهیت، کاربردی است. اطلاعات جمعآوری شده در این پژوهش از روشهای کتابخانهای و میدانی حاصل شده است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه و مشاهده بوده است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS و آزمونهای مرتبط با تحلیل عاملی از جمله آزمون بارتلت و ضرایب همبستگی استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که از بین شاخصهای پانزدهگانه نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری، "دسترسی به حملونقل" با بار عاملی 0.874 بیشترین اولویت را از نظر کارشناسان و متخصصین کسب کرده است. پس از آن "فرهنگ زندگی" و "کیفیت منظر" دارای بالاترین اهمیت از لحاظ میانگین بار عاملی هستند. اما از زیرمجموعه معیارهای پنجگانه، معیار "اجتماعی و فرهنگی" با بار عاملی 0.861 دارای بالاترین اولویت، و پس از آن معیارهای "زیستمحیطی"، "دسترسی"، "کاربری اراضی"و "اقتصادی" به ترتیب قرار گرفته اند. نتایج نشان داد که برنامه ریزی استفاده از زمین که بر تکنیکهای توسعه سازگار با محیط زیست تمرکز دارند، همانند کشاورزی در شهرها و کاهش توسعه شهرک و شهرنشینی، می تواند باعث کاهش زیادی در جنگل زدایی شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - سنجش مشارکت اجتماعی در توسعه صنعت گردشگری ( مطالعه موردی: شهر ساری)اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 54 , السنة 14 , زمستان 1402گردشگری یکی از حوزههای مهم اقتصادی در جهان محسوب می گردد که با سرعت در حال پیشروی است و حجم قابل توجهی از درآمد، اشتغال و تولید ملی را به خود اختصاص داده است و به عنوان یکی از منابع اثربخش در راستای ایجاد درآمد ارزی یک کشور محسوب می گردد. مشارکت مردم در توسعه گردشگری ب أکثرگردشگری یکی از حوزههای مهم اقتصادی در جهان محسوب می گردد که با سرعت در حال پیشروی است و حجم قابل توجهی از درآمد، اشتغال و تولید ملی را به خود اختصاص داده است و به عنوان یکی از منابع اثربخش در راستای ایجاد درآمد ارزی یک کشور محسوب می گردد. مشارکت مردم در توسعه گردشگری بخشی از یک حرکت جهانی است و به همین دلیل هم در برنامه های جهانی مانند برنامه جامع گردشگری، بر توسعه گردشگری در سطح ناحیه ای و محلی با مشارکت مردم بومی و جامعه محلی تأکید شده است. اهمیت مشارکت در روابط وپیوندهای اجتماعی به گونه ای است که می توان آن را عنصر اساسی زندگی اجتماعی تلقی نمودکه زمینه همکاری و تعامل را در ابعاد مختلف گسترش می دهد. مقاله حاضر گردشگری را به عنوان صنعتی خدماتی و انسان محور می داند که نقش سازنده مردم به منظور گسترش و توسعه آن با اهمیت تلقی می نماید. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که نگاه به مردم در صنعت گردشگری باید از نگاهی مصرف گرایانه به نگاهی تولید کننده و عرضه کننده تبدیل شود؛ همچنین مردم در توسعه صنعت گردشگری باید وارد بخش تصمیم سازی و سیاستگذاری شوند تا خود را موظف به حضور در بخش اجرا بدانند و با مشکلات و موانع احتمالی مبارزه نمایند. از این روی با توجه به عناصر و عوامل مختلف توسعه صنعت گردشگری راهکارهای پیشنهادی به منظور افزایش مشارکت اجتماعی و مردمی به عنوان محور و شاخص توسعه ارائه شده است تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - تحلیلی بر پراکنش فضایی خدمات شهری در سکونتگاههای مراکز شهری شهرستانهای استان مازندرانمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 1 , السنة 19 , بهار 1403مقدمه: برنامهریزی شهری از آنجایی که با تخصیص و توزیع منابع کمیاب در بین مکانهای مختلف شهر در ارتباط است، متکی بودن آن به معیارهای پراکنش فضایی خدمات شهری، امری ضروری به نظر میرسد. هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی پراکنش فضایی کاربریهای خدمات شهری در سکونتگاههای أکثرمقدمه: برنامهریزی شهری از آنجایی که با تخصیص و توزیع منابع کمیاب در بین مکانهای مختلف شهر در ارتباط است، متکی بودن آن به معیارهای پراکنش فضایی خدمات شهری، امری ضروری به نظر میرسد. هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی پراکنش فضایی کاربریهای خدمات شهری در سکونتگاههای مراکز شهری شهرستانهای استان مازندران است. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش آن توصیفی – تحلیلی است. گردآوری دادههای موردنیاز تحقیق با استفاده از روش کتابخانهای و اسنادی از سالنامه آماری استان مازندران در سال 1396صورت گرفته است. در این پژوهش برای سنجش معیار پراکنش فضایی خدمات شهری از شاخصهای خدمات تفریحی – رفاهی، خدمات حملونقلی، زیرساختهای شهری، عمران شهری، فضای سبز شهری، خدمات آموزشی، خدمات بهداشتی – درمانی و خدمات فرهنگی استفاده شده است. برای رتبهبندی مراکز شهری شهرستانهای استان مازندران براساس وضعیت توسعه خدمات شهری مدل ویکور بکار رفته است. قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه، مراکز شهرستانهای استان مازندران میباشد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان