نفت به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمدی کشور، نقش قابل ‌توجهی بر تحولات فضایی شهرها داشته است. بندر ماهشهر هم به‌عنوان یکی از شهرهای استان خوزستان از این قاعده مستثنی نیست. از این‌ رو به دلیل نزدیکی به معادن نفت و گاز تحت تأثیر این صنعت (صنعت نفت) قرار گرفته است. گسترش کالبدی- فضایی بندر ماهشهر در مدتی کوتاه متأثر از استقرار حجم عظیمی از صنایع و پتروشیمی ها، سبب افزایش مهاجرپذیری و گسترش ساخت‌وسازهای بی سابقه ای گردید. لذا مسئله اساسی پژوهش حاضر: تحلیلی بر نقش اقتصاد نفتی در تحولات فضایی بندر ماهشهر می باشد. با توجه نقش قابل توجه نفت در تحولات فضایی شهرها، این پژوهش با هدف ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر در ادوار مختلف انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری كاربردي است. در اين پژوهش با توجه به مطالعات طرح‌های جامع و تفصیلی، عکس‌های هوایی موجود و استفاده از نرم افزار هایGoogle Earth و Arc/Gis10.8 به ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر طی سال های 1309 تا 1401 پرداخته شد. یافته ها حاکی از آن است که نفت، نقش قابل ‌توجهی بر تحولات فضایی بندر ماهشهر داشته است و بیشترین فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی در این شهر به دلیل وابستگی به صنعت نفت صورت گرفته است. بنابراین، سود و زیانی که از فعالیت این صنعت به دست می‌آید، نقش مهمی در تحولات فضایی این شهر داشته است. نتایج این پژوهش نشان داد تا سال 1309 روند تحولات فضایی بندر ماهشهر شامل بخش ماهشهر قدیم و بخش ناحیه صنعتی بوده است و این شهر طی سال‌های 1364 تا 1386 با بیشترین روند تحولات فضایی در محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 04/731 هکتار و در خارج از محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 16/686 هکتار در شمال غرب، جنوب، غرب و جنوب غرب همراه بوده است. تفاصيل المقالة

امروزه تاب‌آور بودن شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به یکی از مباحث مهم در مدیریت شهری تبدیل شده است. از طرفی توجه به این موضوع با نگاه آینده‌پژوهی برنامه‌ریزی را برای بهبود وضعیت آینده راحت‌تر کرده است، از همین رو، هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی افزایش تاب‌آوری شهر کنارک در برابر مخاطرات ناشی از طوفان‌های حاره‌ای و با رویکرد آینده‌پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت از نوع روش اکتشافی است، برای گردآوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه خودساخته) بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارشناسان و نخبگان مربوطه بودند که با توجه به اهداف پژوهش و برای دستیابی به الگوی مطلوب با رویکرد آینده‌پژوهی از طریق مصاحبه با نخبگان و کارشناسان و با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند (به صورت از پیش تعیین شده)، انجام گرفت که در نهایت تعداد 15 نفر بدست آمد. برای شناسایی پیشران‌های کلیدی از روش تحلیل ساختاری )اثرات متقابل) در قالب نرم افزار MICMAC همچنین برای سناریونویسی از نرم‌افزار Senario Wizard استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮان کانال جمع‌آوری آب‌های سطحی ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را از ﻃﺮﯾﻖ آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﺧﻮد (ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺤﺘﻤﻞ) ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎ در ﺗﻌﯿﯿﻦ آﯾﻨﺪهﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﻨﺪ بود و ﭘﯿﺸﺮان تغییر نظام ساختار سازمان‌ها ﺑﺮاﺳﺎس ارﺗﺒﺎط آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را از ﺳﺎﯾﺮ آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ است. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﭘﯿﺸﺮان‌های نقشه پهنه‌بندی سیلاب، سامانه هشدار زودهنگام مخاطرات طبیعی و سامانه مکانی (GIS) و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ آن ﺟﺰء ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎی ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ.

تفاصيل المقالة

بیان مسئله: آنارشیسم اجتماعی ایده‌آل و سالم به عنوان یک جریان فکری و اجتماعی، به دنبال ایجاد جوامعی بدون سلطه و سلسله‌مراتب است که بر پایه اصول همکاری، همبستگی و عدالت اجتماعی بنا شده‌اند.

هدف: این مقاله کوشیده است با روش ساختاری-تفسیری، عوامل مؤثر بر تحقق­پذیری آنارشیسم اجتماعی در شهر اسلامشهر از ديدگاه آنارشيسم اجتماعي ايده‌آل و سالم را بازشناسی و خوشه­بندی کند.

روش: روش انجام پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی است. به‌منظور شناسایی عوامل، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. ابزار جمع­آوری داده­ها به­صورت مصاحبه و پرسشنامه دوبه‌دویی می­باشد. روابط بین عوامل مؤثر بر آنارشیسم اجتماعی مطلوب در شهر اسلامشهر از ديدگاه آنارشيسم اجتماعي ايده‌آل و سالم با استفاده از يك متدولوژي تحلیلی نوین تحت عنوان مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) تعیین و به‌صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است.

یافته‌ها و بحث: یافته­ها از نظر تحلیل کلی محیط سیستم نشان داد که همه عوامل مؤثر بر تحقق­پذیری آنارشیسم اجتماعی مطلوب در شهر اسلامشهر از ديدگاه آنارشيسم اجتماعي ايده‌آل و سالم در گروه عوامل وابسته قرار گرفتند که دارای قدرت نفوذ و وابستگی ضعیف هستند.

نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که عوامل توجه به عدالت اجتماعی در شهر، ارتقاء اتحاد و انسجام اجتماعی و مشارکت دموکراتیک مردم با میزان قدرت نفوذ 10 بیشترین تأثیر را دارند. به عنوان عوامل مؤثر بر تحقق­پذیری آنارشیسم اجتماعی مطلوب در شهر اسلامشهر عمل می­کند که بيشترين قدرت نفوذ را داشته و همانند سنگ زیربنای مدل عمل می­کند.

تفاصيل المقالة