فهرس المقالات نوبخت سبحانی


  • المقاله

    1 - تحلیلی بر نابرابری‌های کالبدی-فضایی در توزیع خدمات با رویکرد عدالت فضایی در شهر ساری
    ساماندهی اقتصاد فضا , العدد 1 , السنة 1 , پاییز 1402
    رشد شتابان کالبدی-فضایی شهرها در دهه‌های اخیر، به دلیل توزیع نامناسب مراکز خدمات شهری، می‌تواند منجر به عدم برخورداری یکسان شهروندان از این خدمات در سطح شهر شود. برای رفع این مشکل، برنامه‌ریزی مناسبی برای فضای شهری باید به منظور تأمین رفاه شهروندان و در نهایت دستیابی به أکثر
    رشد شتابان کالبدی-فضایی شهرها در دهه‌های اخیر، به دلیل توزیع نامناسب مراکز خدمات شهری، می‌تواند منجر به عدم برخورداری یکسان شهروندان از این خدمات در سطح شهر شود. برای رفع این مشکل، برنامه‌ریزی مناسبی برای فضای شهری باید به منظور تأمین رفاه شهروندان و در نهایت دستیابی به پایداری شهری اقدام شود. هدف از این پژوهش سنجش نابرابری‌های فضایی- کالبدی در توزیع خدمات با رویکرد عدالت فضایی در شهری ساری می‌باشد. روش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است،این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل توسعه فیزیکی شهر از سال 70-1390 و چگونگی پراکنش فضایی خدمات شهری را مطالعه می‌کند و برای تجزیه‌وتحلیل آن‌ها از مدل انتروپی، هلدرن و موریس استفاده‌شده است. یافته ها حاکی از آن است که توسعه فضایی- کالبدی شهر ساری به صورت اسپرال و پراکنده بوده به طوری که 82درصد از رشد شهر ناشی از رشد جمعیت و 12درصد آن رشد افقی بوده است. نتایج نشان می‌دهد که توسعه فضایی کالبدی شهر به‌طور متناسب با توزیع خدمات در سطح نواحی شهر نبوده و باعث شده است که بیشتر مردم از دسترسی به خدمات به صورت عادلانه و یکسان محروم باشند. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، برنامه‌ریزان شهری می‌توانند با رویکرد عدالت فضایی، نابرابری‌های کالبدی-فضایی در توزیع خدمات در شهر ساری را مدیریت کنند. با طراحی و اجرای استراتژی‌های مناسب در برنامه‌ریزی شهری، رفاه شهروندان در اولویت قرار بگیرد تا مقدمه پایداری شهری حاصل می‌شود. همچنین، در توسعه فیزیکی شهر، برنامه‌ ریزان باید به رشد جمعیت آینده توجه کرده و با انجام برنامه‌ریزی مناسب، توزیع خدمات را برای همه شهروندان به صورت عادلانه و دسترسی‌ پذیر تضمین کنند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - مدل پذیرش تکنولوژی توسعه یافته جهت اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک (مطالعه موردی: شعب بانک تجارت شهرستان یزد)
    مدیریت بازاریابی , العدد 16 , السنة 7 , پاییز 1391
    هدف پژوهش: در نظام بانکداری مشتریان، محور اصلی می باشند و در واقع همه کارها برای طلب رضایت، توجه و جذب آن‌ها انجام می گیرد. از طرف دیگر، علی رغم رشد مداوم استفاده کنندگان شبکه جهانی، استفاده از مدیریت ارتباط با مشتری بر پایه وب در سازمان‌ها با شکست مواجه شده ا أکثر
    هدف پژوهش: در نظام بانکداری مشتریان، محور اصلی می باشند و در واقع همه کارها برای طلب رضایت، توجه و جذب آن‌ها انجام می گیرد. از طرف دیگر، علی رغم رشد مداوم استفاده کنندگان شبکه جهانی، استفاده از مدیریت ارتباط با مشتری بر پایه وب در سازمان‌ها با شکست مواجه شده است. لذا، ارائه یک مدل پذیرش تکنولوژی ویژه برای تشریح و تجزیه و تحلیل رفتاری کاربرد سیستم‌های اطلاعاتی، ضروری می‌باشد. از این رو در این مقاله یک مدل پذیرش تکنولوژی توسعه یافته، در جهت بهبود مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. این چارچوب به منظور توضیح و درک بهتر رفتار استفاده از e-CRM، جنبه‌هایی از مدل پذیرش تکنولوژی (TAM) را با