گیاهان به‌عنوان موجودات زنده، متابولیت‌های ثانویه را به‌عنوان ابزار سازگاری به شرایط و پدیده‌های مختلف اکولوژیکی پیرامون خود جهت حفظ خود و نسل‌های آینده تولید می‌نماید. کشور ایران با داشتن تنوع بالای اقلیمی از غنی‌ترین منابع گیاهان دارویی جهان است. گیاه دارویی (Peganum harmala L.) از گیاهان دارویی مهم شمال‌غرب ایران دارای پراکنش گسترده در اکثر مناطق کشور می‌باشد. بذر این گیاه دارویی غنی از آلکالوئید می‌باشد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان، روماتیسم، دیابت، فشار خون، قلب و عروق و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات دارویی گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی از جمله شوری و ارتفاع قرار می‌گیرد. بدین منظور بذر گیاه دارویی اسپند از سه منطقه مشگین‌شهر، گرمی و پارس‌آباد از شهرستان‌های استان اردبیل جمع‌آوری گردید و تعیین آلکالوئید کل آن در آزمایشگاه فیتوشیمی بخش تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان پژوهشگران داروی سبز مورد سنجش قرار گرفت. تعیین آلکالوئید کل از روش اسپکتروفتومتری با استفاده از بروموکروزول گرین با 3 تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که مقدار آلکالوئید کل بذر گیاه از منطقه گرمی بیشتر از بقیه مناطق بود و کمترین مقدار آلکالوئید در بذر گیاه از منطقه پارس‌آباد یافت شد. نتایج بدست آمده در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. تفاصيل المقالة

زنیان یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم در ایران و جهان است که پتانسیل سنتز نانو ذرات از عصاره‌های بذر یا اندام هوایی آن وجود دارد. لذا در این مطالعه امکان سنتز نانو ذرات آهن صفر با استفاده از عصاره‌های بذر گیاه دارویی زنیان مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: در این مطالعه از عصاره بذر گیاه دارویی زنیان جهت سنتز سبز نانو ذرات آهن استفاده شد. خصوصیات آنتی اکسیدانی و میزان کل ترکیبات فنولی عصاره بذر و عصاره حاوی ذرات نانو آهن تعیین شد. بررسی ساختاری نانو ذرات آهن با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی انجام گردید.یافته‌ها: با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان گفت که تشکیل نانوذرات آهن با تغییر رنگ محلول از زرد به قهوه ای مورد تایید قرار گرفت و هم در عصاره حاوی بذر و هم در عصاری حاوی نانو ذرات آهن خصوصیات آنتی اکسیدانی مشاهده گردید و اضافه کردن نانوذرات آهن سبب افزایش خصوصیات آنتی اکسیدانی گیاه دارویی زنیان شد. بررسی ساختاری نانو ذرات آهن با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز نشان داد که شکل ذرات کروی و ابعاد آن 200 نانومتر می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که می توان از عصاره بذر گیاه دارویی زنیان برای سنتز نانو آهن صفر ظرفیتی استفاده کرد و افزایش نانو ذرات آهن صفر باعث افزایش خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن می‌شود. تفاصيل المقالة