زمینه و هدف: رفتار فلزات در خاک ها مثل تحرک و دسترسی زیستی، براساس مجموع غلظت فلزات سنگین، قابل پیش بینی نمی باشد. جذب و سمیت فلزات به فرم شیمیایی فلزات، وابسته می باشد بنابراین بررسی تحرک و دسترسی زیستی فلزات سنگین موجود در خاک برای مطالعات زیست محیطی از اهمیت زیاد برخوردار می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از تکنیک استخراج ترتیبی BCRاصلاحی، فرم های مختلف فلز مس در خاک مزارع برنج آبیاری شده با فاضلاب شهرک صنعتی آمل تعیین شدند. آنالیز نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی GBC مدل Sens AA انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که فرم باقیمانده و فرم قابل حل در اسید-تبادلی-کربنات به ترتیب بیشترین و کمترین میزان (17/77 و 2/7) را تشکیل می دهند. همچنین ضریب تحرک و درصد بازیابی به ترتیب 39/2 و 6/96 بدست آمد. نتیجه گیری: تحرک و دسترسی زیستی فلز مس در خاک شالیزارهای این منطقه پایین است. بنابراین احتمال آلودگی این فلز در منطقه پایین است. تفاصيل المقالة