جنبه‌های از تئوری انتشار نوآوری (IDT) ادغام می‌کند. روش پژوهش: روش این مطالعه از نظر ماهیت توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد و به مدت 6 ماه در سال 89 انجام یافته است. جامعه آماری را کلیه شعب بانک تجارت شهرستان یزد تشکیل می‌دهد. حجم نمونه 242 نفر می باشد. علاوه بر این، از نرم افزار LISREL برای آزمون فرضیه ها و بررسی روابط میان مولفه‌های چارچوب تحقیق استفاده شده است. نتایجپژوهش: یافته‌های این تحقیق نشان داد که اثر پیچیدگی، مشاهده پذیری و سازگاری بر نگرش معنی دار نیست. ولی، مزیت نسبی، ویژگی‌های فردی، سازمانی و محیطی بر نگرش کاربران تاثیرگذار می باشند. لذا، این عوامل تعیین کننده‌های مهمی بر نگرش کاربر نسبت به استفاده از آن است که در نهایت منجر به استفاده واقعی آن می‌گردد. کاربردهایمدیرتیپژوهش: سازمان‌ها باید، اثر بالقوه این عوامل قبل از پیاده سازی e-CRM را با دقت بررسی نمایند. نوآوریپژوهش: در این تحقیق، چارچوبی که حاصل از ادغام دو مدل پذیرش تکنولوژی و انتشار نوآوری می‌باشد مورد بررسی قرار گرفت. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - اهمیت دره خرم آباد در توسعه پایدار گردشگری با رویکرد فراهم نمودن زمینه ثبت در میراث جهانی
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 2 , السنة 15 , تابستان 1402
    گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده و شناسایی و تحلیل منابع گردشگری نقش مهمی در توسعه چشم‌انداز برنامه‌ریزی گردشگری ایفا می‌کند. دره خرم‌آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به‌ع أکثر
    گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده و شناسایی و تحلیل منابع گردشگری نقش مهمی در توسعه چشم‌انداز برنامه‌ریزی گردشگری ایفا می‌کند. دره خرم‌آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به‌عنوان یکی از نخستین سکونتگاه‌های بشری، تاکنون به دلایل متعددی در فهرست میراث جهانی ثبت‌نشده است. پژوهش حاضر باهدف، مطالعه اهمیت دره خرم‌آباد در توسعه پایدار گردشگری استان و فراهم نمودن زمینه ثبت آن در فهرست جهانی تدوین‌شده است. روش تحقیق تحلیلی- میدانی و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از مدل SWOT، TOPSIS و AHP استفاده‌شده است. همچنین در زمینۀ اهمیت اثر در رابطه با ثبت جهانی، ملاک‌های اجرایی کنوانسیون میراث جهانی معیارهای بوده‌اند که در این پژوهش ملاک عمل قرارگرفته‌اند. نتایج حاصل از تحلیل AHP نشان داد که در بین مؤلفه‌های مورد ارزیابی در بخش طبیعی وجود دریاچه‌ها و آب‌بندها در سطح شهر، از مؤلفه‌های فرهنگی وجود موزه‌ها تاریخی و فرهنگی معتبر و در بین مؤلفه‌های تفریحی وجود پارک‌های بزرگ، بیشترین اهمیت را در بین قابلیت‌های گردشگری دره خرم‌آباد داشته‌اند. هم‌چنین بررسی مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه گردشگری دره خرم‌آباد و فراهم نمودن زمینه ثبت جهانی بیانگر این است که بهره‌گیری از سیستم مشارکتی مردم، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، امنیت و رضایت در مناطق گردشگری، تنوع‌بخشی به امکانات و خدمات گردشگری، تبلیغات و اطلاع‌رسانی خدمات گردشگری و تخصیص تسهیلات بانکی و حمایت‌های قانونی، رتبه اول تا پنجم را در توسعه گردشگری دره خرم‌آباد دارند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - رتبه‌بندی زیر ساخت‌های گردشگری شهرستان‌های استان کرمانشاه با استفاده از تکنیک VIKOR
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 2 , السنة 13 , تابستان 1396