میدهد که تنها 7 شهر استان که شامل نقاط شهری 4 شهرستان بابلسر، فریدونکنار، کلاردشت و رامسر میباشند، در گروههای کاملاً برخوردار، برخوردار و نیمهبرخوردار قرار دارند و شهروندان آنها از نظر برخورداری از خدمات شهری وضعیت ایدهآلی دارند. به عبارت دیگر خدماترسانی به شهروندان در شهرهای بابلسر، بهنمیر، هادیشهر، فریدونکنار، کلاردشت، رامسر و کتالم و ساداتشهر به میزان زیادی قابل قبول میباشد. نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که نزدیک به 90 درصد از شهرهای استان مازندران ازنظر شاخصهای خدمات شهری وضعیت نامطلوب و پایینتر از متوسط دارند و کمبود خدمات شهری مدنظر تحقیق به نسبت جمعیت این شهرها بطور چشمگیری احساس میشود. تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - بررسی نقش طراحی در فضاهای عمومی شهر بر ایجاد جرائم شهری (مطالعه موردی: پارک ولایت ساری)علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 46 , السنة 20 , بهار 1403آن چه که به یک فضای شهری معنا می¬بخشد حضور افراد در آن فضا و انجام فعالیت¬های اجتماعی فرهنگی و ... در آن می¬باشد. بنابراین فضاهای عمومی شهری و به طور خاص پارک¬ها، عرصه¬ای برای تعاملات اجتماعی هستند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فضاهای طراحی شده در پارک ولایت شهر أکثرآن چه که به یک فضای شهری معنا می¬بخشد حضور افراد در آن فضا و انجام فعالیت¬های اجتماعی فرهنگی و ... در آن می¬باشد. بنابراین فضاهای عمومی شهری و به طور خاص پارک¬ها، عرصه¬ای برای تعاملات اجتماعی هستند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فضاهای طراحی شده در پارک ولایت شهر ساری در ایجاد جرم و کاهش آن می¬باشد. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت، کاربردی بوده و برای جمع¬آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه¬ای، مشاهدات میدانی و اسناد فرادست استفاده شده است. برای تحلیل یافته¬های پژوهش بر اساس اصول مبانی نظریه CPTED برای پارک¬ها و فضاهای سبز به بررسی فضاهای پارک ولایت پرداخته و نقاط قوت و ضعف، فرصت¬ها و تهدیدهای آن در قالب تکنیک SWOT مشخص شده است، در پی آن راهبردهای چهارگانه ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می¬دهد پارک ولایت شهر ساری دارای فضاهای بی¬دفاع بسیاری است که در این فضاها سبب شده است که در گوشه¬های بی¬دفاع پارک، بزهکاری¬ها و نابهنجاری¬هایی صورت می¬پذیرد که به سبب طراحی نامناسب پارک می¬باشد. در این پژوهش مشخص شده است که نبود مبلمان کافی و مناسب و نورپردازی¬های صحیح در پارک و همچنین طراحی نادرست ساختمان¬ها در پارک، سبب ایجاد این فضاهای بی¬دفاع شده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - تبیین مدل گردشگری پایدار شهری در راستای توسعه منطقهای (مطالعه موردی: شهر ساری)آینده پژوهی شهری , العدد 13 , السنة 4 , تابستان 1403گردشگری و توسعه منطقهای بهدقت باهم مرتبط شدهاند. سیاستگذاری گردشگری، که ابزاری است برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال، در حال تبدیلشدن به ابزاری برای توسعه منطقه&z أکثر
گردشگری و توسعه منطقهای بهدقت باهم مرتبط شدهاند. سیاستگذاری گردشگری، که ابزاری است برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال، در حال تبدیلشدن به ابزاری برای توسعه منطقهای و برای حفظ و بهبود میراث یک ناحیه است. در مناطق بسیاری صنعت گردشگری یکی از بزرگترین منابع رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال است. گردشگری از طریق سیاستهای توسعه مؤثر همچنین میتواند ابزاری برای یکپارچه کردن مناطق کمتر توسعهیافته یا دادن دستیابی برابر ثمرات رشد به آنها باشد. هدف از پژوهش حاضر تبیین مدل گردشگری پایدار در راستای توسعه منطقهای در شهر ساری هست. این پژوهش از بعد هدف، کاربردی و از بعد ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی هست. جامعه آماری خبرگان و متخصصان در زمینه گردشگری در شهر ساری بوده که 45 خبره از میان جامعه از طریق نمونهگیری خوشهای هدفمند انتخابشدهاند. ابزار جمعآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، پرسشنامه بوده است که میان 45 نفر از متخصصان و خبرگان در زمینه گردشگری توزیعشده است. در بررسی معیار توان اقتصادی بهعنوان یکی از متغیرهای گردشگری پایدار شهر ساری در راستای توسعه منطقهای مشخصشده است که این معیار با میانگین (3.28) بالاتر از میانه نظری، وضعیت مناسبی در شهر ساری دارد. همچنین معیارهای بسترها و شرایط محیطی، عوامل مدیریتی با میانگینهای (3.43)، (3.15) که میانگینشان بالاتر از میانه نظری بوده، دارای شرایط مساعدی در شهر ساری بوده و معیارهای ظرفیتهای گردشگری، جاذبههای گردشگری، میزان خدمات، عوامل ساختاری، عوامل فردی به ترتیب با میانگینهای (2.81)، (2.83)، (2.45)، (2.86)، (2.64)، که پایینتر از میانه نظری محاسبهشدهاند، در شهر ساری با ضعفهایی روبرو بودهاند.
تفاصيل المقالة