طوبی و معنای شب، شاخص‎ترین اثر شهرنوش پارسی‎پور، داستان زن قهرمانی است که زندگی او در تاریخ مربوط انقلاب مشروطه و حکومت پهلوی واقع شده است. کنش‎های او که حاصل نوع تربیت و به تبع آن جهان‌بینی او می‌شود، در مقابل حوادث و جریان‎هایی که منعکس‌کنندة معضلات اجتماعی آن دوران است، فضای داستان را تیره و وهم‌آلود کرده است. شخصیت‎های این رمان، دو دسته‎اند. یک عده اشخاصی که کاملاً نمود عادی دارند و برخی دیگر کاملاً شخصیت‎های اسطوره‎ای و خیالی هستند. در هر دو مورد نویسنده، برای شخصیت‎پردازی، بیشتر از زبان راوی و به طریق غیرمستقیم، سود جسته است. مقالة پیش‎رو به بررسی شخصیت طوبی، قهرمان اسطوره‎ای در این رمان پرداخته تا چگونگی پردازش و نمود واقعیت را در آن نمایان سازد. این بررسی نشان می‌دهد، شخصیت طوبی بیشتر به صورت غیرمستقیم، از طریق کنش، گفتار، نام، محیط و وضعیت ظاهری، پردازش شده است. آنچه این اثر را در بین رمان‎های دیگر ممتاز می‎کند، این است که شخصیت قهرمان از جنبه‎های اسطوره‎ای - عرفانی، در ساحت واقعیت نیز، قابلیت بررسی دارد. تفاصيل المقالة

تصویر پایۀ تخیل شاعرانه است و منزوی شاعر مبتکر غزل معاصر در خلق تصاویر مخیل توانمند است؛ تأمل در آثار او موجب کشف نوآوری‎های وی می‎گردد. اوج تصویرسازی منزوی در غزل شکل گرفته که نیاز به واکاوی و تأمل دارد. عناصر خیال در شعر منزوی، بیانگر شخصیت و انعکاس روح او است. این مقاله به روش کیفی در پی کشف و ادراک مضامین فکری، تصاویر هنری و دست‎یابی به اندیشه و نگرش منزوی به جهان بیرون است. نتایج نشان می‎دهد، منزوی از تصاویر هنری در جهت بالندگی و غنای شعر سود جسته و با زبانی ویژه، به فردیت مستقل سبکی دست یافته است. غزلیاتِ حاوی تصاویر منزوی، دیدگاه او را نسبت به جهان بیرون از منظر ادبیات و سبک ادبی مشخص می‎سازد. تشبیهات نزد منزوی بسامد بالایی دارد. تصویرسازی منزوی با توجه به طبیعت اطرافش شکل می‎گیرد؛ کارکرد تصاویر منزوی بیان احساسات شخصی است که از درون به بیرون حرکت می‎کنند. سبک شعر منزوی با توجه به ویژگی شعرش او را به شاعران رمانتیک غرب نزدیک می‎سازد. تفاصيل المقالة

تصویر، از اساسی ترین و پرکاربردترین اصطلاحات نقد ادبی و از مباحث بنیادی بلاغت امروزی است. با ظهور جریان شعر نو، شعر از تنگنای تجارب ذهنی صرف، رها شد و به سمت گستره ادراکات عینی و ملموس رفته و شاعران کوشیدند، صور ذهنی خود را از دنیای ملموس و تجربی خود به دست آورند. بنابراین شاعران نوگرا در خلق تصاویر بکر و تازه، تا حلول در اشیاء پیش رفته است و برای این کار، دامنه تخیّلات ذهن خود را بیش از پیش گسترده و میان خود و عناصر بی جان شباهت هایی یافته، آن‌ها را به تصویر می کشند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کیفی و کتابخانه ای است. هدف از مقالة حاضر، ارزیابی تصاویر شعر نیما از منظر حقیقت و مجاز، سطح و اعماق و کارکرد تصویر است. تصویرهای شعر نیما متأثر از تغییر نگرش و جهان بینی وی، دستخوش تحوّل و دگردیسی شده، لذا جلوه های نوآوری نیما را در قلمرو تصویر، با تکیه بر اطلاعات و شیوه های موجود در کتب بلاغی کلاسیک، نمی توان تجزیه و تحلیل کرد. نتایج بیانگر آن است که تصویرهای اعماق نیما از تصویرهای سطح وساده بیشتراست؛ زیرا بخش قابل توجهی از تصویرهای شعری او به سمت فضایی سمبلیک و نمادین گرایش یافته است. تفاصيل المقالة

بی شک ادبیات مانند آیینه‎ای است که با نگریستن در آن می‎توان به حقایق اجتماعی بسیاری پی‎برد. آثار ادبی هر دوره، اوضاع و احوال اجتماعی و جنبه‌های مختلف فرهنگ جاری در جامعه را بازتاب می‎دهد، به همین سبب است که ادبیات یکی از بهترین و قابل اطمینان‎ترین اسناد شناخت وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه محسوب می‎شود. جامعه‎شناسی ادبیات یکی از شاخه‎های علوم ادبی است که به بررسی محتوای اثر ادبی و رابطة آن با جامعه می‎پردازد. مقالة حاضر به بررسی و تحلیل مضامین اجتماعی در رمان درخت انجیر معابد می‎پردازد و پس از بیان مقدمه و خلاصة رمان درخت انجیر معابد، به بررسی و تحلیل مضامین اجتماعی غالب در این اثر پرداخته و می‎کوشد مسائلِ اجتماعی نظیرِ: خرافات و باورهای باطل، سیمایِ زن و وضعیت او، معضلات و ناهنجاری‎های اجتماعی و جلوه‎های سیاسی بازتاب داده شدهِ در رمان مذکور را نقد و بررسی کند. تفاصيل المقالة