    برنامه ریزی و توسعه هدفمند زیرساخت های گردشگری می تواند باعث افزایش جذب گردشگران شده و منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی اجتماعی فرهنگی محیطی و سیاسی را در فرآیند توسعه اقتصادی ایجاد نماید. در همین راستا، پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-کاربردی، و روش تحقیق ترکیبی (توصیفی، أکثر
    برنامه ریزی و توسعه هدفمند زیرساخت های گردشگری می تواند باعث افزایش جذب گردشگران شده و منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی اجتماعی فرهنگی محیطی و سیاسی را در فرآیند توسعه اقتصادی ایجاد نماید. در همین راستا، پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-کاربردی، و روش تحقیق ترکیبی (توصیفی، اسنادی و تحلیلی)، به رتبه بندی شهرستان های استان کرمانشاه از لحاظ زیرساخت های گردشگری (مناطق نمونه گردشگری، شرکت های تعاونی حمل و نقل، تعداد سینما، سالن نمایش، تعداد نمایشگاه، تعداد اماکن متبرکه اسلامی، تعداد جایگاه سوخت، تعداد اقامتگاه های عمومی، تعداد مسافر جابجا شده، دفاتر خدمات مسافرتی، کارگاه های صرف غذا و نوشیدنی ) با استفاده از تکنیک راه حل توافقی و بهینه سازی چندمعیاره (VIKOR) پرداخته است. نتایج نشان داده است استان کرمانشاه گرچه دارای جاذبه های گردشگری فراوان و متنوعی می باشد. اما به علت فراهم نبودن امکانات و تسهیلات لازم و عدم توزان و تعادل در توزیع زیرساخت گردشگری تفاوت فاحشی به لحاظ زیرساخت گردشگری در استان وجود دارد. به طوری که شهرستان کرمانشاه به عنوان مرکز استان بیشترین زیرساخت های گردشگری را در خود جای داده و ثلاث باباجانی، برخوردار ترین و محروم ترین شهرستان ها از لحاظ زیرساخت های گردشگری شهری در استان کرمانشاه هستند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - تحلیل سطوح پایداری توسعه روستایی در استان کرمانشاه
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 5 , السنة 14 , زمستان 1397
    در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، بررسی و شناخت وضعیت سطوح مختلف جغرافیایی، قابلیت و تنگناهای آن‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه آگاهی از نقاط قوت و ضعف نواحی جهت ارائه طرح‌ها، برنامه ها و سیاست گذاری ها ضروری است. در این راستا استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فره أکثر
    در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، بررسی و شناخت وضعیت سطوح مختلف جغرافیایی، قابلیت و تنگناهای آن‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه آگاهی از نقاط قوت و ضعف نواحی جهت ارائه طرح‌ها، برنامه ها و سیاست گذاری ها ضروری است. در این راستا استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی، بهداشتی و غیره می تواند معیاری مناسب برای تعیین جایگاه نواحی ازنظر توسعه‌یافتگی باشد. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی– تحلیلی و با بهره گیری از تکنیک‌های موریس و ویکور به ارزیابی و تحلیل سطوح پایداری در سکونتگاه های روستایی با تأکید بر شاخص‌های توسعه‌یافتگی در ابعاد اجتماعی- اقتصادی، کالبدی- نهادی پرداخته است. منطقه موردمطالعه، نقاط روستایی شهرستان های استان کرمانشاه می باشد. نتایج حاصل از مدل ویکور نشان می دهد که بر اساس شاخص های مختلف، رتبه و سطح توسعه‌یافتگی شهرستان های استان کرمانشاه متفاوت بوده، به‌طوری‌که شهرستان اسلام‌آباد در رتبه نخست و سایر شهرستان‌ها بیشتر در وضعیت نیمه برخوردار و محروم هستند که 92.9درصد را شامل می‌شود. از سوی دیگر بر اساس مدل موریس شهرستان‌های اسلام‌آباد، کرمانشاه، صحنه و کنگاور در رتبه نخست و سایر شهرستان‌ها در رده‌های بعدی واقع‌شده‌اند و به‌طورکلی در هر دو مدل شهرستان‌ها در وضعیت نامناسبی و بیشتر آن‌ها در وضعیت محروم به سر می‌برند که این مسئله بیانگر نوعی عدم تجانس و ناهماهنگی در سطح توسعه‌یافتگی این شهرستان ها می‌باشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - بررسی تأثیر رهیافت‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بر توانمندسازی اجتماعی سکونتگاه‌های غیررسمی (نمونه موردی محله آسیه‌آباد اهواز)
    جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , العدد 4 , السنة 9 , پاییز 1396
    شهر اهواز با داشتن بیش از 8 محله حاشیه‌نشین در حال حاضر ازجمله شهرهایی است که از آثار سوء گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن بی‌نصیب نمانده است. این محله‌ها در بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، فضا و مبلمان شهری مشکلات فراوانی برای شهر اهواز، مدیران و برنامهریزان شهری به أکثر
    شهر اهواز با داشتن بیش از 8 محله حاشیه‌نشین در حال حاضر ازجمله شهرهایی است که از آثار سوء گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن بی‌نصیب نمانده است. این محله‌ها در بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، فضا و مبلمان شهری مشکلات فراوانی برای شهر اهواز، مدیران و برنامهریزان شهری به وجود آورده‌اند. ازجمله این محله‌ها، آسیه‌آباد است که حدودا 10176 نفر جمعیت دارد. هدف از این تحقیق تعیین رهیافت‌های اجتماعی، اقتصادی، با تأکید بر توانمندسازی سکونتگاه غیررسمی است. روش بکار گرفته‌شده توصیفی- تحلیلی است و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده‌ شده و نتایج نشان می‌دهد که بین پایگاه اقتصادی و توانمندسازی اجتماعی روابط معناداری وجود ندارد و سطح معناداری بیشتر از5 صدم است. اما بین پایگاه اجتماعی و توانمندسازی اجتماعی روابط معناداری وجود دارد. و درنهایت بین ابعاد کالبدی و توانمندسازی اجتماعی ارتباط معناداری وجود دارد و ضریب رگرسیون آن ها 000/0 می‌باشد که این نشان‌دهنده شدت رابطه خوب است. در نهایت برای شناخت از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای پیش روی محله اسیه آباد از مدل راهبردی سوات استفاده شده است که از لحاظ اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی ارزیابی شده است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - برنامه‌ریزی راهبردی مدیریت دفن زباله‌های شهری (مورد مطالعه: شهر میاندوآب)
    جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 4 , السنة 4 , پاییز 1394
    با توجه به رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهری و افزایش مصرف‌گرایی به میزان قابل توجهی بر حجم زباله‌های شهری افزوده شده است و دفن بهداشتی این زباله‌ها دارای مراحل دقیقی از جمله انتخاب مکان، اماده‌سازی و بهره‌برداری از محل می‌باشد و هر کدام از این مراحل نیازمند مدیریت صحیح ا أکثر
    با توجه به رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهری و افزایش مصرف‌گرایی به میزان قابل توجهی بر حجم زباله‌های شهری افزوده شده است و دفن بهداشتی این زباله‌ها دارای مراحل دقیقی از جمله انتخاب مکان، اماده‌سازی و بهره‌برداری از محل می‌باشد و هر کدام از این مراحل نیازمند مدیریت صحیح از جهات گوناگون زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی بوده تا کمترین زیان متحمل گردد. هدف این مقاله، مدیریت دفن زباله‌های شهری در شهر میاندواب می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز توصیفی –تحلیلی می‌باشد و برای جمع‌آوری اطلاعات نیز از مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای و برای تجزیه و تحلیل آن از مدل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که دفن زباله‌ها بصورت سنتی بدون تفکیک و بازیافت با کسب امتیاز (0.42)، دفن نامناسب زباله‌های تولید شده با امتیاز وزنی (0.34)و پایین بودن سطح امکانات خدماتی و تجهیزات، مهمترین موانع اساسی بر سر را مدیریت دفن زباله شهر میاندواب به حساب می‌آیند. از طرف دیگر، اهمیت داشتن بازیافت زباله و پتانسیل بالای اقتصادی آن و توان جمع‌اوری زباله به صورت مکانیزه و افزایش یافتن جمعیت تحت پوشش خدمات شهری به عنوان مهمترین نقاط قوت قرار دارند . در نهایت، نزدیکی محل دفن زباله‌ها به مناطق روستایی، سرازیر شدن شیرابه‌های زباله روی زمین‌های کشاورزی و افزایش مشکلات زیست‌محیطی و عدم توجه مسئولین و مدیران شهری به صنایع بازیافت به عنوان مهمترین تهدید پیش‌روی شهر میاندواب از لحاظ مدیریت دفن زباله‌ها شناخته شدند.واژه‌های کلیدی: مدیریت، دفن زباله، برنامه‌ریزی راهبردی، میاندواب. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    8 - اهمیت دره خرم آباد در توسعه پایدار گردشگری با رویکرد فراهم نمودن زمینه ثبت در میراث جهانی
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 2 , السنة 15 , تابستان 1402
    گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده و شناسایی و تحلیل منابع گردشگری نقش مهمی در توسعه چشم‌انداز برنامه‌ریزی گردشگری ایفا می‌کند. دره خرم‌آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به‌ع أکثر
    گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده و شناسایی و تحلیل منابع گردشگری نقش مهمی در توسعه چشم‌انداز برنامه‌ریزی گردشگری ایفا می‌کند. دره خرم‌آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به‌عنوان یکی از نخستین سکونتگاه‌های بشری، تاکنون به دلایل متعددی در فهرست میراث جهانی ثبت‌نشده است. پژوهش حاضر باهدف، مطالعه اهمیت دره خرم‌آباد در توسعه پایدار گردشگری استان و فراهم نمودن زمینه ثبت آن در فهرست جهانی تدوین‌شده است. روش تحقیق تحلیلی- میدانی و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از مدل SWOT، TOPSIS و AHP استفاده‌شده است. همچنین در زمینۀ اهمیت اثر در رابطه با ثبت جهانی، ملاک‌های اجرایی کنوانسیون میراث جهانی معیارهای بوده‌اند که در این پژوهش ملاک عمل قرارگرفته‌اند. نتایج حاصل از تحلیل AHP نشان داد که در بین مؤلفه‌های مورد ارزیابی در بخش طبیعی وجود دریاچه‌ها و آب‌بندها در سطح شهر، از مؤلفه‌های فرهنگی وجود موزه‌ها تاریخی و فرهنگی معتبر و در بین مؤلفه‌های تفریحی وجود پارک‌های بزرگ، بیشترین اهمیت را در بین قابلیت‌های گردشگری دره خرم‌آباد داشته‌اند. هم‌چنین بررسی مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه گردشگری دره خرم‌آباد و فراهم نمودن زمینه ثبت جهانی بیانگر این است که بهره‌گیری از سیستم مشارکتی مردم، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، امنیت و رضایت در مناطق گردشگری، تنوع‌بخشی به امکانات و خدمات گردشگری، تبلیغات و اطلاع‌رسانی خدمات گردشگری و تخصیص تسهیلات بانکی و حمایت‌های قانونی، رتبه اول تا پنجم را در توسعه گردشگری دره خرم‌آباد دارند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    9 - ارزیابی ساختار کالبدی- فضایی شهرهای ایران از دیدگاه مدرنیسم و پست مدرنیسم (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
    مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1397
    بررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها می‌باشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده أکثر
    بررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها می‌باشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده و بیش‌ترین تأثیر را در حوزه فضایی و کالبدی شهرها برجای گذاشته است. مدرنیسم و اثر آن مدرنیته، تأثیراتی بنیادی در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی فضایی داشته است و بیش از همه، تحول جامعه شهری، آن‌هم در ابعاد کالبدی-فضایی شهر، را هدف قرار داده و مفاهیم کهن شهرسازی را به‌شدت دگرگون کرده است. از سویی دیگر پست‌مدرنیسم نیز در زمینه ی اقتصادی، اجتماعی، سیاست و درزمینه روش‌شناسی نیز تأثیراتی بر سازمان فضایی شهر داشته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ساختار فضایی کلان‌شهر تهران از دیدگاه مدرنیسم و پست‌مدرنیسم می‌باشد. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی تدوین‌شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در مدرنیسم مؤلفه‌های دیدگاه کالبدی و شهرسازی تک‌بعدی، ایجاد فضاخورها نظیر؛ ایجاد بزرگراه‌ها، شبکه‌های هوایی و معماری و ساخت‌وساز بلند مرتبه و دانه‌دار به ترتیب در جایگاه‌های اول تا سوم و در پست‌مدرنیسم مؤلفه‌های؛ ترکیب کاربری‌ها و وجود تنوع در ساخت مسکن، وجود اصل اختیار در کالبد شهر و تراکم متوسط و کاربری ترکیبی اشاره کرد که در جایگاه‌های اول تا سوم ازلحاظ تأثیرگذاری بر ساختار فضایی بر کلان‌شهر تهران نقش داشته‌اند. بنابراین تلفیق دانش و تجربیات بومی، مدرن و پسامدرن می‌تواند ضمن حفظ هویت شهری، ایمنی، زیبایی، توسعه پایدار شهری را تحقق بخشد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    10 - تحلیل و ارزیابی زیست پذیری در بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهش: شاهین‌دژ)
    مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 1 , السنة 17 , بهار 1401
    زیست پذیری یکی از رویکردهای جدید در راستای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی شهرها بر مبنای ظرفیت‌ها و نیازهای آن است. ازآنجا بافت‌های فرسوده با مشکلات اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و ... مواجه‌اند، توجه به رویکرد زیست پذیری و استانداردهای آن در کاهش مشکلات فوق و ا أکثر
    زیست پذیری یکی از رویکردهای جدید در راستای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی شهرها بر مبنای ظرفیت‌ها و نیازهای آن است. ازآنجا بافت‌های فرسوده با مشکلات اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و ... مواجه‌اند، توجه به رویکرد زیست پذیری و استانداردهای آن در کاهش مشکلات فوق و ارتقای کیفیت زندگی و کارآمدی مدیریت شهری مؤثر است. پژوهش حاضر باهدف، تحلیل شاخص‌های زیست پذیری در بافت فرسوده شهر شاهین‌دژ تدوین ‌شده است. این مقاله از نوع روش توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است. این پرسشنامه بین 25 نفر به‌صورت تصادفی ساده بین متخصصان و مدیران شهری در دسترس، توزیع گردید و پنج عامل از عوامل مؤثر بر زیست پذیری شهر شاهین‌دژ (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، کالبدی و مدیریتی) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش ای‌اچ‌پی‌فازی استفاده ‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بخش اجتماعی، شاخص میزان مشارکت (229/0)؛ در بخش اقتصادی، میزان درآمد و هزینه خانوار (211/0)، در بخش مدیریتی، ایجاد تسهیلات مالی برای ساکنان بافت (185/0)؛ در بخش کالبدی، میزان فشردگی و ریزدانگی ساختمان‌ها در بافت (138/0) و در بخش زیست‌محیطی شاخص کمیت و توزیع پراکنش فضای سبز در سطح بافت‌های فرسوده (230/0) از اهمیت بیشتری قرار دارند و نشان‌دهنده میزان اهمیت هر یک از آن‌ها در زیست پذیری بافت‌های فرسوده است. در پایان نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها پیش روی زیست پذیری شهر شاهین‌دژ موردمطالعه قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    11 - سنجش و رتبه‌بندی شاخص‌های مؤثر در تقسیمات محله‌ای (مورد: محله‌های درکه و قیطریه منطقه یک کلانشهر تهران)
    فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری , العدد 4 , السنة 7 , پاییز 1395
    محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گ أکثر
    محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص‌های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی تغییر شکل یافته و محله‌های جدید شهری است، با توجه به شرایط پیش‌آمده، ناشی از مرزبندی‌های جدید با مشکلاتی چون جدایی گزینی اجتماعی، تفکیک فضایی درون محله، درهم‌ریختگی کاربری‌ها و محدودیت‌ها و مشکلات خدمات‌رسانی روبرو است. پژوهش حاضر با تحلیل شاخص‌های تقسیمات محله‌ای تدوین‌شده است. روش بکار گرفته‌شده توصیفی- تحلیلی است که از روش چندمعیاره (تاپسیس) جهت مرزبندی محلات موردمطالعه استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مدل تاپسیس منعکس‌کننده این مطلب است که در بین مؤلفه‌های موردسنجش در بین دو گروه ساکنان محله و مسئولان، ویژگی اجتماعی و فرهنگی بیشترین نقش را در مرزبندی محلات داشته است تلفیق آن‌ها با شاخص‌های سیاسی، اداری، کالبدی و اقتصادی که کارایی بیشتری در مرزبندی محلات به همراه خواهد داشت. در نتیجه شاخص‌های مورد ارزیابی با در نظر گرفتن شرایط بومی، تأکید بر عناصر طبیعی محلات، ویژگی‌های مشترک فرهنگی ساکنان، ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی محلات، منافع مشترک مادی و معنوی با توجه به نشانه‌های هویت زا و با در نظر گرفتن مشارکت مردم در تعیین حدود محله حائز اهمیت است.محله‌ها به‌عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت شهری و نمادی از یک شهر سنتی اسلامی از گذشته تا امروز موردتوجه برنامه ریزان قرارگرفته‌اند. تقسیمات محله‌های شهری از دوره اسلامی تا دوره جدید دستخوش تغییر و تحول شده است. محله بندی درگذشته بر اساس شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است و در دوران معاصر بر اساس شاخص‌های کالبدی، سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است. منطقه 1 شهر تهران نیز که شامل روستاهای قدیمی تغییر شکل یافته و محله‌های جدید شهری است، با توجه به شرایط پیش‌آمده، ناشی از مرزبندی‌های جدید با مشکلاتی چون جدایی گزینی اجتماعی، تفکیک فضایی درون محله، درهم‌ریختگی کاربری‌ها و محدودیت‌ها و مشکلات خدمات‌رسانی روبرو است. پژوهش حاضر با تحلیل شاخص‌های تقسیمات محله‌ای تدوین‌شده است. روش بکار گرفته‌شده توصیفی- تحلیلی است که از روش چندمعیاره (تاپسیس) جهت مرزبندی محلات موردمطالعه استفاده‌شده است. نتایج حاصل از مدل تاپسیس منعکس‌کننده این مطلب است که در بین مؤلفه‌های موردسنجش در بین دو گروه ساکنان محله و مسئولان، ویژگی اجتماعی و فرهنگی بیشترین نقش را در مرزبندی محلات داشته است تلفیق آن‌ها با شاخص‌های سیاسی، اداری، کالبدی و اقتصادی که کارایی بیشتری در مرزبندی محلات به همراه خواهد داشت. در نتیجه شاخص‌های مورد ارزیابی با در نظر گرفتن شرایط بومی، تأکید بر عناصر طبیعی محلات، ویژگی‌های مشترک فرهنگی ساکنان، ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی محلات، منافع مشترک مادی و معنوی با توجه به نشانه‌های هویت زا و با در نظر گرفتن مشارکت مردم در تعیین حدود محله حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة